Samorządowcy chcą, aby rady gmin mogły ustalać maksymalne stawki za korzystanie z cmentarza niezależnie od tego, czy jest on komunalny, parafialny czy prywatny. Z taką propozycją zwrócili się do ministra finansów i gospodarki Andrzeja Domańskiego.

W tej sprawie do rządu wystąpiło Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski (SGiPW). – Zwracamy się z prośbą o podjęcie działań legislacyjnych i systemowych dotyczących zasad korzystania z cmentarzy oraz ustalania kosztów pochówku, w szczególności na cmentarzach innych niż komunalne – wskazuje Jacek Gursz, przewodniczący SGiPW.

Wysokie koszty pochówku

Wyjaśnia, że wiele gmin w Polsce nie posiada własnych cmentarzy komunalnych. W konsekwencji pochówki odbywają się na cmentarzach należących do parafii i innych organizacji religijnych. Dodaje, że w ostatnich latach nasila się tendencja przenoszenia zarządzania tymi cmentarzami na podmioty prywatne. Zjawisko to powoduje istotne trudności dla mieszkańców, gdyż w większości wypadków wiąże się z wysokimi kosztami organizacji pogrzebu – w szczególności z opłatami za miejsce pochówku, wykopanie grobu czy tzw. usługi pokładne (opłaty za prawo do dalszego korzystania z danego miejsca pochówku, czyli przedłużenie prawa do grobu, zwykle na okres 20 lat). Jak wskazuje SGiPW, niejednokrotnie kwoty te sięgają kilku tysięcy złotych. Zarządcy cmentarzy w praktyce posiadają monopol na swoje usługi, co zwłaszcza na terenach wiejskich uniemożliwia rodzinom zmarłych dokonanie wyboru. Brak alternatywy prowadzi do sytuacji, w której mieszkańcy zmuszeni są ponosić koszty w wysokości narzuconej przez administratora cmentarza.

– W naszej kulturze godny pochówek jest wartością fundamentalną, której nie można traktować jako źródła nadmiernych zysków. Dlatego postulujemy wprowadzenie przepisów umożliwiających radom gmin określanie – w drodze uchwał – maksymalnych stawek za korzystanie z cmentarzy i usług cmentarnych niezależnie od charakteru właściciela cmentarza – komunalny, parafialny czy prywatny – uważa Jacek Gursz.

Wyższy zasiłek pogrzebowy nie pomoże

Zwraca uwagę, że tego rodzaju rozwiązanie nie jest nowością – podobne mechanizmy funkcjonują w odniesieniu do usług asenizacyjnych polegających na usunięciu nieczystości płynnych (np. opróżnianie i wywóz szamba). Ograniczają one nadmierne obciążanie mieszkańców i zapewniają przewidywalność opłat.

– Jednocześnie wskazujemy, że planowane podniesienie wysokości zasiłku pogrzebowego (od 1 stycznia 2026 r. z 4 tys. zł do 7 tys. zł – red.), choć istotne dla rodzin ponoszących koszty, nie rozwiąże problemu. Praktyki polegające na dowolnym ustalaniu opłat przez zarządców cmentarzy mają miejsce niezależnie od wysokości zasiłku, co sprawia, że zmiany te nie przełożą się realnie na poprawę sytuacji mieszkańców – twierdzi przewodniczący. Mając to na uwadze, SGiPW zwróciło się z wnioskiem o przygotowanie propozycji legislacyjnych umożliwiających gminom wprowadzenie limitów stawek za usługi cmentarne. Domaga się też uwzględnienia głosu samorządów w procesie konsultacji wszelkich zmian w prawie w tym obszarze. ©℗

7 tys. zł wyniesie zasiłek pogrzebowy w 2026 r.