Publikujemy odpowiedzi do egzaminu maturalnego z biologii na poziomie rozszerzonym. Rozwiązania testów i przykładowe odpowiedzi przygotowały Beata Olczyk i Kamila Domińska - ekspertki z Akademickiego Ośrodka Kształcenia".
Matura 2013. Arkusz: biologia, poziom rozszerzony
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
MAJ 2013
POZIOM ROZSZERZONY
Zadanie 1
Proponowana odpowiedź:
W okolicach nerek pełni funkcję ochronną.
Zadanie 2
Poprawna odpowiedź: drewno, sklerenchyma
Zadanie 3
a)
Poprawna odpowiedź: 1
Łańcuchy cukrowe glikolipidów i glikoprotein występują tylko po stronie zewnętrznej w komórce zwierzęcej.
b)
Poprawna odpowiedź: cholesterol
Zadanie 4
a)
Proponowana odpowiedź:
przykład substancji, które przenikają
z jądra komórkowego do cytoplazmy: podjednostki rybosomów, mRNA
z cytoplazmy do jądra komórkowego: białka enzymatyczne
b)
Proponowana odpowiedź:.
Większa ilośc porów umożliwia sprawniejszą wymianę substancji niezbędnych w procesach metabolicznych między jądrem komórkowym, a cytoplazmą.
Zadanie 5
Poprawne odpowiedzi:
Komórka A:
Roztwór, w którym znajduje się komórka - hipertoniczny
Kierunekprzepływu wody – z komórki
Objętość komórki - maleje
Komórka B:
Roztwór, w którym znajduje się komórka - izotoniczny
Kierunekprzepływu wody - do komórki i z komórki
Objętość komórki – bez zmian
Komórka C:
Roztwór, w którym znajduje się komórka - hipotoniczny
Kierunekprzepływu wody – do komórki
Objętość komórki – zwiększy się
Zadanie 6
a)
Proponowana odpowiedź:
EPO powstaje z udziałem struktur Golgiego, których brakuje w komórkach prokariotycznych.
b)
Poprawna odpowiedź:
1.P
2.P
3.F
Zadanie 7
a)
Poprawna odpowiedź: albinizm (bielactwo)
Brak enzymu katalizującego przekształcenia dwuhydrokyfenyloalaniny do melaniny, czyli pigmentu nadającego kolor skóry i włosom i teczówce oka.
b)
Proponowana odpowiedź: U osób chorych na albinizm brakuje melaniny, która warunkuje ochronę skóry przed promieniowanie UV.
Zadanie 8
Proponowana odpowiedź:
Gdy tętno jest przyspieszone czas rozkurczu komór serca znacznie się zmniejsza, natomiast czas skurczu komór prawie nie ulega zmianie.
Zadanie 9
a)
Poprawna odpowiedź: A
b)
Proponowana odpowiedź:
Komórki układu bodźcowo-przewodzącego serca same generują impuls bioelektryczny i go przewodzą.
Zadanie 10
Poroponowana odpowiedź:
Opis poziomej skali wykresu: "Czas od podania glukozy [min]"
Opis pionowej skali wykresu: "Stężenie glukozy we krwi [mg %]"
Zadanie 11
Proponowana odpowiedź:
Insulina obniża stęzenie glukozy we krwi ułatwiając transport glukozy do komórek przyspieszając utlenianie glukozy, hamując glukoneogenezę i zwiekszając odkładanie glikogenu w wątrobie.
Zadanie 12
Poprawna odpowiedź:
O niedoczynności tarczycy świadczy zbyt wysoki poziom TSH, którego przyczyną jest brak hormonów tarczycy, które nie hamują zwrotnie przysadki.
Zadanie 13
Poprawna odpowiedź:
A. 2
B. 1
C. 4
D. 3
Zadanie 14
Poprawna odpowiedź:
A. 4
B. 2
C. 3
Zadanie 15
Proponowana odpowiedź:
Redukcja pirogronianu do mleczanu ma za zadanie odbudować NAD+ aby umożliwić ciągłość glikolizy.
Zadanie 16
Proponowana odpowiedź:
W niskiej temperaturze spada intensywność procesu oddychania wewnatrzkomórkowego, co ogranicza straty biomasy owoców i warzyw.
Zadanie 17
a)
Poprawna odpowiedź: Leukoplasy magazynują substancje zapasowe.
b)
Proponowana odpowiedź: Pod wpływem światła leukoplasty, etioplasty i proplastydy przekształcają się w chloroplasty.
Zadanie 18
a)
Poprawna odpowiedź:
A. łyko pierwotne – przewodzi asymilaty z liści do innych części rośliny
B. drewno pierwotne – przewodzi wodę i sole mineralne z korzeni do pędu
b)
Proponowana odpowiedź:
Brak tkanek przewodzacych wtórnych np. łyka wtórnego i drewna wtórnego
Zadanie 19
a)
Poprawna odpowiedź:
Ilość uwolnionych pęcherzyków gazu (tlenu).
b)
Proponowana odpowiedź:
Woda z wodorotlenkiem potasu zwiększa ilość dwutlenku węgla, który jest substratem procesu fotosyntezy.
Zadanie 20
Proponowana odpowiedź:
Diospory przedstawione na rysunku przyczepiają się do sierści zwierząt za pomocą elementów czepnych.
Zadanie 21
a)
Proponowana odpowiedź:
I ponieważ odpowiada warunkom naturalnym.
b)
Proponowana odpowiedź:
W liścieniach fasoli znajdują się substancje niezbędne do wzrostu i rozwoju siewki.
Zadanie 22
Proponowana odpowiedź:
Zapłodnienie krzyżowe umożliwia zwiększenie różnorodności genetycznej potomstwa, co zwiększa ich szanse na przeżycie w zmieniających się warunkach środowiska.
Zadanie 23
a)
Poprawna odpowiedź:
Im większa zawartość tlenu w wodzie tym mniejsze stężenie hemoglobiny we krwi rozwielitek.
b)
Proponowana odpowiedź:
Im mniej tlenu w środowisku, tym ilość hemoglobiny zwiększa się aby utrzymać optymalne natlenienie komórek organizmu rozwielitki.
Zadanie 24
a)
Proponowana odpowiedź:
1. Pokrycie skóry śluzem, który usprawnia wymianę gazową.
2. Bogato unaczyniona skóra, zwiększa powierzchnię wymiany gazowej.
b)
Proponowana odpowiedź:
Niewielki rozmiar ciała salamander bezpłucnych zapewnia korzystny stosunek objetości ciała do powierzchni skóry. Warunkuje to odpowiednio dużą powierzchnię wymiany gazowej dla tych zwierząt.
Zadanie 25
Proponowana odpowiedź: A
Organizmy słodkowodne mogą wydalać silnie toksyczny amoniak, ponieważ mogą go rozcieńczać w dużej ilości wydalanej wody.
Zadanie 26
Poprawna odpowiedź: C
Zadanie 27
Poprawna odpowiedź:
Promieniowanie elektromagnetyczne z laptopa może doprowadzić do mutacji, która zmienia treść informacji genetycznej a nie sposób jej kodowania.
Zadanie 28
a)
Poprawna odpowiedź:
Fenotyp zdrowy
Model dziedziczenia I - 2
Model dziedziczenia II – 2, 3
b)
Poprawna odpowiedź:
Model dziedziczenia I - 75%
Model dziedziczenia II - 50%
Zadanie 29
a)
Poprawna odpowiedź: 1, 7, 9
b)
Proponowana odpowiedź:
Mężczyzna oznaczony numerem 6 jest dawcą chromosomu X z allelem dominującym, dlatego jego dziecko nie może być chore.
Zadanie 30
Poprawna odpowiedź:
Procentowy udział fenotypów (tłuszcz biały i żółty) wśród potomstwa karmionego paszą
zawierającą ksantofil: 75% biały tłuszcz, 25% żółty tłuszcz
bez ksantofilu: 100% biały tłuszcz
Zadanie 31
a)
Poprawna odpowiedź: A
b)
Poprawna odpowiedź:
1. roślinożerca (konsument I rzędu)
2. konsument II lub wyższego rzędu
Zadanie 32
Poprawna odpowiedź: B
Zadanie 33
a)
Proponowana odpowiedź:
W izolacji prezygotycznej nie dochodzi do zapłodnienia na skutek np. innych pór kwitnienia lub odmiennej budowy kwiatów.
b)
Poprawna odpowiedź: B, C
Zadanie 34
a)
Proponowana odpowiedź: metan
b)
Proponowana odpowiedź:
Gazy cieplarniane blokują wyjście energii cielnej z atmosfery ziemskiej, co powoduje podwyższenie temperatury powietrza atmosferycznego.
Zadanie 35
Poprawna odpowiedź: B, C
Zadanie 36
a)
Proponowana odpowiedź:
Nie jest rośliną transgeniczną ponieważ wprowadzona zmiana genetyczna jest jedynie dodatkową kopią jego włsanego genu.
b)
Proponowana odpowiedź:
Wytworzone nasiona mogą doprowadzic do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się zmodyfikowanych genetycznie roślin.
c)
Proponowana odpowiedź:
Uprawa amflory pozwala ograniczyć zużycie energii i wody, co umożliwia oszczędną gospodarkę zasobami przyrody.