Miały być konkursy, a jest praca nad strategią

W kancelarii premiera pod nadzorem Anity Noskowskiej-Piątkowskiej, szefowej służby cywilnej, działa specjalny zespół ekspertów, który ma wypracować dwa warianty strategii nowoczesnego korpusu urzędniczego. Pierwszy zostanie zaproponowany z dodatkowymi pieniędzmi, a drugi bez nich. Propozycje zespołu mamy poznać po I kwartale 2025 r.

Konferencja pt. Moja i Twoja, czyli nasza. Podsumowanie ankiety „Twoja służba cywilna” ma się dzisiaj odbyć w kancelarii premiera. To okazja do debaty o atrakcyjności i oczekiwaniach wobec służby cywilnej. Co więcej, w tym tygodniu Anita Noskowska-Piątkowska ma zaprezentować wyniki badania tzw. stanowisk niemnożnikowych w urzędach zatrudniających członków korpusu. Dokument ma być omawiany z dyrektorami generalnymi. Ci bowiem po poprzedniej ekipie przejęli m.in. ok. 1,4 tys. ekspertów, zatrudnionych z pominięciem konkursów określonych w ustawie z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 409).

Wydawałoby się więc, że wiele się dzieje wokół administracji rządowej. Tymczasem w praktyce robi się wszystko, aby opóźnić m.in. przywrócenie konkursów na wyższe stanowiska, czyli dyrektorów i ich zastępców. Zdaniem ekspertów takie rozwiązanie powinno zostać wprowadzone w pierwszej kolejności.

Zmiany wart i ustaw

Wymóg przeprowadzania konkursów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej został zniesiony przez PiS tuż po przejęciu władzy, w styczniu 2016 r. To wygodne rozwiązanie, które pozwala z dnia na dzień odwołać i powołać nową osobę bez wyraźnych kwalifikacji, obowiązuje do tej pory. Mimo że było ono krytykowane przez ówczesną opozycję, a obecną koalicję 15 października.

DGP zwróciło się do szefowej służby cywilnej z pytaniem, kiedy będzie przygotowany projekt nowelizacji pragmatyki urzędników rządowych. Odpowiedzi brak. A przypomnijmy, w kwietniu br. w wywiadzie dla DGP Anna Noskowska-Piątkowska przekonywała, że zmiany nastąpią.

„Niewielkie zmiany z pewnością mogłyby wejść w życie szybciej, ale osobiście chciałabym czegoś więcej niż tylko odwrócenia pewnych przepisów. Natomiast z najważniejszymi zmianami do ustawy nie zamierzam czekać nawet roku” – odgrażała się wtedy Anita Noskowska-Piątkowska.

Z naszych informacji wynika, że przygotowanie projektu nowelizacji i przywrócenie m.in. konkursów na stanowiskach dyrektorskich mogą potrwać znacznie dłużej. Na razie szefowej służby cywilnej udało się powołać specjalny zespół ekspertów, który ma opracować strategię funkcjonowania służby cywilnej.

– Jeśli nie chcemy czegoś zrobić lub nie ma na to woli politycznej albo chcemy coś odłożyć w czasie, to za każdym razem powołuje się zespół, który debatuje często niemal w nieskończoność, a jego wnioski najczęściej trafiają do szuflady lub kosza – mówi prof. Stefan Płażek, adwokat i adiunkt z Uniwersytetu Jagiellońskiego, ekspert ds. administracji publicznej.

Według niego wśród ministrów i wojewodów nie ma chęci do przywrócenia otwartych i konkurencyjnych naborów, które przecież ograniczyłyby ich decyzje kadrowe.

Bogata i uboga wersja

Część komentatorów uważa, że takie konkursy mogą zostać przywrócone, ale dopiero pod koniec kadencji. Inni twierdzą, że podobnie jak w przypadku ustawy z 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1917) regulacje będą obowiązywać, bo są wygodne dla każdej osoby kierującej instytucjami państwowymi.

Tymczasem w kancelarii premiera powstaje strategia, a w przypadku projektu dotyczącego zmian w ustawie o służbie cywilnej prace nie ruszyły.

– Tworzymy strategię dla nowoczesnej służby cywilnej w dwóch wariantach. Pierwszy dotyczy idealnego świata, w którym mamy pieniądze na dobrze opłacanych specjalistów. Drugi wariant dotyczy również idealnego świata, ale bez dodatkowych środków. Zakładamy, że opracowywanie strategii służby cywilnej zakończymy w I kwartale 2025 r., bo obecnie jesteśmy gdzieś w połowie – relacjonuje Aleksandra Sowińska-Banaszkiewicz, członek wspomnianego zespołu i dyrektor generalna Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego. – Rząd po zapoznaniu się ze strategią wybierze właściwy wariant, który będzie podstawą do przygotowania projektu nowelizacji ustawy o służbie cywilnej – dodaje. ©℗