Subskrybuj nas na Youtube
Nie trzeba czekać miesiącami w kolejkach do specjalistów ani płacić za wizyty w prywatnych gabinetach. Wystarczy wyegzekwować swoje prawa od lekarza pierwszego kontaktu. Jego uprawnienia wcale nie są takie małe, a niedawno zostały jeszcze znacząco poszerzone
Czy ze wszystkimi problemami muszę iść do okulisty
Mam zapalenie spojówek. Dotychczas z takimi problemami zgłaszałam się do okulisty, ale od niedawna potrzebne są skierowania do tego specjalisty. Czy nadal tylko on może leczyć takie schorzenie?
NIE
Wbrew obiegowym opiniom lekarz pierwszego kontaktu nie jest tylko od zajmowania się przeziębieniami. Niesłusznie jest też kojarzony z typowo biurokratycznymi czynnościami, takimi jak wypisywanie skierowań do specjalisty, szpitala lub na rehabilitację, a także z wystawianiem recept na leki, które wcześniej zlecił inny medyk. Lekarz rodzinny także może leczyć, a zgodnie z założeniami reformy, która obowiązuje od pierwszego stycznia 2015 r. nawet powinien to robić. Medyk pierwszego kontaktu ma bowiem przejąć część chorych, którzy dotychczas byli kierowani do dermatologów i okulistów. Sam powinien zainicjować leczenie tych osób, których terapia nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Oczywiście bardziej skomplikowane przypadki medyczne będzie nadal mógł kierować do specjalistów.
Podstawa prawna
Art. 1 ust. 1 pkt 28 ustawy z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. poz. 1138).
Czy medyk skieruje na diagnostykę
Mój lekarz rodzinny nigdy w życiu nie zlecił mi żadnych badań. Wszystkie analizy i prześwietlenia wykonuję zawsze na swój koszt w prywatnych placówkach. Czy mogę domagać się od niego, by skierował mnie na badania?
TAK
Lekarz rodzinny ma prawo zlecać chorym potrzebne im badania. Ich lista jest jednak ściśle określona (została opublikowana w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych w POZ). Znajduje się na niej kilkadziesiąt pozycji. Od stycznia uprawnienia lekarzy w tej dziedzinie zostały poszerzone. Mają prawo wykonać chorym m.in.: analizy hematologiczne, biochemiczne i immunochemiczne z surowicy krwi, a także badania elektrokardiograficzne, USG i spirometrię. Lista badań, które może zlecić lekarz rodzinny, nie obejmuje jedynie kosztownej diagnostyki (np. rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej), na którą może kierować chorych tylko specjalista.
Na pokrycie kosztów dodatkowych badań lekarze rodzinni dostali w tym roku od NFZ podwyżkę stawki kapitacyjnej. To kwota, którą NFZ płaci im za leczenie pojedynczego pacjenta. Co więcej, w trakcie roku ich honoraria będą mogły jeszcze być zwiększane, jeśli zlecą swoim pacjentom odpowiednio dużo badań. Taki system finansowania ma ich zmobilizować do większej aktywności w tym zakresie niż dotychczas. Wszystkie badania, które zleca lekarz rodzinny, są dla pacjenta bezpłatne. Opłat za nie nie ma prawa domagać się ani on, ani laboratorium lub pracownia, w której analizy są wykonywane. W większości przypadków bowiem badania nie będą przeprowadzane w przychodni medyka pierwszego kontaktu. Zazwyczaj ma on umowę z inną placówką specjalizującą się w diagnostyce.
Podstawa prawna
Par. 1 rozporządzenia z 29 grudnia 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. poz. 1914).
Czy lekarz wystawi receptę zaocznie
Jestem bardzo schorowany, a mój lekarz rodzinny wymaga, żebym za każdym razem, kiedy potrzebuję leków, stawił się do niego osobiście. Słyszałem, że teraz mogę upoważnić córkę do odbioru recepty. Czy to prawda?
TAK
W ramach pakietu kolejkowego do ustawy o zawodzie lekarza wprowadzono zmianę, która pozwala w szczególnych sytuacjach na wypisanie recepty lub zlecenia bez osobistego badania pacjenta. Medyk może zaocznie wystawić receptę niezbędną do kontynuacji leczenia, jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta, np. ze względu na podeszły wiek nie może on sam przyjść do przychodni. Również wtedy, gdy potrzebna jest kontynuacja zaopatrzenia w wyroby medyczne, ma prawo je zlecić bez badania pacjenta. Recepty lub zlecenia mogą być przekazane:
● osobie upoważnionej przez pacjenta do ich odbioru albo jego przedstawicielowi ustawowemu,
● osobie trzeciej, jeżeli pacjent złoży u lekarza oświadczenie, że mogą być odebrane przez osoby trzecie bez szczegółowego ich wskazywania.
Podstawa prawna
Art. 41 ustawy z 22 lipca 2014 r. zmieniającej ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1138).
Czy po leczeniu pacjent przejdzie pod opiekę POZ
Niedawno zakończyłem leczenie u onkologa. Ten uprzedził mnie jednak, że muszę być pod kontrolą lekarza praktycznie do końca życia. Czy opiekę nade mną przejmie teraz lekarz rodzinny?
TAK
Zgodnie z założeniami pakietu onkologicznego rola lekarza pierwszego kontaktu nie będzie się ograniczała tylko do inicjowania szybkiej ścieżki dla pacjentów z podejrzeniem raka. Osoby, które dzięki jego czujności będą miały szybko zdiagnozowany nowotwór, wrócą do niego po zakończeniu skutecznej terapii. To lekarz rodzinny będzie sprawował długofalową stałą opiekę po ich leczeniu onkologicznym.
Podstawa prawna
Art. 32b ust. 3 ustawy z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. poz. 1138).
Czy POZ zainicjuje leczenie nowotworu
Wykryłam u siebie guz piersi. Chciałabym wykonać badania onkologiczne i zacząć się szybko leczyć, jeśli moje obawy się potwierdzą. Czy mój lekarz rodzinny może mnie skierować na szybką ścieżkę diagnostyczną i terapeutyczną?
TAK
Wszyscy lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) zostali włączeni w realizację pakietu onkologicznego, który obowiązuje od 1 stycznia br. Zgodnie z jego założeniami chorzy na nowotwory mają być szybciej diagnozowani i leczeni. Aby było to możliwe, lekarze rodzinni muszą się wykazywać większą czujnością onkologiczną. Powinni kierować chorych na badania profilaktyczne. Każdej osobie, u której zaistnieje uzasadnione podejrzenie nowotworu, powinni wystawić zieloną kartę. Jest to dokument, który uprawnia do szybszej diagnostyki i leczenia, z pominięciem kolejek. Lekarz rodzinny we własnym zakresie wykona podstawowe badania i jeżeli uzna, że są powody do niepokoju, skieruje pacjenta do onkologa lub innego specjalisty (w zależności od umiejscowienia nowotworu). Ten lekarz zweryfikuje podejrzenie choroby i przejmie dalsze leczenie pacjenta, jeśli wstępna diagnoza się potwierdzi. Jeżeli będzie potrzebna operacja, skieruje chorego do szpitala. W karcie, która będzie wypełniana na poszczególnych etapach terapii, znajdą się wszystkie informacje o wykonanych badaniach, diagnozie oraz ustalonym indywidualnie planie leczenia.
Podstawa prawna
Art. 32a ust. 1 ustawy z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. poz. 1138).
Czy trafność diagnoz będzie oceniana
Słyszałem, że lekarz rodzinny będzie rozliczany ze skuteczności rozpoznawania nowotworu. Czy grożą mu jakieś sankcje, jeśli pomyli się i podejrzenie raka się nie potwierdzi?
TAK
Prawo wydawania zielonej karty będą mieli tylko lekarze z odpowiednio wysoką trafnością diagnoz. NFZ będzie ustalał indywidualnie dla każdego medyka rodzinnego wskaźnik rozpoznawania nowotworów. Lekarz, aby zachować taki przywilej, będzie musiał mieć co najmniej jeden potwierdzony przypadek rozpoznania raka po skierowaniu na szybką ścieżkę 15 pacjentów. Lekarza, który nie osiągnie takiego wyniku, czekają obowiązkowe szkolenia.
Podstawa prawna
Art. 32 ust. 9 ustawy z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. poz. 1138).
Par. 1 rozporządzenia ministra zdrowia z 11 grudnia 2014 r. w sprawie wskaźników rozpoznawania nowotworów (Dz.U. poz. 1810).
