Możemy leczyć się w dowolnym szpitalu na terenie całego kraju. Ale o wyborze specjalisty, który nas zoperuje, zdecyduje lecznica.
Czy w służbie zdrowia obowiązuje rejonizacja
Niedawno przeprowadziłam się do innego miasta i muszę na nowo wybrać lekarza rodzinnego. Czy muszę się zapisać do przychodni najbliższej miejsca zamieszkania, czy też mogę wybrać inną?
NIE
Każda osoba, która ma ubezpieczenie zdrowotne, ma prawo wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Przy czym nie obowiązuje rejonizacja, co oznacza, że niekoniecznie musimy zdecydować się na leczenie w placówce najbliższej miejsca zamieszkania. Można wybrać inną, np. położoną w pobliżu miejsca pracy lub przedszkola, do którego uczęszcza dziecko. Nie ma też obowiązku zapisywania całej rodziny do tej samej osoby udzielającej świadczeń. Ważne jest, aby sprawdzić, czy przychodnia lub gabinet lekarza rodzinnego ma podpisaną umowę z NFZ na świadczenie usług podstawowej opieki zdrowotnej. Można to ustalić w samej placówce lub dzwoniąc do odpowiedniego oddziału wojewódzkiego NFZ. Nie ma znaczenia, czy przychodnia jest prywatna, czy publiczna, bo jeśli ma kontrakt z NFZ, ma obowiązek świadczyć usługi za darmo. Przy wyborze warto także zwrócić uwagę na dodatkowe usługi świadczone przez lekarza, takie jak domowe wizyty lub profilaktyczne programy zdrowotne finansowane przez NFZ albo badania wykonywane na miejscu. Ważne jest także wyposażenie placówki. Przed zapisem ustalmy również, czy lekarz lub przychodnia mają podpisaną umowę z inną placówką na wykonywanie badań diagnostycznych, a także gdzie znajduje się najbliższy punkt nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej.
Podstawa prawna
Art. 55 ust. 2a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
Czy lekarz ma ustalony limit pacjentów
Chciałam zapisać się do lekarza rodzinnego, którego bardzo chwali moja sąsiadka. Jednak przychodnia, w której jest zatrudniony, odmówiła mi zapisu, tłumacząc, że ma już zbyt dużo pacjentów, i nakłoniła do wyboru innego medyka rodzinnego. Czy miała prawo tak postąpić?
TAK
Przychodnia POZ nie może odmówić zapisania się na listę podopiecznych danego lekarza ze względu na wiek, płeć ani stan zdrowia pacjenta. Jedyny dopuszczalny powód odmowy to przekroczenie limitu podopiecznych przypadających na jedną osobę udzielającą świadczeń zdrowotnych. Gdy do lekarza jest zapisanych zbyt wielu chorych, trudności z uzyskaniem pomocy medycznej może mieć każdy z nich. Zalecana przez NFZ maksymalna liczba pacjentów przypadających na jednego lekarza POZ to 2750. Po jej przekroczeniu przychodnia ma prawo zaproponować pacjentowi zapisanie się do innego lekarza lub odesłać do innej placówki.
Podstawa prawna
Art. 55 ust. 2a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
Czy powinnam zrezygnować z usług obecnego lekarza
Chcę zmienić lekarza rodzinnego. Czy aby zrezygnować z usług tego, do którego jestem obecnie zapisana, muszę złożyć potwierdzenie rezygnacji?
NIE
Pacjent może być zapisany tylko do jednego lekarza rodzinnego. Jednak chcąc zmienić dotychczasowego medyka, nie musi go nawet o tym informować. Wystarczy, że wybierze nową przychodnię lub gabinet i zgłosi chęć wpisania się na listę podopiecznych konkretnego lekarza. Wyboru dokonuje się poprzez złożenie specjalnej deklaracji, która jest dostępna w rejestracji każdej przychodni POZ. Zawiera m.in. imię i nazwisko pacjenta, datę jego urodzenia, numer PESEL, adres zamieszkania i numer telefonu. W deklaracji należy wskazać, który raz w ciągu roku kalendarzowego dokonujemy wyboru. Na podstawie tego dokumentu placówka medyczna poinformuje NFZ o zmianie lekarza dokonanej przez konkretnego pacjenta, a fundusz usunie go z wykazu podopiecznych medyka, do którego był zapisany wcześniej.
Podstawa prawna
Art. 56 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
Czy przy kolejnej zmianie trzeba płacić
Studiuję w Warszawie i tutaj jestem zapisany do lekarza rodzinnego. Jednak na czas wakacji przeniosłem się do przychodni w moim rodzinnym mieście. Teraz rozpoczął się rok akademicki i chcę znowu wrócić do stołecznej poradni. Czy mam takie prawo?
TAK
Pacjent ma prawo w ciągu roku trzykrotnie dokonać wyboru lekarza rodzinnego, nie ponosząc przy tym żadnej opłaty. Jeśli jednak robi to po raz czwarty, musi zapłacić 80 zł.
Podstawa prawna
Art. 28 ust. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
Czy pacjent sam wskaże specjalistę
Mój lekarz rodzinny skierował mnie na konsultację do kardiologa i polecił swojego kolegę, który przyjmuje prywatnie. Ja jednak wolę się leczyć bezpłatnie. Czy mogę samodzielnie wybrać specjalistę?
TAK
Lekarz POZ może podpowiedzieć pacjentowi, gdzie będzie mógł kontynuować specjalistyczne leczenie, ale nie powinien sugerować wyboru konkretnej osoby, zwłaszcza gdy ta przyjmuje tylko w gabinecie prywatnym. Każdy pacjent ma bowiem prawo wyboru specjalisty. Może go wybrać spośród wszystkich lekarzy danej specjalizacji, którzy mają zawartą umowę z NFZ. Także w tym przypadku nie obowiązuje rejonizacja. Do większości specjalistów potrzebne jest jednak skierowanie. Powinien je wypisać choremu jego lekarz rodzinny. Tego dokumentu nie potrzebujemy tylko w przypadku ginekologa, dentysty, onkologa i psychiatry. Wizyta bez skierowania u pozostałych specjalistów jest płatna. Jej koszt ponosi pacjent.
Porada specjalistyczna to wydanie przez specjalistę opinii o stanie zdrowia pacjenta oraz wskazanie dalszego toku leczenia na podstawie wykonanych badań diagnostycznych. Podczas pierwszej wizyty specjalista decyduje o tym, czy wystarczy jednorazowa konsultacja, czy też konieczne jest objęcie leczeniem stałym.
Jeśli wystarczy jednorazowa konsultacja, specjalista odsyła pacjenta z powrotem do lekarza POZ, który będzie kontynuował leczenie. Jeżeli jednak w trakcie pierwszej porady okaże się, że trzeba kontynuować leczenie specjalistyczne, nie ma potrzeby uzyskania ponownego skierowania od lekarza POZ. Od tej pory specjalista wyznacza terminy kolejnych wizyt kontrolnych, decyduje o niezbędnych badaniach, lekach i zabiegach.
Podstawa prawna
Art. 57 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
Czy można wybrać chirurga do operacji
Mam skierowanie do szpitala na zabieg chirurgiczny. Czy będę mógł zdecydować o wyborze specjalisty, który mnie zoperuje?
NIE
Pacjent ma prawo wybrać szpital, w którym chce być leczony. Wyboru może dokonać spośród placówek z całego kraju. Zostanie przyjęty, jeżeli jego pobyt w szpitalu jest zasadny, tzn. cel kuracji nie może być osiągnięty w żaden inny sposób, np. przez udzielenie porady przez specjalistę. Musi mieć także skierowanie, które może wystawić każdy lekarz, także ten, który przyjmuje w gabinecie prywatnym i nie ma umowy z NFZ. Tak więc pacjent ma prawo do wyboru szpitala, ale nie lekarza prowadzącego leczenie. Takie uprawnienie nie przysługuje mu w publicznym szpitalu. Wybór specjalisty (np. chirurga, który wykona zabieg) jest możliwy tylko w prywatnych placówkach.
Podstawa prawna
Art. 58 ust. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).