Prawo jazdy kategorii B będzie można zdobyć już po ukończeniu 17 lat, choć najmłodsi kierowcy będą początkowo musieli jeździć w towarzystwie osób z doświadczeniem

To jedna z propozycji przygotowanych przez Ministerstwo Infrastruktury w ramach opublikowanego w minionym tygodniu projektu nowelizacji kilku ustaw, w tym prawa o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1251 ze zm.) oraz ustawy o kierujących pojazdami (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1210 ze zm.).

Wpuszczenie za kierownicę niepełnoletnich kierowców ma się stać elementem nowego podejścia do procesu szkolenia kierowców. Nie jest to zresztą rozwiązanie nietypowe. Wśród krajów, w których uprawnienia do kierowania autami są wydawane 17-latkom, uzasadnienie projektu wskazuje m.in. Austrię, Danię, Luksemburg, Holandię czy Niemcy. Są nawet takie państwa, w których pierwsze doświadczenia za kółkiem, pod okiem doświadczonego kierowcy, można zdobywać już w wieku lat 15 (Francja).

Więcej czasu na zdobycie doświadczenia za kierownicą

W uzasadnieniu projektu wskazano, że powodami zwiększonego zagrożenia, jakie stanowią młodzi kierowcy mający prawo jazdy krócej niż dwa lata, są przede wszystkim: brak doświadczenia, nieświadomość istnienia katalogu zagrożeń i brak ich przewidywania, w tym nadmierna wiara we własne umiejętności. Jednocześnie według MI obecny system szkolenia kierowców nie jest w stanie w pełni przygotować kandydatów na kierowców do bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym. Odpowiedzią ma być wydłużenie efektywnego modelu szkolenia umożliwiające rozpoczęcie nauki jak najwcześniej.

I tak kierowcy po 18. roku życia przez sześć miesięcy, liczonych od dnia otrzymania prawa jazdy (nie dłużej niż do osiągnięcia pełnoletności), będą mogli jeździć wyłącznie w towarzystwie pasażera znajdującego się na przednim siedzeniu. Ma nim być osoba, która ukończyła 25 lat i ma prawo jazdy kategorii B od co najmniej pięciu lat. Nie będzie ona mogła, od co najmniej pięciu lat, podlegać zakazowi prowadzenia pojazdów ani w czasie asystowania być pod wpływem alkoholu lub podobnie działającego środka. Wymogi w zakresie wieku i czasu posiadania uprawnień nie będą miały zastosowania do instruktorów i egzaminatorów. Jednocześnie prawo jazdy do osiągnięcia pełnoletności będzie uprawniało wyłącznie do kierowania na terytorium Polski.

Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu, to na młodym kierowcy będzie spoczywał obowiązek weryfikacji trzeźwości, wieku, uprawnień i niekaralności pasażera. Prowadzenie pojazdu bez wymaganego doświadczonego pasażera spełniającego ustawowe wymogi będzie traktowane jak jazda bez uprawnień, co stanowi wykroczenie. Projektodawcy planują także wprowadzić okres próbny dla osób, które po raz pierwszy uzyskały prawo jazdy kategorii B, także tych pełnoletnich. Będzie on trwał dwa lata (trzy lata w przypadku nieletniego posiadacza prawa jazdy kategorii B), jednak nie dłużej niż do ukończenia 20. roku życia.

Surowsze restrykcje dla najmłodszych

W okresie próbnym kierujący pojazdem będą objęci surowszymi regulacjami. Planuje się bowiem wprowadzenie wobec nich całkowitego zakazu spożywania alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu, przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza tym obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej, a także wykonywania przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego.

Dodatkowo osoby objęte okresem próbnym, które nie ukończyły 18 lat, będą mogły przewozić inne osoby nieletnie wyłącznie w towarzystwie dorosłego doświadczonego kierowcy będącego wtedy pasażerem.

Okres próbny będzie mógł zostać przedłużony w przypadku popełnienia przez kierującego dwóch wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, jak również o czas zatrzymania prawa jazdy. W przypadku gdyby okres próbny miał zostać przedłużony po raz trzeci, starosta wyda decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami. Ponadto w okresie pomiędzy ukończeniem czwartego miesiąca okresu próbnego a końcem 12. miesiąca od jego zakończenia kierowca będzie zobowiązany odbyć kurs dokształcający. ©℗

4188 wypadków spowodowali w 2023 r. kierowcy w wieku 18–24 lata, co stanowiło 20 proc. wszystkich wypadków

378 wypadków z ofiarami śmiertelnymi spowodowali w 2023 r. kierowcy w wieku 18–24 lata, co stanowiło 20 proc. wszystkich takich wypadków

27,2 mln samochodów osobowych było w 2023 r. zarejestrowanych w Polsce