Komisja Europejska zastanawia się nad wprowadzeniem wspólnego kalendarza szczepień przeciw chorobom zakaźnym dla całej Unii.
To jeden z pomysłów na walkę z odrą, której tylko w tym roku odnotowano 52 tys. przypadków. W Polsce nadal jest ich niewiele, choć i tak rekordowo dużo w porównaniu do poprzednich lat. W tym tygodniu pojawiło się kolejne ognisko – tym razem w Warszawie, w redakcji ogólnopolskiego dziennika.
Wspólny kalendarz szczepień miałby nie tylko służyć ochronie zdrowia mieszkańców. Jego celem jest też rozwiązanie problemu z dostawami szczepionek. Decyzję w tej sprawie podejmie Rada UE. Ma zapaść 7 grudnia.
Obecnie każdy kraj sam decyduje o tym, przed którymi chorobami zakaźnymi obowiązkowo należy się zabezpieczać oraz przygotowuje harmonogram szczepień.
Isabel De la Mata, główna doradczyni ds. zdrowia w DG SANTE, podczas zjazdu dotyczącego zdrowia publicznego wskazała, że gdy dochodzi do wybuchu epidemii, Komisja Europejska ma obecnie większą władzę i możliwości reagowania w przypadku zwierząt niż w przypadku ludzi.
– Wysyłamy szczepionkę do danego kraju i szczepimy całą populację np. krów. Dlaczego nie możemy zrobić tego samego dla ludzi – mówiła, podkreślając, że potrzebne są zmiany przepisów.
Zdaniem Pawła Grzesiowskiego, eksperta w dziedzinie szczepień z Centrum Medycyny Zapobiegawczej i Rehabilitacji (CMZR), wprowadzenie jednolitego kalendarza szczepień w całej Europie nie jest możliwe, bo są choroby, które w jednych krajach są problemem, a w innych już prawie nie występują – jak gruźlica. Dlatego krajowe kalendarze różnią się choćby w kwestii wieku dzieci, które są poddawane obowiązkowemu szczepieniu. Ogólnounijnym problemem jest głównie rozprzestrzeniająca się odra.
W zeszłym tygodniu minister edukacji oraz główny inspektor sanitarny wysłali do wszystkich szkół list, który został przekazany rodzicom. Apelują w nim o zadbanie o profilaktykę, przekonują do szczepień i naświetlają sytuację epidemiologiczną na starym kontynencie. List ma przekonać przede wszystkim rosnącą grupę opiekunów, którzy ze względów światopoglądowych nie chcą szczepić dzieci.
Okazuje się, że groźba epidemii skłania opiekunów do działania. – Zgłasza się do nas coraz więcej rodziców dzieci, którym w stosownym czasie nie podano szczepionki – potwierdza Grzesiowski z CMZR.
Obserwuje się też rosnące zainteresowanie szczepionkami w aptekach. – Przez ostatnie kilka dni szczepionka MMR (przeciw odrze, śwince, różyczce) jest trzecim najczęściej wyszukiwanym preparatem na naszym portalu – zaraz po szczepionkach przeciw grypie. To nietypowa sytuacja, bo zwykle w TOP3 mamy środek antykoncepcyjny ellaOne i przeciwzakrzepowy Xarelto – mówi Dina Dąbrowska z portalu www.gdziepolek.pl, który gromadzi dane z ponad 600 aptek. Z ich statystyk wynika, że szczepionka jest obecnie dostępna zaledwie w 7–8 proc. aptek.
To rodzi ryzyko szybkiego wyczerpania zapasów. Miało to miejsce np. w Kwidzyniu, gdzie w ostatnim tygodniu ujawniono nowe ognisko odry i preparaty w aptekach zostały natychmiast wykupione.
Nie wiadomo jednak, jak długo taka dobra sytuacja się utrzyma. Odra to już problem ogólnoeuropejski – w takich krajach jak Włochy, Grecja dotyczy już tysiąca pacjentów, więc szczepionek może zabraknąć – sytuacja jest napięta.
Kłopot z kupnem preparatów może utrudnić realizację pomysłu resortu zdrowia i GIS – czyli przesunięcia drugiej dawki szczepienia przeciw odrze, śwince, różyczce (w jednym zastrzyku) o cztery lata tak, aby od przyszłego roku objąć nią 6-latków, zamiast 10-latków, jak obecnie.
I choć z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że obecnie w bazie rezerw znajduje się 120 tys. dawek wakcyny, a do grudnia są zaplanowane dostawy 370 tys. dawek – to preparatu nie wystarczy, by zabezpieczyć wszystkie roczniki. Gdyby miały zostać zaszczepione wszystkie 6-latki oraz starsze dzieci, które jeszcze szczepień nie otrzymały (czyli 7, 8, 9 i 10-latki), potrzeba by było ponad 2 mln szczepionek. To bardzo kosztowne. Obecnie koszt ich zakupu dla dwóch roczników to ok. 18 mln zł. Chcąc zabezpieczyć wszystkie dzieci, trzeba by wydać trzy razy tyle.
Byłby także problem z przepustowością punktów szczepień. Trudne do zrealizowania może także być, przy rosnącym popycie w całej Europie, tak duże zwielokrotnienie zamówienia. Bardziej realne byłoby zwiększenie dostaw o maksymalnie 30 proc. No i jeszcze, aby zrealizować dostawę na czas, w terminie, który pozwoliłby na wykonanie szczepień według nowego kalendarza, producenci już musieliby mieć to zamówienie.
– Produkcja szczepionki MMR trwa do pół roku. Współpracujemy też z Ministerstwem Zdrowia w celu zapewnienia zwiększonej jej dostępności na terenie Polski – komentuje Krzysztof Kępiński z GSK, jednego z dwóch producentów preparatu.
Dlatego plan jest taki, by szczepienia dodatkowych roczników rozłożyć w czasie. – Będą realizowane przez najbliższe trzy lata w dwóch rocznikach, tj. w 10. i 6. roku życia do czasu osiągnięcia przez 6-latki 10. roku życia. To spowoduje brak konieczności realizacji szczepień wyrównawczych w 7., 8. i 9. roku.