Ulgi podatkowe, dni wolne od pracy, dostęp poza kolejnością do lekarza czy apteki – takie udogodnienia prawo przewiduje dla honorowych dawców krwi
Czy dar z krwi można odliczyć od dochodu
Słyszałam, że dawca krwi może korzystać z ulg podatkowych. Niedawno oddawałem ją siostrze. Czy mogę ją odliczyć i czy potrzebny jest jakiś dokument?
TAK
Oddanie krwi może uratować komuś życie, a darczyńcy zapewnia pewne przywileje. Każdy, kto oddał honorowo, czyli nieodpłatnie, krew ma prawo skorzystać m.in. ze specjalnej ulgi. Darowizna musi być jednak zarejestrowana w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, np. w regionalnym centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Odliczenia dokonuje się od dochodu w przypadku rozliczania się według skali podatkowej bądź przychodu w przypadku opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Ulga dla honorowych krwiodawców nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu lub przychodu.
Jej wielkość zależy od ilości oddanej krwi. W ciągu roku mężczyźni mogą oddać 2,7 litra, kobiety – 1,8 litra. Cena za litr krwi wynosi 130 zł, zatem mężczyźni maksymalnie mogą odliczyć 351 zł, natomiast kobiety 234 zł.
Na potwierdzenie darowizny konieczne jest zaświadczenie o ilości oddanej krwi. Dokument otrzymuje się tam, gdzie się ją oddawało. Nie dołącza się go do składanego zeznania, lecz zachowuje na wypadek kontroli fiskusa.
Podstawa prawna
Art. 26 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Par. 3 rozporządzenia ministra zdrowia z 7 grudnia 2004 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych wymagających przed pobraniem krwi zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów oraz wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew i związane z tym zabiegi (Dz.U. z 2004 r. nr 263, poz. 2625 ze zm.).
Czy firma musi dać dzień wolny krwiodawcy
Zamierzam honorowo oddawać krew. Wiem, że krwiodawcom przysługują dni wolne. Martwię się jednak, czy obejmie mnie ten przywilej, bo nie jestem zatrudniony na etacie.
TAK
Zgodnie z przepisami pracodawca ma obowiązek zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Zwolnienie obejmuje również przeprowadzenie zaleconych przez tę stację okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. Pracownik powinien uprzedzić przełożonych o planowanej nieobecności. Przepisy nie precyzują, w jaki sposób powinien to zrobić, więc podwładny może to uczynić np. osobiście, telefonicznie, e-mailem. Honorowi dawcy mają z zasady prawo do wolnego w dniu, w którym oddają krew i poddają się badaniom lekarskim. W mniej komfortowej sytuacji są osoby oddające krew sporadycznie, ponieważ przysługujący im czas wolny określa stacja krwiodawstwa w odpowiednim zaświadczeniu. W praktyce oni również otrzymują dokument uprawniający do całego dnia wolnego. Zwolnienie to jest pełnopłatne. Co istotne, nie ma znaczenia, czy krwiodawcą jest pracownik zatrudniony na umowę o pracę czy np. umowę-zlecenie. W tym przypadku przepisy traktują wszystkich jednakowo. Pracodawca nie może zatem odmówić udzielenia zwolnienia od pracy także osobie, która nie pracuje na etacie.
Podstawa prawna
Par. 12 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1632).
Jakie przywileje przysługują krwiodawcom?
Jakie przywileje przysługują krwiodawcom?

Zobacz również
Czy krew oddaje się w Polsce odpłatnie
Syn został poproszony przez kolegę o oddanie krwi dla jego siostry. Czy przysługuje za to jakaś zapłata?
NIE
W Polsce krew oddaje się nieodpłatnie. Nie oznacza to jednak, że honorowemu krwiodawcy nie przysługuje zwrot poniesionych przez nich wydatków. Przepisy stanowią, że mogą się oni ubiegać o zwrot kosztów dojazdu do punktu poboru krwi. Centra krwiodawstwa mogą zrefundować bilet na autobus lub pociąg po jego okazaniu. Możliwy jest też zwrot kosztów paliwa zużytego na trasie dojazdu z miejsca zamieszkania do stacji. Stacje krwiodawstwa indywidualnie ustalają stawki zwrotu za każdy przejechany kilometr. W dniu oddania krwi jej dawcy przysługuje także posiłek regeneracyjny. Powinien mieć on wartość kaloryczną 4 500 kcal (zwykle jest to osiem czekolad). Ponadto coraz więcej sklepów i miejsc noclegowych przyznaje krwiodawcom zniżki i rabaty, a niektóre miasta wprowadzają ulgi bądź całkowicie zwalniają ich z opłat za przejazdy komunikacją miejską.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 332).
Czy krwiodawca ominie kolejki do lekarza
Mój wnuk jest strażakiem i często honorowo oddaje krew. Niedawno zachorował na raka i czeka go długotrwałe leczenie. Czy będzie mógł korzystać bez kolejki ze świadczeń zdrowotnych?
TAK
Osobom, które systematycznie oddają krew, przysługuje prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych. Taki przywilej jest przyznawany osobom, które uzyskały tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. Jest on nadawany kobiecie po oddaniu 5 litrów krwi, a mężczyźnie – 6 litrów. Posiadacz tego zaszczytnego tytułu musi być zarejestrowany w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, czyli np. regionalnej stacji krwiodawstwa. Otrzymuje on legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi i na podstawie tego dokumentu może korzystać z uprawnień do leczenia oraz usług farmaceutycznych poza kolejnością. Ponadto na podstawie legitymacji honorowy dawca krwi uprawniony jest do bezpłatnego zaopatrzenia w leki podstawowe i uzupełniające do wysokości urzędowych limitów cen, a także w farmaceutyki, które może stosować w związku z oddawaniem krwi (listę tych leków ustala Ministerstwo Zdrowia).
Podstawa prawna
Art. 43 i 47 c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 581).