Korzyści ze stosowania szczepionki firmy AstraZeneca w zapobieganiu Covid-19 przewyższają ryzyko działań niepożądanych - poinformowała w środę Europejska Agencja Leków (EMA), potwierdzając, że zakrzepy krwi powinny być wymienione jako bardzo rzadkie skutki uboczne tego preparatu.

EMA na konferencji prasowej poinformowała o występowaniu bardzo rzadkich przypadków zakrzepów krwi w połączeniu z niskim poziomem płytek krwi w ciągu 14 dni od szczepienia. "Jak dotąd większość zgłoszonych przypadków wystąpiła u kobiet w wieku poniżej 60 lat w ciągu dwóch tygodni po szczepieniu. Na podstawie dostępnych obecnie dowodów nie potwierdzono konkretnych czynników ryzyka" - przekazała Agencja.

Podkreśliła jednocześnie, że korzyści ze stosowania szczepionki firmy AstraZeneca w zapobieganiu Covid-19 przewyższają ryzyko działań niepożądanych.

Szefowa Agencji Emer Cooke przekonywała, że preparat jest skuteczny, bo zapobiega Covid-19, a także hospitalizacji i śmierci z powodu tej choroby.

"Covid-19 to bardzo poważna choroba, która charakteryzuje się wysokim stopniem hospitalizacji i śmiertelności. (...) Ta szczepionka udowodniła swą wysoką efektywność, zapobiegając ciężkiemu przebiegowi choroby i ratując życie. Szczepienia są niezwykle ważne w walce z koronawirusem i musimy użyć dostępnych szczepionek, by chroniły nas przed jego dewastującymi skutkami. (...) Ryzyko śmierci z powodu Covid-19 jest dużo wyższe niż ryzyko śmiertelności z powodu efektów ubocznych" - powiedziała Cooke.

EMA stwierdziła, że zbadane zakrzepy krwi wystąpiły w żyłach mózgu (zakrzepica zatok żylnych mózgu, CVST) i brzucha (zakrzepica żył trzewnych) oraz w tętnicach.

Agencja przeprowadziła szczegółową analizę 62 przypadków zakrzepicy zatok żylnych mózgu i 24 przypadków zakrzepicy żył splanchnicznych zgłoszonych w unijnej bazie danych bezpieczeństwa leków (EudraVigilance) na dzień 22 marca 2021 r., z których 18 zakończyło się zgonem.

Zdaniem EMA jednym z prawdopodobnych wyjaśnień połączenia zakrzepów krwi i małej liczby płytek krwi jest odpowiedź immunologiczna prowadząca do stanu podobnego do tego, jaki czasami obserwuje się u pacjentów leczonych heparyną. Agencja zapowiedziała, że będzie prowadzić dalsze badania w tej sprawie.

Dr Sabine Strauss z EMA na konferencji prasowej podkreśliła, że ważne jest, by lekarze i osoby zgłaszające się do szczepienia zwracały uwagę na wszelkie możliwe symptomy, jakie pojawiają się w pierwszych dwóch tygodniach po podaniu preparatu.

Pacjenci powinni natychmiast zgłosić się po pomoc medyczną, jeśli wystąpią u nich następujące objawy: duszność, ból klatki piersiowej, obrzęk nogi, uporczywy ból brzucha, objawy neurologiczne, w tym silne i uporczywe bóle głowy lub niewyraźne widzenie, małe plamy krwi pod skórą poza miejscem zastrzyku.

Szczepionka firmy AstraZeneca zapobiega chorobie Covid-19 u osób w wieku 18 lat i starszych. Szczepionka składa się z innego wirusa (z rodziny adenowirusów), który został zmodyfikowany tak, aby zawierał gen do wytwarzania białka z SARS-CoV-2. Najczęstsze działania niepożądane są zwykle łagodne lub umiarkowane i ustępują w ciągu kilku dni po szczepieniu.

"To jest dobra informacja, bo im więcej szczepionek będzie dostępnych na rynku, tym proces szczepienia będziemy mogli kontynuować w jak największej skali" - powiedział PAP prezes RARS Michał Kuczmierowski. Dodał, że ważne jest to, że wszystkie instytucje, które zarządzają procesem szczepień ciągle monitorują sytuację dotyczącą szczepionek wszystkich producentów.

Kuczmierowski podkreślił, że cały czas proces szczepień nadzorują odpowiednie instytucje - Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Główny Inspektorat Sanitarny, Główny Inspektorat Farmaceutyczny, które czuwają nad bezpieczeństwem szczepionek i szczegółowo monitorują sytuację.

Wielka Brytania: AstraZeneca nie dla osób poniżej 30. roku życia

Również brytyjska Wspólna Komisja Szczepień i Immunizacji (JCVI) wskazała, że korzyści ze szczepionki znacząco przewyższają zagrożenia. Mimo to zdecydowała w środę, że osobom poniżej 30. roku życia, tam gdzie jest to możliwe, zostanie zaoferowana alternatywa wobec szczepionki na Covid-19 firmy AstraZeneca. Decyzję taką podjęto po rekomendacji MHRA, regulatora rynku leków, z powodu podejrzeń, że szczepionka może powodować rzadkie przypadki zakrzepów krwi. Jak zaznaczono, osoby poniżej 30. roku życia, które już dostały pierwszą dawkę szczepionki firmy AstraZeneca, powinny bez zmian przyjąć również drugą dawkę.