Są wątpliwości, czy nowe przepisy o wykonywaniu obowiązków w dni świąteczne z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej będzie można stosować np. w przypadku sklepów internetowych - Sławomir Paruch, radca prawny, partner w Kancelarii Raczkowski i współpracownicy.
Nowe przepisy kodeksu pracy rozszerzające katalog prac, które mogą być świadczone w święta, budzą niepokój i wątpliwości w międzynarodowych korporacjach używających w wewnętrznej komunikacji środków elektronicznych. Czy każdemu pracownikowi raportującemu za granicę efekty swojej pracy np. przez telefon komórkowy czy wysyłającemu e-mailem przygotowane opracowania, będzie można bez przeszkód zaplanować pracę w niedzielę?
Na wstępie należy zaznaczyć, że planowanie pracy pracowników w niedziele i święta na podstawie nowego przepisu może dotyczyć wyłącznie czynności usługowych, których wykonywanie odbywa się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej i urządzeń telekomunikacyjnych. Nie dotyczy zatem zatrudnionych w przedsiębiorstwach niezajmujących się wykonywaniem czynności usługowych, np. świadczących zadania produkcyjne. Rodzi to pewne wątpliwości co do zakresu zastosowania przepisu.
Na czym one polegają?
O ile bez wątpienia przepis znajdzie zastosowanie w przypadku pracowników prężnie rozwijających się centrów outsourcingowych, z myślą o których został stworzony – co będzie miało istotny wpływ na zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki – o tyle istnieją wątpliwości, czy nowe rozwiązanie będzie można stosować np. w przypadku sklepów internetowych mających klientów poza granicami Polski. Problematyczne jest bowiem, czy taki sklep powinien być traktowany jako jednostka handlowa, czy też jako ta wykonująca czynności usługowe.
Kto musi być odbiorcą tych usług: osoba fizyczna czy konkretna firma zarejestrowana za granicą? I jak należy rozumieć zwrot, że usługa powinna być odebrana za granicą, czy musi to być zagraniczny serwer albo czy adres e-mail musi mieć międzynarodowe rozwinięcie?
Biorąc pod uwagę brzmienie komentowanego przepisu, kluczowe dla rozstrzygnięcia wątpliwości, czy znajdzie on w danym przypadku zastosowanie, jest to, czy usługi wykonywane przez pracownika były odbierane za granicą. Nowe rozwiązanie będzie stosowane w każdym przypadku świadczenia usług na rzecz kontrahentów znajdujących się poza granicami Polski, tj. usługi wykonywane przez pracownika będą odbierane przez odbiorców znajdujących się za granicą. Nie ma przy tym znaczenia, czy przełożony pracownika znajduje się poza granicami Polski, czy na terytorium Polski. Nie ma również znaczenia położenie serwera, na który będą przesyłane usługi. Istotne jest, aby beneficjent usługi faktycznie znajdował się za granicą.
Czy jeżeli krajowa firma świadczyłaby usługi w dniu świątecznym w Polsce, który jest świętem także w kraju klienta, to będzie to wykroczenie? Czy zgodnie z nowym przepisem pracodawca polski będzie musiał sprawdzić, czy dzień świąteczny w Polsce przypadkiem nie pokrywa się ze świętem u odbiorcy?
Należy przyjąć, że praca w dzień będący świętem w Polsce, który pokrywa się z dniem świątecznym w kraju pracodawcy będącego odbiorcą efektów pracy zatrudnionego, jest niedopuszczalna w świetle nowego przepisu. Wynika to zarówno z treści, jak i z celu tego przepisu. Już sama treść przepisu wskazuje na to, że dotyczy on wyłącznie takich dni, które są niedzielą lub świętem w kraju odbiorcy usług. Ponadto jego celem było umożliwienie swobodnego prowadzenia działalności przedsiębiorcom wykonującym czynności usługowe na rzecz odbiorców zagranicznych poprzez umożliwienie zatrudniania pracowników we wszystkich dniach będących dniami pracy w kraju odbiorcy usług.
Pracodawca nie powinien zatem planować wykonywania obowiązków w pokrywające się święta?
Wydaje się, że nie ma uzasadnienia, aby dopuszczać, na podstawie tego przepisu do świadczenia obowiązków także w dniach, które w kraju odbiorcy usług są świętami.