Wprowadzenie takiego rozwiązania przewiduje rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 28 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. poz. 1033), które jutro wchodzi w życie. Co do zasady jest tak, że przewodniczący PZON wyznacza przewodniczącego składu orzekającego, rozpatrującego dany wniosek o wydanie orzeczenia. Jest nim zawsze lekarz, a obecnie obowiązujące przepisy rozporządzenia z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 857 ze zm.) określają, jakie kwalifikacje musi posiadać. Zgodnie z nimi powinien to być lekarz specjalista lub posiadający specjalizację pierwszego stopnia we wskazanych w przepisach dziedzinach medycyny.

Lekarze w trakcie specjalizacji dopuszczeni do orzekania

To właśnie ma się zmienić, bo w PZON będą mogli pracować także lekarze odbywający szkolenie specjalizacyjne, którzy ukończyli jego moduł podstawowy lub będący w trakcie trzeciego roku szkolenia w przypadku specjalizacji, które mają jednolity moduł szkolenia. Przewodniczącym zespołu będzie też mogła zostać osoba wykonująca zawód lekarza przez okres co najmniej pięciu lat, ale z wyłączeniem czasu, gdy m.in. medyk odbywał staż podyplomowy czy miał warunkowe prawo do wykonywania zawodu.

Zdaniem biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych tak znaczące rozszerzenie katalogu lekarzy uprawnionych do orzekania o niepełnosprawności oraz jej stopniu ma przyczynić się do skrócenia czasu oczekiwania na wyznaczenie terminu posiedzenia składu orzekającego. W wielu PZON osoby niepełnosprawne muszą bowiem nawet po kilka miesięcy czekać na uzyskanie dokumentu potwierdzającego dysfunkcję zdrowotną.

Wydawanie orzeczeń o niepełnosprawności ma być szybsze

– Zmiana przepisów może pomóc, ale nie rozwiąże całkowicie problemów, z którymi się borykamy, bo w grę wchodzą też kwestie finansowe. Stawki wynagrodzenia, które możemy zaoferować medykom, nie są wysokie i nie stanowią one zachęty do zajmowania się orzekaniem – mówi Marzenna Perkowska, przewodnicząca PZON w Poznaniu.

Również Leszek Ostaszewski, przewodniczący PZON w Olsztynie, zwraca uwagę na trudności związane z pozyskiwaniem lekarzy do pracy w zespołach z powodu niskich wynagrodzeń.

– W jakimś stopniu nowe przepisy mogą przyczynić się do usprawnienia prac zespołów, ale raczej nie spodziewam się, że lekarze w trakcie specjalizacji będą się do nas sami zgłaszać, aby uczestniczyć w orzekaniu – podkreśla.

Dodaje też, że pozytywne efekty nie będą od razu widoczne, bo medycy, zanim staną się członkami zespołu, muszą ukończyć szkolenie i uzyskać zaświadczenie uprawniające do orzekania o niepełnosprawności. Dopełnienie tych formalności będzie więc wymagać czasu. ©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Rozporządzenie wchodzi w życie 14 sierpnia 2025 r.