Co w konfrontacji ze wzrostem aktywności ruchów antyszczepionkowych może okazać się groźnym dla zdrowia



Przedstawiciele pacjentów i lekarze uczestniczący w konsultacjach projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie priorytetów zdrowotnych uznali, że na liście brakuje walki z chorobami zakaźnymi, i apelują do resortu zdrowia o pilne dopisanie tego punktu. Projekt priorytetów zdrowotnych resort przedstawił na początku roku. Znalazły się wśród nich m.in. zmniejszenie zapadalności i przedwczesnej umieralności z powodu: chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym zawałów serca i udarów mózgu, nowotworów złośliwych, przewlekłych chorób układu oddechowego. Walka z chorobami zakaźnymi oraz zakażeniami już nie, choć zwykle w zestawie ważnych problemów była uwzględniana.
Natomiast obecność na tej liście jest jedną ze wskazówek przy dzieleniu ograniczonego budżetu na zdrowie. – Wykreślenie z priorytetów ogranicza też możliwość uruchamiania środków samorządowych, które w wielu miejscach w Polsce są jedynymi przeznaczonymi na profilaktykę chorób zakaźnych – podkreśla Witold Liwski z Fundacji 1 Grudnia. Brak programów nakierowanych na edukację i wczesne wykrywanie zakażeń jest niebezpieczny: późno wykryte zakażenie HIV i HCV odbiera możliwość skutecznej terapii. Ponad połowa wykrytych zakażeń HIV jest rozpoznawana w fazie AIDS, a zakażeni HCV umierają na marskość wątroby.
Barbara Pepke z Fundacji Nadzieja dodaje, że pominięcie chorób zakaźnych w liście priorytetów stoi w sprzeczności z krajowymi i europejskimi dokumentami strategicznymi dotyczącymi zdrowia publicznego. Chociażby z zaleceniami WHO dotyczącymi eliminacji HIV i HCV w perspektywie lat 2020 i 2030: rekomendowane jest ograniczenie nowych zakażeń HIV oraz całkowite wyleczenie HCV. Albo też z przyjętą wraz z innymi krajami strategią dotyczącą wirusowego zapalenia wątroby typu B i C do 2030 r.
Eksperci wskazują przy tym, że sytuacja epidemiologiczna w naszym kraju jest alarmująca. Dowodem na to jest lawinowy wzrost liczby chorych na wirusowe zapalenie wątroby typu A. W 2016 r. wykryto 35 przypadków. W zeszłym roku – jak wynika z podsumowania prowadzonego przez PZH Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – już wielokrotnie więcej, bo ponad 3 tys.
Liczba chorych na ospę była w zeszłym roku o 13 tys. większa niż jeszcze rok wcześniej. Nawet liczba przypadków duru brzusznego, zdarzającego się bardzo rzadko – zwiększyła się ponad trzykrotnie: z dwóch w 2016 r. do siedmiu przypadków w 2017 r. Wzrosła także liczba nowo wykrytych zakażeń HIV: o 100 przypadków rok do roku.
Problemem jest rosnącą liczba rodziców, którzy odmawiają szczepienia dzieci – w połowie zeszłego roku było o 23 tys. takich sytuacji więcej niż w całym 2016 r. Tendencja wzrostowa utrzymuje się od kilku lat. To zaś grozi utratą odporności zbiorowiskowej, która chroni przed epidemią, kiedy zaszczepione jest ponad 80 proc. społeczeństwa.
Zaniepokojona sytuacją jest również prof. Waleria Hryniewicz, konsultant krajowa w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej. Zwraca uwagę nie tylko na choroby zakaźne, ale także na zakażenia bakteriami antybiotykoodpornymi. Ona również odwołuje się do stanowiska WHO – które uznało antybiotykoodporność za najpoważniejsze zagrożenie dla zdrowia na całym świecie.
Jest coraz więcej zakażeń, których nie da się wyleczyć – co, jak tłumaczy prof. Hryniewicz, powoduje, że antybiotykoodporność stała się poważnym zagrożeniem dla współczesnej medycyny i może zniweczyć największe osiągnięcia np. w chirurgii transplantacyjnej, neonatologii, hematologii, onkologii czy intensywnej terapii. Polska należy do grupy krajów UE o najwyższym odsetku takich bakterii opornych na wiele antybiotyków. W Europie wyprzedzają nas jedynie Grecja i Rumunia. Zdaniem prof. Hryniewicz Polska powinna jak najpilniej wdrożyć działania, które będą zapobiegać takim chorobom.
W wykazie – w stosunku do poprzedniego rozporządzenia – zabrakło nie tylko przeciwdziałania chorobom zakaźnym i zakażeniom, ale także m.in. ograniczenia skutków urazów powstałych w wyniku wypadków, zmniejszenia przedwczesnej zachorowalności i ograniczenia negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-stawowego, zapobiegania najczęstszym problemom zdrowotnym dzieci i młodzieży, rozwoju opieki długoterminowej i poprawy jakości opieki geriatrycznej. Dodano natomiast zwiększenie koordynacji opieki nad pacjentami starszymi oraz niesamodzielnymi.
173,6 tys. liczba przypadków ospy w 2017 r. W 2016 r. stwierdzono 160,7 tys. zachorowań
3072 liczba przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A w 2017 r., rok wcześniej było 35 przypadków
1485 nowo wykryte zakażenia HIV w 2017 r., wobec 1387 w 2016 r.