„Krew darem życia” – i trudno się nie zgodzić z tym hasłem. Do tej pory postęp cywilizacyjny nie wynalazł odpowiednika, który w pełni zastąpiłby ten życiodajny płyn. Na wagę złota, szczególnie w okresie wakacyjnym, są krwiodawcy. Skoro są tak cenni to, na jakie przywileje mogą liczyć?
Darmowe badania, dzień wolny i inne
Aby honorowo oddać krew, należy udać się do najbliższego Regionalnego Centrum Krwiodawstwa. Jeśli ktoś nie mieszka w okolicy, to rzecz jasna musi skorzystać z transportu. I tutaj pojawia się pierwszy z przywilejów – zwrot kosztów przejazdu. Krwiodawcy mogą go otrzymać, jednak aby do tego doszło, należy zatrzymać bilet poświadczający przejazd. Takie potwierdzenie trzeba przedstawić w punkcie krwiodawstwa – tak, w tym przypadku, to placówka ponosi wspomniany koszt.
Dzień, w którym osoba postanowi oddać krew, jest dla niej dniem wolnym od pracy. Wynika to z odrębnych przepisów, a utracony dochód przysługuje krwiodawcy na zasadach wynikających z prawa pracy na podstawie art. 297 Kodeksu pracy.
Przed pobraniem krwi, każdy krwiodawca musi przejść szereg badań diagnostycznych. W ten sposób zyskuje możliwość otrzymania szczegółowych wyników morfologii i to całkowicie bezpłatnie. Wykonując je na własną rękę, musiałby zapłacić za nie niemałą kwotę. Jeśli już potencjalny krwiodawca zostanie zakwalifikowany przez lekarza i dojdzie do donacji, w nagrodę otrzyma posiłek regeneracyjny o wartości 4500 kcal. Tak, tak — to jest ten słynny pakiet czekolad, który każdy z dawców dumnie niesie ze sobą do domu. W zestawie często znajduje się także jakiś sok, baton czy inny owoc.
Bardziej „zaawansowani” krwiodawcy mogą liczyć na dodatkową korzyść w postaci karty identyfikacyjnej grupy krwi. Jest to jedyna forma potwierdzenia grupy krwi akceptowana przez medyków. Na nic zdają się tatuaże, zawieszki czy opaski. Oficjalną kartę można uzyskać nieodpłatnie tylko wtedy, gdy krew oddamy min. 3 razy. Nie otrzymuje się jej obligatoryjnie. Jeśli ktoś chciałby taką otrzymać, to wystarczy, że złoży odpowiednią prośbę w centrum krwiodawstwa.
Wszyscy, którzy oddali krew choć raz mogą tytułować się mianem „Honorowego Dawcy Krwi”.
Epidemia i stan zagrożenia epidemicznego
Po wprowadzeniu stanu epidemii bądź stanu zagrożenia epidemicznego osobom oddającym honorowo krew przysługują 2 dni płatnego, wolnego od pracy. Przypadają one na dzień donacji oraz ten, który następuje zaraz po oddaniu krwi. Ważne jest, aby procedurę udokumentować, pobierając specjalne zaświadczenie z centrum krwiodawstwa.
Dodatkowo wszystkie osoby, które przynajmniej 3 razy zawitały do Centrum Krwiodawstwa z pozytywnym skutkiem, mogą uzyskać zaświadczenie upoważniające do 33% ulgi na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego. Jak możemy wyczytać na portalu pacjent.gov.pl – uprawnienie to przysługuje przez 6 miesięcy od dnia wystawienia zaświadczenia.
Podstawą prawną do uzyskania dodatkowych korzyści jest Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 159).
Benefity finansowe
Krwiodawcy zyskują również przy rocznym rozliczeniu PIT. Wypełniając ulgę podatkową, mogą odliczyć jej wartość od dochodu. Ilość oddanej krwi liczy się w litach, za które przysługuje 130 zł zwrotu. Kwota jednak (wraz z innymi darowiznami) nie może przekraczać 6% uzyskanego dochodu.
Dodatkowe upominki
Centra krwiodawstwa, aby zachęcić potencjalnych dawców, bardzo często organizują specjalne akcje, na których w zamian za donację oferują rozmaite gadżety. Dużą popularnością cieszą się koszulki, kubki, długopisy, smycze itp. Specjalne eventy organizowane są np. na wydarzeniach akademickich. Cykl ten nazywany jest "Wampiriadą", a chętnych na oddanie krwi nie brakuje.
Tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”
Tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” przysługuje kobietom, które oddały 5 litrów krwi i mężczyznom, którym udało się przekazać 6 litrów. Tytuł brzmi dumnie, jednak czy jest jeszcze coś oprócz tego? Osoby, które oddały taką ilość, otrzymają odznakę oraz dodatkowe przywileje. Zasłużeni honorowi krwiodawcy mogą korzystać poza kolejnością ze świadczeń POZ i aptek. Ponadto przysługuje im bezpłatne zaopatrzenie w leki. Co ważne, medykamenty te muszą być objęte wykazami (leków podstawowych i uzupełniających) do wysokości limitu ceny. Szczegóły można wyczytać w Ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zniżki na komunikację miejską
Uzyskując wyżej wspomniany tytuł, krwiodawcom przysługuje prawo do zniżek w przejazdach komunikacją zbiorową. Niestety gminy wprowadzają swoje zasady, które są dużo bardziej rygorystyczne. I tak np. w Warszawie osoby oddające krew, wprawdzie mogą podróżować bezpłatnie, ale dopiero gdy, w przypadku mężczyzn oddadzą 18 litrów, a kobiet 15. To wszystko przekłada się na aż 40 donacji u mężczyzn oraz 34 u kobiet.
W przeliczeniu na możliwości oddawania krwi w roku, aby uzyskać bezpłatne przejazdy w stolicy, mężczyzna musi regularnie oddawać krew co 2 miesiące przez prawie 7 lat, a kobieta przez 8,5 roku.
Dodatkowy tytuł „Honorowego Dawcy Krwi – Zasłużonego dla Zdrowia Narodu”
Ten tytuł przysługuje dawcom, którzy oddali minimum 20 litrów krwi lub innych składników morfotycznych. Odznaka wraz z tytułem jest przyznawana przez Ministra Zdrowia, co ściśle reguluje rozporządzenie.
To wszystkie profity, na które mogą liczyć krwiodawcy. Dużo, mało? Zważywszy na to, że bez nich nie mogłaby się odbyć żadna poważna operacja, korzyści wydają się bardzo okrojone. Może właśnie to jest powodem, że krwi często brakuje, zwłaszcza w okresie wakacyjnym?