Zapewne każdy z nas zgromadził pokaźny plik badań, wyników i opisów, orzeczeń, zaleceń co do procedur medycznych i leczenia. Nie wszyscy pacjenci są jednak świadomi tego, że zawsze i wszędzie mają zagwarantowany dostęp do całej dokumentacji medycznej, a to oznacza nie tylko możliwości wglądu, ale także prawo do kopiowania, robienia notatek i odpisów.
Dostęp do naszej dokumentacji medycznej może być zrealizowany na trzy sposoby. Najłatwiej umówić się i przejrzeć dokumenty na miejscu, w siedzibie placówki. Możemy też zwrócić się do dyrekcji zakładu leczniczego o sporządzenie wypisów lub kserokopii. Lecznica może przy tym zażądać opłaty za ksero lub sporządzenie odpisu wraz z poświadczeniem zgodności z oryginałem. Mamy również prawo do wypożyczenia dokumentacji za pokwitowaniem odbioru. Oczywiście wtedy historię choroby należy zwrócić, ponieważ placówka medyczna ma obowiązek przechowywania wszelkich dokumentów przez 20 lat.
I uwaga! Przychodnia lub szpital nie mogą uzależniać wglądu do wyników badań od wizyty u lekarza, który skierował pacjenta na badanie. To oznacza, że jeśli np. nasze analizy są już gotowe, to mamy prawo je zobaczyć, a nie czekać na umówioną wizytę, ponieważ zgodnie z prawem wyniki badań stanowią część naszej dokumentacji medycznej. Łatwo sobie wyobrazić sytuację, kiedy kopie dokumentacji są nam niezbędne. Chory może mieć potrzebę konsultacji u innego lekarza, odwiedzenia kolejnych specjalistów, bez skierowania lub prywatnie. Żeby nie powielać badań i nie mnożyć kosztów, zasadne jest pokazanie przebiegu diagnostyki i leczenia na tych kolejnych wizytach. Kompletna dokumentacja dotycząca przewlekłych chorób lub nagłych zdarzeń jest wymagana przez towarzystwa ubezpieczeniowe, które uzależniają wysokość świadczeń od przedłożenia dowodów z prowadzonych procedur medycznych.
Zgodnie z prawem możemy upoważnić inną osobę (adwokata, małżonka) do wglądu w naszą dokumentację i kopiowania jej. Ustawa nie nakłada obowiązku, aby takie upoważnienie było na piśmie, może być więc złożone tylko ustnie. Dostęp do dokumentacji medycznej na mocy prawa mają także: zakłady opieki zdrowotnej oraz lekarze i pielęgniarki, organy władzy publicznej, Narodowy Fundusz Zdrowia, sądy i prokuratorzy, instytucje orzekające o rentach oraz o niepełnosprawności.
Jeśli zakład leczniczy odmawia udostępnienia dokumentacji, mimo iż jest to bezprawne, warto poprosić o sporządzenie pisemnej odmowy i jej umotywowanie. Takie żądanie jest jak najbardziej zasadne i może spowodować zmianę stanowiska dyrekcji szpitala lub przychodni. A w razie odmowy mamy prawo zaskarżyć placówkę do sądu administracyjnego.
Podstawa prawna
Art. 23, art. 26, art. 27–28 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 159 z późn. zm.).
Art. 4 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2011 r. nr 112, poz. 654).
Par. 8–9 rozporządzenia ministra zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. z 2010 r. nr 252, poz. 1697).

PORADA EKSPERTA

Krystyna Barbara Kozłowska rzecznik praw pacjenta

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta chory ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Natomiast w myśl art. 26 ust. 1 ww. ustawy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Tym samym ma prawo do upoważnienia wybranej osoby w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej jego dotyczącej. Dodatkowo zgodnie z par. 8 rozporządzenia ministra zdrowia z 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania oświadczenie pacjenta o upoważnieniu osoby bliskiej do uzyskiwania dokumentacji, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej, albo oświadczenie o braku takiego upoważnienia zamieszcza się w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej pacjenta lub dołącza do niej. Również skierowania, zlecenia czy wyniki badań stanowią dokumentację indywidualną wewnętrzną pacjenta. Zgodnie z art. 27 ww. ustawy dokumentacja medyczna jest udostępniania:
1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;
2 ) poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii;
3) poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji. Podkreślę, że art. 28 ww. ustawy umożliwia podmiotom prowadzącym działalność leczniczą pobieranie od pacjentów opłat (wysokości ściśle określa ustawa) za sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii dokumentacji medycznej. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących prawa do dokumentacji medycznej, pacjent może skontaktować się z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta – ogólnopolska bezpłatna infolinia 800–190–590 (pn.–pt. 9.00–21.00). Jeżeli już doszło do niewłaściwego, zdaniem pacjenta, realizowania przez daną placówkę prawa do dokumentacji medycznej, należy przesłać do biura podpisany wniosek, na podstawie którego rzecznik będzie mógł wszcząć postępowanie wyjaśniające, aby ustalić, czy doszło do naruszenia prawa pacjenta. Wniosek kierowany do rzecznika jest wolny od opłat. Wszelkie dane kontaktowe biura oraz formy, w jakich pacjent może przesłać wniosek, dostępne są na stronie internetowej www.bpp.gov.pl w zakładce Kontakt.
ikona lupy />