Nauczyciel nabywa prawo do pierwszej nagrody jubileuszowej po przepracowaniu 20 lat. Przy ustalaniu tego okresu uwzględnia się wszystkie umowy o pracę oraz inne aktywności zawodowe, które są wliczane do pracowniczego stażu pracy. Jeśli więc pedagog rozpoczął karierę 20 lat temu 1 września, to 20 lat mija 31 sierpnia i tego dnia nabywa on prawo do nagrody jubileuszowej. Jednak nie zawsze sytuacja jest taka prosta. Nauczyciele niejednokrotnie bowiem korzystają z urlopów bezpłatnych, które skracają ich staż pracy, a w konsekwencji nabycie prawa do jubileuszówki przesuwa się na kolejne miesiące. Jeśli dzień nabycia prawa do nagrody wypada na początek września, to pojawia się problem z uwzględnianiem godzin ponadwymiarowych z tego miesiąca. A zatem jak policzyć i kiedy wypłacić w takiej sytuacji nagrodę?

Wypłatę nagrody jubileuszowej dla nauczycieli regulują:

  • art. 47 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 986) oraz
  • rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z 30 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz.U. nr 128, poz. 1418).

Z przepisów tych wynika, że nauczyciel, który przepracował 20 lat, nabywa prawo do nagrody w wysokości 75 proc. podstawy i następnie co pięć lat wysokość nagrody rośnie – aż do osiągnięcia 40 lat pracy. Wynosi ona:

  • za 25 lat pracy – 100 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 30 lat pracy – 150 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 35 lat pracy – 200 proc. wynagrodzenia miesięcznego;
  • za 40 lat pracy – 250 proc. wynagrodzenia miesięcznego.

Kiedy wypłacać

Prawo do nagrody jubileuszowej nauczyciel nabywa w dniu, w którym upływa okres uprawniający do nagrody. Jej wysokość oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. I tak zgodnie rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1455) wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oblicza się, mnożąc przeciętną miesięczną liczbę godzin z okresu miesięcy danego roku szkolnego poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (a jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy od roku szkolnego – z tego okresu) przez godzinową stawkę wynagrodzenia przysługującą w miesiącu nabycia prawa do nagrody jubileuszowej.

Ponadto podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla niego korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty. Jeśli zaś nauczyciel nabył prawo do jubileuszówki, gdy był zatrudniony w innym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin niż w dniu jej wypłaty, to podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody.

Od 1 września ważne zmiany dla nauczycieli. ZUS podał szczegółowe informacje
Od 1 września ważne zmiany dla nauczycieli. ZUS podał szczegółowe informacje

Zobacz również

Jeżeli wypłata nagrody jubileuszowej nastąpi 1 września 2024 r. lub w późniejszych dniach tego miesiąca, to w podstawie ustalenia świadczenia nie zostaną uwzględnione godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w danym roku szkolnym – bo dany rok właśnie się zaczął i najzwyczajniej tych godzin jeszcze nie ma. Jeżeli jednak wypłata nagrody jubileuszowej nastąpi na koniec września, wtedy w podstawie ustalenia świadczenia należałoby uwzględnić wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw zrealizowanych we wrześniu, zważywszy na to, że nagroda jubileuszowa jest świadczeniem jednorazowym, które powinno zostać wypłacone z dołu. Jest to rozwiązanie najkorzystniejsze dla nauczyciela, ale budzi wątpliwości części praktyków, którzy przepis o wypłacie traktują literalnie.

Sądy przychylne

Jednak w takiej sytuacji warto się posiłkować orzecznictwem. I tak w wyroku z 1 sierpnia 2019 r. (sygn. akt VI P 44/19), korzystnym dla pedagogów, Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku ,VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych orzekł, że w przypadku nabycia przez nauczyciela prawa do nagrody jubileuszowej i wypłaty tej nagrody we wrześniu wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe oblicza się w średniej wysokości z miesięcy roku szkolnego poprzedzających 30 września, czyli właściwie należy wziąć pod uwagę godziny ponadwymiarowe przyznane nauczycielowi we wrześniu i uwzględnić przy tym godzinową stawkę wynagrodzenia przysługującego nauczycielowi w tym miesiącu.

To stanowisko jest kontrowersyjne, bo gdyby nagroda była wypłacana np. 5 września, to jeszcze nie można określić ostatecznej liczby godzin wrześniowych. Ich liczba jest jedynie zaplanowana i nie wiadomo, czy nauczyciel wszystkie te godziny przepracuje oraz czy nie dojdą godziny doraźnych zastępstw.

Jak jednak uzasadnia sąd, zgodnie z art. 39 ust. 4 Karty nauczyciela składniki wynagrodzenia, których wysokość może zostać ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca. Przy czym jeżeli ostatni dzień miesiąca jest dniem ustawowo wolnym od pracy, wynagrodzenie jest wypłacane w dniu poprzedzającym ten dzień, a w wypadkach szczególnie uzasadnionych – wynagrodzenie może zostać wypłacone w jednym z ostatnich pięciu dni miesiąca lub w dniu wypłaty głównego wynagrodzenia.

Nagroda jubileuszowa nie jest zaliczana do składników wynagrodzenia za pracę danego pracownika i stanowi odrębne świadczenie pieniężne z tytułu pozostawania w stosunku pracy przez określony w przepisach prawa pracy czas. Istotą gratyfikacji jubileuszowej jest nagradzanie pracy u jednego pracodawcy lub w jednym zawodzie. W konsekwencji nagroda jubileuszowa jako świadczenie jednorazowe jest wypłacana w ostatnim dniu miesiąca, w którym pracownik nabył do niej prawo. ©℗