Matura 2013. Arkusz: język polski, poziom podstawowy
Zadanie 1
Część I – rozumienie czytanego tekstu
Proponowana odpowiedź
Ma to uzmysłowić czytelnikowi jaką wielkością jest 1 kwark.
Zadanie 2
Proponowana odpowiedź
Ponieważ tylko człowiek chce wiedzieć co się w tym Wszechświecie dzieje i próbuje ten Wszechświat zrozumieć.
Zadanie 3
Poprawna odpowiedź B
Zadanie 4
Proponowana odpowiedź
1.
nazwa zabiegu językowego: metafora
przyklad: Świat jest pędzącym pociągiem.
2.
nazwa zabiegu językowego: animizacja
przyklad: Historia przyśpieszała. Świat oswojony.
Zadanie 5
Proponowana odpowiedź
do człowieka - Świat dostosowany do ludzkiej wiedzy i intelektu.
dla człowieka - Czy będzie człowiekowi przychylny i przyjazny.
Zadanie 6
Proponowana odpowiedź
Czy naukowiec ponosi moralną odpowiedzialność za swoje odkrycia.
Czy są takie badania naukowe, które z powodów etycznych powinny być zaniechane.
Zadanie 7
Proponowana odpowiedź
Ciągle przesuwają się granice poznania.
Ciągle popełniamy błędy.
Zadanie 8
Proponowana odpowiedź
Warto.
- Aby zdawać sobie sprawę ze wszystkich konsekwencji naszych czynów.
- Aby refleksja nad naszymi wyborami nie przyszła zbyt późno.
Zadanie 9
Proponowana odpowiedź
Przekraczać granicę poznania. Ciągle poszukiwać czegoś nowego.
Zadanie 10
Proponowana odpowiedź
nazwa specjalisty w tej dziedzinie nauki - cybernetyk
nazwa wirtualnej przestrzeni - cyberprzestrzeń
Zadanie 11
Proponowana odpowiedź
przykład 1. Wszczepianie implantów.
przykład 2. Terapia genowa.
Zadanie 12
Proponowana odpowiedź
Akapit 6 omawia dylematy moralne wywołane przez odkrycia naukowe wymienione w akapicie 5.
Zadanie 13
Poprawna odpowiedź
1. O
2. I
3. O
Zadanie 14
Poprawna odpowiedź A
Proponowana odpowiedź
Naukowe terminy.
Popularny, prosty, zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy styl wypowiedzi.
Mieszanina stylów.
Część II – pisanie własnego tekstu w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu.
Temat 1.
Proponowany plan wypracowania
I Umiejscowienie utworów w kontekstach historyczno-literackich.
– Gloria Victis - literatura polskiego pozytywizmu.
– Mazowsze – poezja polskich katastrofistów.
II Podobieństwa między utworami
– Patriotyczna tematyka.
– Nawiązanie do powstań narodowo-wyzwoleńczych.
– Przyroda świadkiem tragicznych wydarzeń.
III Analiza utworów
Gloria victis
– Znaczenie tytułu.
– Personifikacja natury.
– Natura jedynym świadkiem ludzkiej tragedii.
– Groby zakłócające piękno i spokój natury.
– Natura upamiętniająca bohaterstwo powstańców.
– Przyroda symbolem patriotyzmu.
Mazowsze
– Natura świadkiem tragicznej historii.
– Odwołanie do powstania listopadowego i styczniowego.
– Historia to ciągłe walki i rozlew krwi.
– Kontrast między pięknem i mądrością natury, a ludzkimi czynami.
– Mazowiecka ziemia alegorią naszej tragicznej historii.
– Los pokolenia poety kontynuacją tragicznego losu poprzednich pokoleń.
IV Wnioski
Temat 2.
Proponowany plan wypracowania
I Umiejscowienie utworu w kontekście historyczno-literackim
– Data wydania powieści – 1924r.
– Znaczenie tytułu.
– Przedwiośnie jako powieść polityczna.
– Przedwiośnie jako powieść dyskusja o odrodzonej Polsce.
II Przedstawienie bohaterów
1. Cezary Baryka
- urodzony w Baku
- przeżył rewolucję
- szuka swego miejsca w odrodzonej ojczyźnie
- kwestionuje autorytety
2. Szymon Gajowiec
- dawny narzeczony matki Cezarego
- przedstawiciel ówczesnego rządu
- opiekuje się Cezarym
- zwolennik ewolucyjnych zmian polskiej rzeczywistości
III Temat dyskusji Szymona Gajowca z Cezarym Baryką
- przywoływanie wielkich autorytetów narodowych
- odwoływanie się do tradycji pozytywistycznych (krzewienie oświaty, praca u podstaw, praca organiczna)
- Marian Bohusz – przyrodnik, popularyzator wiedzy
- Stanisław Krzemiński – bibliofil, budził wiarę w odrodzenie wolnej Polski
- Edward Abramowski – tworzył społeczeństwo obywatelskie, krzewił idee utylitaryzmu, idee ludzkiej pracy
IV Rola autorytetów
- byli nauczycielami
- byli wzorcami osobowymi
- uczyli polskości
- pozwolili zachować tożsamość narodową w czasach zaborów
- przyczynili się do odzyskania przez Polskę niepodległości
V Wnioski