Subskrybuj nas na Youtube
Kodeks pracy zapewnia trwałość zatrudnienia osobom, którym brakuje mniej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, o ile z osiągnięciem tego wieku okres zatrudnienia będzie umożliwiał im uzyskanie prawa do emerytury.
Od 1 stycznia 2013 roku w Polsce rozpoczęło się co prawda podwyższanie wieku emerytalnego, jednak osoby, które przed tą datą zostały objęte ochroną przed zwolnieniem, mogą z niej korzystać aż do osiągnięcia podwyższonego wieku uprawniającego do emerytury nawet wtedy, gdy potrwa to więcej niż 4 lata.
Kiedy ochrona nie obowiązuje
Ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym nie jest jednak nieograniczona. Przede wszystkim uprawnienie to przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę - może to natomiast już być kontrakt zawarty na czas określony, nieokreślony czy na okres próbny. Nie liczy się także wymiar etatu, może więc to być nawet 1/4.
Ponadto ochrona przestaje obowiązywać, jeśli pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (ale częściowa niezdolność do pracy nie znosi ochrony przedemerytalnej). Samo orzeczenie o niezdolności do pracy nie wystarczy jednak, aby zwolnić pracownika. Jak orzekł Sąd Najwyższy (wyrok z 18 stycznia 2012 r., II PK 149/11), ochronę emerytalną znosi dopiero decyzja ZUS w sprawie przyznania prawa do świadczenia.
Przepisów ochronnych nie stosuje się również w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy. Pracodawca może więc w takiej sytuacji rozwiązać stosunek pracy także z osobą w wieku przedemerytalnym, chyba, że chodzi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 2010 r., I PZP 2/10).
Pracodawca może również nie stosować się do zasad ochrony, jeśli zaistnieją podstawy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Chodzi między innymi o ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie czy zawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Kiedy można zwolnić dyscyplinarnie pracownika, dowiesz się tutaj>>
Wreszcie, także gdy istnieją podstawy do rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia bez jego winy nie korzysta on z ochrony emerytalnej. Takiego pracownika można zwolnić, gdy:
- niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy lub dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,
- w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika z przyczyn innych niż choroba, a trwającej dłużej niż jeden miesiąc.
Więcej o tym, kiedy można zwolnić chorego pracownika przeczytasz tutaj>>
Pracodawca może obniżyć pensję
Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę osobom w wieku przedemerytalnym dotyczy również wypowiedzenia zmieniającego.
Jednak także w tym wypadku pracodawca może zmienić warunki pracy lub płacy podwładnemu, jeśli stało się to konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych w danej firmie lub tej ich grupy, do której należy pracownik.
Pracownikowi chronionemu szef ma prawo wręczyć wypowiedzenie zmieniając także wtedy, gdy stwierdzono orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownika albo nastąpiła niezawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy.