Prawo do zasiłku chorobowego jest niezaprzeczalnym wsparciem dla osób, które z powodu choroby są niezdolne do pracy. Jednak zgodnie z prawem, istnieje kilka sytuacji, w których zasiłek chorobowy może nam nie przysługiwać. Kiedy jest to możliwe? Omawiamy wszystkie możliwe sytuacje, kiedy pomimo choroby możemy nie otrzymać pieniędzy z "chorobowego".
- Brak wymaganego okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego
- Niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia chorobowego
- Za okres choroby ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia
- Choroba ma miejsce w szczególnych okresach [LISTA]
- Osoba ma prawo do emerytury lub renty
Zasiłek chorobowy przysługuje osobom ubezpieczonym w razie niezdolności do wykonywania obowiązków zawodowych z powodu choroby. Istnieje jednak szereg sytuacji, kiedy zasiłek nam nie będzie przysługiwał. Precyzuje je Ustawa z 25.06.1999 r.o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Poniżej omawiamy każdy taki przypadek.
Brak wymaganego okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego
Brak wymaganego okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego jest kluczowym czynnikiem wykluczającym możliwość otrzymania zasiłku chorobowego. Zgodnie z przepisami ustawy, aby nabyć prawo do tego świadczenia, ubezpieczony musi przepracować określony czas podlegając obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Brak spełnienia tego wymogu uniemożliwia uzyskanie zasiłku chorobowego, nawet jeśli osoba jest aktualnie niezdolna do pracy z powodu choroby.
Prawo do zasiłku chorobowego nabywamy:
- po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu,
- po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie (art. 4 ust. 1 u.ś.p.).
Tutaj należy zaznaczyć, że niektórzy ubezpieczeni mają prawo do zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Takie prawo przysługuje:
- absolwentom szkół lub uczelni lub osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej;
- jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
- ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
- posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji;
- funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948, z późn. zm.) i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej.
Niezdolność do pracy powstała po ustaniu ubezpieczenia chorobowego
Jeżeli choroba ma miejsce po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, to wypłata zasiłku jest co do zasady niemożliwa. Są pewne wyjątki od tej reguły. Otóż, otrzymanie zasiłku jest możliwe, gdy niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (art. 7 u.ś.p.).
Za okres choroby ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia
Jeśli ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy, na przykład ze względu na korzystanie z urlopu płatnego, zasiłek chorobowy wówczas nie przysługuje. Zasiłek chorobowy ma na celu rekompensowanie utraconego zarobku z powodu niezdolności do pracy, więc gdy osoba otrzymuje wynagrodzenie za ten okres, zasiłek ten nie jest wypłacany.
Choroba ma miejsce w szczególnych okresach [LISTA]
Zasiłek chorobowy nie przysługuje nam, jeśli choroba ma miejsce w trakcie:
- urlopu bezpłatnego,
- urlopu wychowawczego,
- tymczasowego aresztowania,
- odbywania kary pozbawienia wolności.
W takich sytuacjach, osoba nie jest uprawniona do otrzymania świadczenia chorobowego, ponieważ nie jest aktywnie zatrudniona i nie traci zarobków z powodu choroby.
Osoba ma prawo do emerytury lub renty
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
- ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
- kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
- nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych w art. 4 ust. 1;
- jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
- podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników (art. 13 u.ś.p.).
Niezdolność do pracy powstała w wyniku umyślnego przestępstwa, wykroczenia lub nadużycia alkoholu
Jeśli niezdolność do pracy jest wynikiem umyślnego przestępstwa lub wykroczenia możemy nie otrzymać zasiłku chorobowego za cały okres niezdolności do pracy.
W przypadku zaś, gdy niezdolność do pracy spowodowana została nadużyciem alkoholu, wówczas zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych 5 dni trwania tej niezdolności.
W takich przypadkach osoba ponosi odpowiedzialność za swoje zachowanie, co może skutkować brakiem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
Praca w trakcie zwolnienia lekarskiego, wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem, sfałszowanie świadectwa pracy
Niezgodne z prawem działania, takie jak wykonywanie pracy w trakcie zwolnienia lekarskiego, wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem, czy sfałszowanie świadectwa pracy - również skutkują utratą prawa do zasiłku chorobowego. W takich sytuacjach, osoba będzie musiała ponieść konsekwencje swoich działań, a świadczenie chorobowe nie zostanie przyznane lub zostanie cofnięte w całości.