Powstanie ośrodek badań klinicznych leków onkologicznych wczesnych faz

W Centrum Naukowo-Przemysłowym mają być prowadzone badania kliniczne pierwszej i drugiej fazy, które dotąd były prowadzone w naszym kraju tylko w niewielkim zakresie. Dotychczas dominowały badania przedrejestracyjne, tzw. trzeciej fazy. Wczesne fazy badań służą ocenie bezpieczeństwa stosowania leków oraz ustaleniu dawki terapeutycznej. Utworzenie centrum likwiduje zatem lukę w procesie tworzenia nowoczesnych leków w Polsce.

„To pionierskie przedsięwzięcie w naszym kraju zwiększające znaczenie naukowe Polski na arenie międzynarodowej” – powiedział z okazji podpisania umowy z firmą Roche Polska pełnomocnik dyrektora ds. badań klinicznych oraz przewodniczący rady naukowej Centrum Onkologii–Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie prof. Piotr Rutkowski. Specjalista dodał, że Centrum Naukowo-Przemysłowe będzie również służyć badaniom nad nowymi terapiami dla polskich pacjentów.

Dyrektor Centrum Onkologii prof. Jan Walewski zwrócił uwagę, że nowy ośrodek badań klinicznych pozwala wyeliminować bariery administracyjne, formalne, logistyczne i organizacyjne utrudniające współpracę między instytucją naukową, jakim jest warszawskie Centrum Onkologii-Instytutu, oraz firmą farmaceutyczną.

Według raportu „Badania kliniczne w Polsce” z grudnia 2015 r. opracowanego przez firmę PwC, rozwój badań klinicznych w naszym kraju w największym stopniu utrudniają bariery prawno-administracyjne. „Jednym z najbardziej uciążliwych wymogów jest obowiązek dostarczenia umów pomiędzy sponsorem a badaczem i/lub ośrodkiem badawczym wraz z wnioskiem o rozpoczęcie badania klinicznego” – podkreśla raport.

Centrum Naukowo-Przemysłowe będzie wspierać kształcenie wysoko wykwalifikowanych specjalistów wśród lekarzy, którym udział w badaniach pozwala tworzyć ekspertyzę na skalę światową oraz współtworzyć publikacje naukowe w renomowanych czasopismach.

Wartość badań klinicznych wykonywanych rocznie przez centrum szacowana jest na 10 mln zł. Ośrodek, otwarty na współpracę z różnymi podmiotami komercyjnymi i producentami leków, pozwoli na rozwój innowacyjnych, opartych na know-how i wiedzy gałęzi polskiego przemysłu, takich jak biotechnologia, informatyka, teleinformatyka itp.

Na terenie Centrum Onkologii–Instytutu trwają prace remontowo-adaptacyjne, finansowane częściowo także przy pomocy środków pozyskanych z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Zakończenie prac i początek działalności Centrum Naukowo-Przemysłowego planowane jest na połowę 2017 r.

Dyrektor generalny Roche Polska Wiktor Janicki zapewnił, że firma sfinansuje budowę i wyposażenie ośrodka oraz zapewni centrum zlecenia badań klinicznych, jak również udostępni badaczom dostęp do Globalnego Centrum Rozwiązań IT Roche w celu analizy wyników prowadzonych badań.

Raport „Badania kliniczne w Polsce” ocenia, że Polska postrzegana jest jako kraj z dużym potencjałem w zakresie możliwości prowadzenia badań klinicznych. Przemawia za tym duża populacja pacjentów, dobrze wykwalifikowani specjaliści oraz stosunkowo niskie koszty. Ten potencjał nie jest jednak w pełni wykorzystywany. Liczba prowadzonych badań w stosunku do liczby mieszkańców w Polsce jest mniejsza niż w innych porównywalnych krajach europejskich, takich jak Czechy czy Węgry.

Zamiast rosnąć spada liczba badań klinicznych prowadzonych w Polsce. O ile w 2009 r. zarejestrowanych było u nas 469 badań, to w 2014 r. tylko 396. Zmalała również liczba uczestników badań klinicznych.

Opracowanie nowego leku jest wyjątkowo kosztowne. Badania nad nim trwają zwykle 10-15 lat i pochłaniają 1-1,5 mld dolarów. Badania kliniczne odgrywają w tym procesie kluczową rolę, gdyż przypada na nie prawie 80 proc. nakładów i trwają one średnio osiem lat.

Według firmy PwC, w 2014 r. do budżetu naszego państwa wpłynęło ponad 300 mln zł z tytułu podatków i opłat odprowadzonych w związku z prowadzonymi w Polsce badaniami klinicznymi. W przypadku jednego tylko obszaru terapeutycznego, tj. onkologii, w tym samym okresie Narodowy Fundusz Zdrowia mógł zaoszczędzić nawet 600 mln zł (na lekach, z których korzystali pacjenci w ramach badań klinicznych – PAP).

Firma Roche od 1999 r. przeprowadziła w Polsce ponad 350 badań klinicznych, w których uczestniczyło ponad 20 tys. pacjentów.