Poradnia psychologiczno-pedagogiczna nie musi zwracać dotacji, jeśli nie ponosi winy za odwołanie zajęć

Każda JST udziela dotacji zarówno z uwzględnieniem wyżej wspomnianych regulacji, jak i na podstawie specjalnej uchwały dotacyjnej przyjmowanej przez organ stanowiący jednostki samorządowej – jej podstawą jest upoważnienie ustawowe z art. 38 ust. 1 u.f.z.o. Zgodnie z tym przepisem organ stanowiący JST – w drodze uchwały – ustala tryb:

• udzielania i rozliczania dotacji (o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–31a i art. 32 u.f.z.o.) oraz
• przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym:
• zakresu danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania,
• terminu przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, o których mowa w art. 34 ust. 2 u.f.z.o. (chodzi o liczbę takich podopiecznych należących do wskazanych kategorii w danym miesiącu roku budżetowego), oraz
• terminu i sposobu rozliczenia wykorzystania dotacji.

Jednak ww. przepisy nie rozstrzygają, kiedy i jak dotacja musi zostać zwrócona, więc nie ma podstaw prawnych, by zażądać zwrotu dotacji. Tę kwestię reguluje jednak ustawa o finansach publicznych (dalej: u.f.p.).

Kiedy trzeba oddać pieniądze?

Artykuł 252 ust. 1 u.f.p. stanowi, że dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, które zostały:

„1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

– podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w pkt 1 lub pkt 2”.

Natomiast zgodnie z ust. 2, jeśli termin wykorzystania dotacji, o których mowa w ust. 1, jest krótszy niż rok budżetowy, to środki należy zwrócić w terminie 15 dni od upływu terminu wykorzystania dotacji. Ponadto z ust. 3–5 art. 252 u.f.p. wynika, że dotacjami pobranymi w nadmiernej wysokości są dotacje otrzymane z budżetu JST w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach, umowie lub wyższej niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania. Dotacjami nienależnymi są te udzielone bez podstawy prawnej. A zatem ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości, musi zostać zwrócona do budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Ważne stanowisko

Warto także zwrócić uwagę na stanowisko zawarte w piśmie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 13 kwietnia 2023 r. (znak WI.54.15.2023). RIO stwierdziła m.in., że zgodnie z art. 15 u.f.z.o. poradnie psychologiczno-pedagogiczne na każde dziecko objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju otrzymują dotację z budżetu odpowiednio gminy lub powiatu w wysokości równej kwocie przewidzianej na takie dziecko w części oświatowej subwencji ogólnej odpowiednio dla gminy lub powiatu. Finalnie izba uznała, że: „(…) Poradnia nie powinna zwracać dotacji, pomimo że dziecko nie uczestniczyło w zajęciach, gdyż Poradnia poniosła koszty, będąc w gotowości do podjęcia zajęć z dzieckiem objętym wczesnym wspomaganiem rozwoju”.

Podsumowując, w podanym stanie faktycznym gmina nie powinna dochodzić zwrotu dotacji, skoro zajęcia, pokrywane z tego źródła, nie odbyły się z przyczyn niezależnych od placówki. Poradnia pozostawała w gotowości do wykonywania zadań na rzecz dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju i ponosiła chociażby koszty gotowości terapeutów do prowadzenia zajęć oraz rachunków za media. ©℗