Sprawdzian, zwany kompetencyjnym lub ponadprzedmiotowym, ma skontrolować nie tylko wiedzę ucznia, ale i jego umiejętności. Ma ocenić, w jakim stopniu opanował on czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji i wykorzystywanie wiedzy w praktyce, w tym liczenie.
Przystąpienie do sprawdzianu jest obowiązkowe. Uczniowie, którzy w ogóle nie przystąpią do niego w tym roku, muszą powtórzyć ostatnią klasę szkoły podstawowej i zgłosić się na egzamin za rok.
Jeśli szóstoklasista zamierza kontynuować naukę w gimnazjum rejonowym, to liczba uzyskanych przez niego punktów ze sprawdzianu nie ma większego znaczenia - i tak zostanie przyjęty do szkoły. W przypadku wyboru gimnazjum spoza rejonu czy szkół prywatnych i społecznych wynik sprawdzianu może decydować o tym, czy uczeń zostanie przyjęty do szkoły.
Sprawdzianu nie można powtórzyć ze względu na słaby wynik.
Jak podała Centralna Komisja Egzaminacyjna, średni wynik uzyskany przez szóstoklasistów, którzy przystąpili w kwietniu tego roku do sprawdzianu to 22,75 punktów na 40 możliwych. Jeśli chodzi o czytanie, średni wynik szóstoklasistów wyniósł 6,25 na 10 możliwych punktów, pisanie - 5,88 na 10 pkt., rozumowanie - 4,11 na 8 pkt., korzystanie z informacji - 2,79 na 4 pkt., wykorzystywanie wiedzy w praktyce - 3,72 na 8 pkt.