Chodziło o wydaną przez Ministra Sprawiedliwości decyzję o odmowie wpisu na listę aplikantów radcowskich. Szef resortu uznał, że fakt skazania za naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i spowodowanie wypadku, w którym inna osoba odniosła obrażenia oraz niezakończenie wskazanego w wyroku okresu próby oznacza, iż kandydat nie spełnia wymagań z art. 24 ust. 1 pkt 5 u.r.p., tj. przesłanki nieskazitelnego charakteru i dawania rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego. W decyzji podkreślono również, że kandydat dopuścił się „popełnienia występku o charakterze kwalifikowanym, gdyż naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, powodując u innej osoby obrażenia ciała i zbiegł z miejsca zdarzenia”.
Kandydat postanowił odwołać się od niniejszej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, domagając się uchylania zaskarżonej decyzji. Sąd przyznał rację skarżącemu i stwierdził, że Minister Sprawiedliwości nie wziął pod uwagę okoliczności w jakich doszło do wypadku drogowego oraz zachowania skarżącego po wydaniu wyroku.
Sprawa trafiła przed Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd uznał, iż Minister Sprawiedliwości nie naruszył zasad postępowania, bowiem nie musi on weryfikować okoliczności popełnienie przestępstwa. Jedyną podstawą do wydania oceny jest informacja z Krajowego Rejestru Karnego. Sąd I Instancji błędnie stwierdził, że i wskazane w przepisie art. 24 ust. 1 pkt 5 Ustawy o radcach prawnych dotyczą wyłącznie osób starających się o wpis na listę radców prawnych, a nie starających się o wpis na listę aplikantów tego samorządu zawodowego. Wyprowadzony z błędu sąd, wydał decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną decyzję, argumentując, iż kandydat skazany za występek nie spełnia przesłanki nieskazitelnego charakteru, które należy rozumieć jako szlachetność, prawość, uczciwość.
Skarżący postanowił się odwołać od niniejszego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego zaskarżając w całości wyrok Sądu I Instancji.
NSA orzekł, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Stwierdził, iż z Ustawy o radcach prawnych jednoznacznie wynika, że kandydat na aplikanta radcowskiego musi spełniać m.in. przesłankę określoną w art. 24 ust. 1 pkt 5 u.r.p ("jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu radcy prawnego"). Wskazuje na to wyraźnie treść art. 33 ust. 2 u.r.p., a to o, że w przepisie art. 33 ust. 5 u.r.p. ustawodawca użył zwrotu "stosuje się odpowiednio" nie oznacza, że w stosunku do kandydatów na aplikantów radcowskich przepis art. 24 ust. 1 pkt 5 u.r.p. nie znajduje wprost zastosowania.
Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił również, że przesłanki dotyczące nieskazitelnego charakteru nie mogą być brane pod uwagę w sposób łagodniejszy przy wpisywaniu na listę aplikantów radcowskich, w porównaniu do wpisu na listę radców.
- Stosowanie łagodniejszych rygorów wobec osoby ubiegającej się o wpis na listę aplikantów radcowskich, która aspiruje do wykonywania zawodu radcy prawnego zaliczanego przecież do zawodów zaufania publicznego, nie znajduje uzasadnienia w treści ww. norm prawnych – czytamy w uzasadnieniu sądu.
Postawa prawna
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2015, sygn. akt II GSK 2074/13
