Na początku 2024 r. weszły w życie przepisy, które umożliwiają podwyższenie kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, gdy rodzic ma pod swoją opieką więcej niż jedno dziecko z niepełnosprawnością. Okazuje się jednak, że w przepisach jest luka, na której tracą osoby przechodzące ze „starych” na „nowe zasady”. Czy jest światełko w tunelu?
Od kiedy wyższe świadczenie pielęgnacyjne na dwoje dzieci?
Problem dotyczy osób, które w 2023 r. pobierały świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach na jedno dziecko. Uzyskując wymagane punkty 7 i 8 w orzeczeniu o niepełnosprawności dla drugiego dziecka, osoby te zdecydowały się w 2024 r. przejść na zasady nowe i wystąpić o świadczenie pielęgnacyjne na dwoje dzieci.
Jak podkreślają dr Michał Urban i Katarzyna Urban, radcowie prawni z Kancelarii Urban Legal, w takich przypadkach wypłata świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad drugim dzieckiem powinna nastąpić z uwzględnieniem okresu od daty złożenia wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności, a nie od daty złożenia wniosku o świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach.
Straty liczone w tysiącach złotych
Przykładowo, rodzic w styczniu 2024 r. składa wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności na kolejne niepełnosprawne dziecko w rodzinie. Następnie, w związku z nieuzyskaniem punktu 7 w orzeczeniu, rodzic ten odwołuje się do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, który przyznaje ostatecznie wymagany punkt. Po tym jak orzeczenie staje się prawomocne, rodzic w lipcu 2024 r. decyduje się na złożenie wniosku o świadczenie pielęgnacyjne na drugie dziecko, w ten sposób, że przejdzie na nowe zasady i będzie mógł otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne na dwójkę dzieci. Zdarza się jednak, iż organ w tej sytuacji przyznaje na drugie dziecko świadczenie dopiero od miesiąca złożenia wniosku i oświadczenia o przejściu na nowe zasady. W ciągu sześciu miesięcy 2024 r. rodzic nie uzyska zatem kwoty 17 928 zł.
Pozytywne dla rodziców rozstrzygnięcie
Być może jednak rodzice będą mogli liczyć na przychylną linię orzeczniczą. W jednej z ostatnich spraw, prowadzonych przez prawników z Urban Legal, Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, iż obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. nowe przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych nie uchyliły ani nie zmieniły artykułu 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych, a zatem organ pierwszej instancji powinien go zastosować w przedmiotowej sprawie. Przypomnijmy, iż zgodnie z tym przepisem, jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia uzależnionego od niepełnosprawności, to prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Odwołując się zatem do powyższego przykładu, jeśli rodzic złożył na drugie dziecko wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności w styczniu 2024 r., to organ powinien przyznać świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024 r. Nie wiemy jeszcze czy całość orzecznictwa pójdzie w tym kierunku.