Pobyt w sanatorium może być kluczowy dla poprawy zdrowia i samopoczucia, ale nie wszyscy mogą skorzystać z tej formy terapii. Przepisy NFZ wskazują, które choroby wykluczają leczenie uzdrowiskowe, a kto ma szansę na skierowanie. Sprawdź, na czym polegają zasady kwalifikacji i jakie schorzenia wyłączają z wyjazdu do sanatorium.
Sanatorium to atrakcyjna forma leczenia dla wielu pacjentów, szczególnie tych zmagających się z przewlekłymi schorzeniami. Wyjazd ten może być sfinansowany przez NFZ, ale wymaga spełnienia kilku kluczowych warunków. Pacjenci muszą posiadać odpowiednie skierowanie, a także zapewnić lekarza, że ich stan zdrowia umożliwia korzystanie z tej formy leczenia. Jakie kryteria trzeba spełnić, aby zakwalifikować się na wyjazd uzdrowiskowy? I jakie schorzenia wykluczają możliwość leczenia w sanatorium?
Leczenie uzdrowiskowe NFZ. Podstawowe zasady i wymogi
Aby uzyskać skierowanie na turnus w sanatorium, pacjent musi spełniać określone przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) wymagania. Podstawą prawną są tu przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministerstwa Zdrowia z 2012 roku. Oto kluczowe zasady, na których podstawie lekarz może wydać skierowanie:
- Konieczność skierowania: tylko lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, pracujący w ramach NFZ, może wystawić skierowanie na leczenie sanatoryjne.
- Wymóg samodzielności pacjenta: osoby ubiegające się o pobyt w sanatorium muszą być w stanie samodzielnie funkcjonować i dotrzeć do ośrodka bez pomocy.
- Rodzaje schorzeń: lista chorób, które mogą uprawniać do leczenia sanatoryjnego, obejmuje m.in. problemy kardiologiczne, choroby skóry, układu oddechowego, układu nerwowego i wiele innych przewlekłych dolegliwości.
Sanatorium 2024. Na jakie choroby dostaniesz skierowanie?
Leczenie w sanatorium skierowane jest do pacjentów z różnorodnymi przewlekłymi chorobami. Skierowanie wystawia lekarz na podstawie odpowiednich wskazań zdrowotnych. Pacjent przede wszystkim musi być na tyle "zdrowy", aby mógł skorzystać z leczenia uzdrowiskowego. Lista chorób, które uprawniają do sanatorium jest długa. Wśród schorzeń kwalifikujących do pobytu uzdrowiskowego znajdują się m.in.:
- Schorzenia ortopedyczne i urazowe: choroby i urazy ortopedyczne są jednym z częstych wskazań do leczenia sanatoryjnego;
- Choroby reumatologiczne: pacjenci z problemami stawów czy kości mogą korzystać z terapii uzdrowiskowej;
- Choroby układu oddechowego: zaburzenia takie jak astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli są wskazaniem do leczenia w sanatorium;
- Problemy endokrynologiczne: np. cukrzyca i choroby tarczycy również uprawniają do leczenia uzdrowiskowego.
Choroby dyskwalifikujące wyjazd do sanatorium [LISTA]
Niestety, nie każdy może skorzystać z pobytu w sanatorium – istnieje lista przeciwwskazań zdrowotnych, które automatycznie dyskwalifikują pacjenta. Sanatorium może stanowić zagrożenie dla zdrowia w przypadku niektórych stanów i chorób. Z pobytu nie mogą np. korzystać osoby z aktywną chorobą, która wymaga specjalistycznego leczenia szpitalnego lub tuż po przebytych urazach. W każdym przypadku, stan zdrowia pacjenta musi być na tyle stabilny, by udział w turnusie nie stanowił dla niego zagrożenia zdrowotnego. Także kobiety w ciąży oraz karmiące piersią mają ograniczony dostęp do turnusów uzdrowiskowych.
W rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie kierowania i kwalifikowania pacjentów do leczenia uzdrowiskowego, znajdziemy listę schorzeń wykluczających możliwość uczestnictwa w turnusach uzdrowiskowych. Oto one.
Przeciwwskazania z zakresu chorób zakaźnych i pasożytniczych:
- aktywna gruźlica
- infekcje wirusowe (np. wirusowe zapalenie wątroby typu B, C)
- choroby zakaźne, w tym choroby przenoszone drogą płciową
- ostra postać chorób pasożytniczych
- aktywna choroba weneryczna
Choroby onkologiczne:
- nowotwory złośliwe (do 5 lat od zakończenia leczenia operacyjnego, chemio- lub radioterapii)
- stan po leczeniu onkologicznym w okresie intensywnej rekonwalescencji
- nowotwory tarczycy, płuc, przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego w okresie zaostrzenia lub aktywnego leczenia
Choroby kardiologiczne i krążeniowe:
- niestabilna choroba niedokrwienna serca
- świeży zawał serca (do 6 miesięcy od wystąpienia)
- ciężka niewydolność serca (klasa III i IV wg NYHA)
- nadciśnienie tętnicze złośliwe, nadciśnienie płucne zaawansowane
- wady serca wymagające leczenia operacyjnego
Choroby układu oddechowego:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc w stopniu zaawansowanym (POChP)
- astma oskrzelowa w fazie zaostrzenia
- rozedma płuc w stopniu ciężkim
- ostre zapalenie oskrzeli, płuc lub opłucnej
- zaawansowane zmiany po leczeniu chorób dolnych dróg oddechowych
Choroby układu pokarmowego:
- choroby przewlekłe przełyku i żołądka w zaawansowanym stadium
- marskość wątroby, ostre zapalenie trzustki
- schorzenia wymagające pilnej interwencji chirurgicznej, np. wrzody żołądka z krwawieniem
- ciężka niewydolność wątroby i trzustki
Choroby układu moczowo-płciowego:
- ostre infekcje nerek i dróg moczowych
- zaawansowana niewydolność nerek (schyłkowe stadium)
- nowotwory nerek i dróg moczowych (do 5 lat od zakończenia leczenia)
- kamica nerkowa wymagająca operacji lub ryzyko wodonercza
Choroby neurologiczne i psychiatryczne:
- padaczka z częstymi napadami
- stwardnienie rozsiane w fazie zaostrzenia
- przewlekłe zaburzenia psychiczne, które mogą zagrażać pacjentowi lub otoczeniu
- otępienie, choroba Alzheimera w zaawansowanym stadium
- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego wymagające intensywnej rehabilitacji
Choroby endokrynologiczne i metaboliczne:
- cukrzyca w okresie kwasicy lub ciężkiej dekompensacji
- zaawansowana cukrzyca z powikłaniami (np. retinopatia cukrzycowa, nefropatia)
- nadczynność tarczycy w okresie intensywnego leczenia
- zespół Cushinga, akromegalia w okresie aktywnym
Choroby skóry:
- zaostrzenie łuszczycy wymagające leczenia szpitalnego
- rozległe zakażenia skóry, owrzodzenia żylakowe
- choroby pasożytnicze skóry, ciężkie postacie alergii skórnych
- choroby o charakterze zakaźnym, np. grzybica
Choroby reumatologiczne i ortopedyczne:
- reumatoidalne zapalenie stawów w zaawansowanym stadium, w fazie zaostrzenia
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ze znacznym ograniczeniem ruchowym
- zaawansowana osteoporoza z licznymi złamaniami
- stany po świeżych operacjach ortopedycznych wymagające intensywnej rehabilitacji
Choroby kobiece i stany ginekologiczne:
- nowotwory narządów rodnych do 6 miesięcy od zakończenia terapii
- ostre zapalenia narządów miednicy mniejszej
- przetoki pochwowo-pęcherzowe i odbytnicze
- duże mięśniaki macicy wymagające interwencji chirurgicznej
Szczegółowa lista znajduje się tutaj: Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie kierowania i kwalifikowania pacjentów do leczenia uzdrowiskowego
Warto pamiętać, że wszystkie przypadki są rozpatrywane indywidualnie, a ostateczną decyzję o kwalifikacji do leczenia uzdrowiskowego podejmuje lekarz, który ocenia możliwość bezpiecznego udziału w leczeniu, biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta oraz współistniejące schorzenia.
Leczenie uzdrowiskowe na NFZ. Jakie terapie oferuje?
NFZ finansuje kilka typów leczenia uzdrowiskowego, dostosowanego do potrzeb pacjentów w różnym stanie zdrowia. Zależnie od wskazań lekarza można skorzystać z turnusów sanatoryjnych, pobytów w szpitalu uzdrowiskowym, a także rehabilitacji. Przykładowe formy terapii to:
- Sanatorium uzdrowiskowe: pobyty dla dorosłych trwają 21 dni i są częściowo płatne, dla dzieci pobyt jest bezpłatny;
- Szpital uzdrowiskowy: turnus w placówce szpitalnej jest bezpłatny zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci;
- Rehabilitacja uzdrowiskowa: dostępna w formie sanatorium i szpitala, trwa zazwyczaj 28 dni i jest częściowo płatna;
- Leczenie ambulatoryjne: NFZ pokrywa koszty zabiegów przez 6–18 dni, ale nie refunduje dojazdu ani zakwaterowania.
Przeciwwskazania do sanatorium a zdrowie pacjenta
Przeciwwskazania do leczenia sanatoryjnego mają na celu ochronę pacjentów i zapobieżenie sytuacjom, w których sanatorium mogłoby im zaszkodzić. Decyzje o skierowaniu na turnus podejmowane są indywidualnie, a każdy przypadek jest oceniany przez lekarza. Warto pamiętać, że dla osób z poważnymi chorobami sanatorium mogłoby stanowić niepotrzebne ryzyko zdrowotne, dlatego też wprowadzono tak rygorystyczne zasady kwalifikacji.