Rząd pracuje nad wprowadzeniem bonu senioralnego, który ma pomóc w finansowaniu usług opiekuńczych osób starszych. Bon o wartości 2150 zł będzie przyznawany zstępnym aktywnym zawodowo. Jakie jeszcze warunki trzeba spełnić, by otrzymać pieniądze?

Bon senioralny ma być narzędziem, dzięki któremu rodzina aktywna zawodowo otrzyma wsparcie w opiece nad seniorem.

Bon senioralny - warunki do spełnienia

Pieniądze otrzyma rodzina osoby, która:

  • ukończyła 75 lat
  • ma przyznaną emeryturę lub rentę
  • średnia renta lub emerytura wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym nie przekracza kwoty 3500 zł brutto
  • ma zidentyfikowany poziom niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego

Bon senioralny nie będzie przysługiwał osobom, które korzystają:

  • ze świadczenia uzupełniającego,
  • ze świadczenia wspierającego,
  • z usługi opiekuńczej w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia i w rodzinnych domach pomocy
  • z usługi sąsiedzkiej,
  • ze specjalistycznej usługi opiekuńczej w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia
  • z domu pomocy społecznej
  • z całodobowej opieki stacjonarnej świadczonej w zakładach opiekuńczo-leczniczych, lub pielęgnacyjno-opiekuńczych
  • z innej instytucji zapewniającej opiekę całodzienną lub całodobową.

Świadczenie będą mogli pobierać zstępni seniora, na których zgodnie z przepisami ciąży obowiązek alimentacyjny. Są to więc: dzieci lub wnuki seniora. Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy, bon senioralny to instytucja prawna, która ma pozwolić zapewnić środki utrzymania członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Projektodawca chce wesprzeć zstępnych będących aktywnymi uczestnikami rynku pracy w opiece nad seniorami, którzy ze względu na swój wiek mogą wymagać pomocy drugiej osoby.

Bon senioralny otrzymają osoby, które uzyskują przychód pochodzący:

  • z zatrudnienia, rozumianego jako wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą
  • z działalności gospodarczej
  • ze świadczenia usług na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
  • z działalności rolniczej, z działów specjalnych produkcji rolnej lub w związku z tym, że jest pomocnikiem rolnika,

Niezbędne będzie także spełnienie kryterium dochodowego. W przypadku kiedy zstępny seniora prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe to jego przychód przeciętnie w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku nie może być niższy od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wyższy od dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Z kolei gdy zstępny seniora prowadzi wieloosobowe gospodarstwo domowe, to jego przychód przeciętnie w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku, rozumiany jako suma przychodów członków gospodarstwa domowego, nie może przekraczać trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku dochodu z gospodarstwa rolnego jest on ustalany na podstawie oświadczenia wnioskodawcy o powierzchni gospodarstwa rolnego, jako iloczyn powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych
i przeciętnego dochodu z 1 hektara przeliczeniowego.

Bon senioralny zostanie też przyznany osobie, która podjęła zatrudnienie lub rozpoczęła świadczenie usług lub prowadzenie działalności i nie osiągnęła jeszcze przychodu z tego tytułu albo osiąga przychód w okresie krótszym niż 3 miesiące.

Bon senioralny - kwota

Bon senioralny będzie wynosił maksymalnie 2150 zł miesięcznie. Projekt ustawy nie wspomina o jego waloryzacji.

Wartość bonu senioralnego przekłada się na wymiar usług wsparcia realizowanych na rzecz seniora. Projektodawca zakłada, że maksymalna wartość bonu senioralnego przełoży się na maksymalnie 50 godzin usług wsparcia świadczonych w ramach bonu senioralnego.

Wartość bonu senioralnego nie podlega wymianie na gotówkę, inne prawne środki płatnicze oraz inne środki wymiany. Ponadto, wartość bonu senioralnego, która nie została wykorzystana w danym miesiącu, nie jest dodawana do wartości bonu senioralnego w kolejnych miesiącach.

Bon senioralny - na co można go wydać

Ustawa precyzuje, na jakie usługi będzie można przeznaczyć bon senioralny. Usługi te mogą obejmować:

  • zaspokojenie podstawowych codziennych potrzeb życiowych lub
  • pomoc w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, lub
  • podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, lub
  • zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Poszczególne usługi mieszczące się w czterech obszarach są przyznawane w zależności od zidentyfikowanego poziomu niezaspokojonych potrzeb seniora w zakresie podstawowych czynności życia codziennego - czytamy w uzasadnieniu. "Oceny poziomu niezaspokojonych potrzeb życia codziennego seniora, dokonuje się na podstawie skali niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Skala obejmuje 4 poziomy i w zależności od przyznanej liczby punktów senior może otrzymać usługi wsparcia realizowane w wymiarze do 12, 13-24, 25-36 lub 37-50 godzin miesięcznie. Minimalna liczba punktów w skali niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego uprawniająca do bonu senioralnego wynosi 11, a maksymalna 60 punktów" - czytamy

Przykład

Jeśli senior otrzyma 24 punkty to gmina może przyznać mu miesięcznie od 13 do 24 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego.

Ważne

Jeżeli pod tym samym adresem zamieszkuje więcej niż jeden senior zakres wsparcia określa się dla każdego z seniorów odrębnie, przy czym nie może on przekroczyć łącznie 72 godzin usług wsparcia miesięcznie. Część usług wsparcia realizowanych w ramach bonu senioralnego może być realizowana w tym samym czasie na rzecz więcej niż jednej osoby.

Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. r.