Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Trzy nowe świadczenia

Osoba mająca dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia będzie mogła otrzymać 1500 zł świadczenia na sfinansowanie opieki nad nim przez nianię, którą będzie mógł być członek rodziny. Tyle samo wyniesie kwota wsparcia na pokrycie kosztów pobytu malucha w żłobku.

Takie świadczenia znajdą się w projekcie ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka „Aktywny rodzic”, który został wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu. Pierwszym z nich jest świadczenie „aktywni rodzice w pracy”, nazywane potocznie babciowym. Będzie ono przysługiwać w sytuacji, gdy matka dziecka w wieku 1–3 lat zdecyduje się wrócić do pracy (to, jaki rodzaj zatrudnienia będzie uprawniał do pomocy finansowej, określi ustawa). Świadczenie będzie wypłacane przez 24 miesiące i będzie służyło pokryciu kosztów opieki sprawowanej np. przez babcię dziecka.

Jak wynika z opisu projektu, rodzice będą podpisywać z nią umowę uaktywniającą – analogiczną do tej, jak obecnie jest zawierana na podstawie przepisów ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338). Co istotne, będą od niej dodatkowo odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne, co w przypadku opiekuna na emeryturze zwiększy jej wysokość. Przy czym na razie nie wiadomo, jaka będzie podstawa ich wymiaru – w przypadku ustawy żłobkowej jest tak, że budżet państwa finansuje 50 proc. składki naliczanej od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Aktywnie w żłobku

Drugim z przewidzianych w projekcie ustawy jest świadczenie „aktywnie w żłobku”, skierowane do rodziców, którzy nie zdecydują się na pierwsze rozwiązanie i wybiorą opiekę zapewnianą przez żłobek, klub dziecięcy lub dziennego opiekuna. Ma ono zastąpić obowiązujące dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt dziecka w jednej ze wspomnianych placówek, które jest co do zasady przyznawane na pierwsze lub jedyne dziecko w rodzinie, które nie jest objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym (RKO). To nowe świadczenie żłobkowe będzie wynosić 1500 zł, ale z zastrzeżeniem, że nie może to być więcej niż należność, jaką rodzic płaci za pobyt dziecka. Będzie więc wyższe od dofinansowania, które wynosi 400 zł.

– Pod kątem wysokości to nowe świadczenie będzie bardziej adekwatne do wysokości opłat ponoszonych przez rodziców, choć nie wiemy, czy będzie tu uwzględniana należność uiszczana za wyżywienie dziecka – mówi Renata Wiśniewska, wiceprezes Stowarzyszenia Żłobków Niepublicznych ProRodzina.

Dodaje, że pod znakiem zapytania pozostaje również to, czy tak jak dofinansowanie obniżające opłatę żłobkową jest przekazywane przez ZUS bezpośrednio podmiotowi prowadzącemu placówkę, tak też będzie z nowym świadczeniem.

Aktywnie w domu

Wreszcie trzecie świadczenie – „aktywnie w domu” – będzie stanowiło finansowe wsparcie dla tych rodziców dzieci między 12. a 35. miesiącem życia, którzy nie będą spełniali warunków do otrzymania dwóch wcześniej wymienionych świadczeń lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie z nich. Ma ono być przyznawane na takich zasadach jak RKO, choć z jedną istotną różnicą: że będzie się należeć na każde, w tym pierwsze lub jedyne, dziecko w rodzinie spełniające kryterium wieku. Jednocześnie o ile w przypadku RKO rodzic może wybrać, czy chce otrzymywać 500 zł wsparcia przez 24 miesiące, czy 1000 zł przez 12 miesięcy, o tyle przy nowym świadczeniu takiego wyboru nie będzie miał i zastosowanie będzie miał pierwszy wariant jego wypłaty. Wprowadzenie świadczenia „aktywnie w domu” będzie też skutkować tym, że nie będzie już przyznawane rodzicom RKO, a dotycząca go ustawa z 17 listopada 2021 r. (Dz.U. poz. 883) zostanie uchylona.

Co ważne, w projekcie będą przepisy, które pozwolą rodzicom – w miarę potrzeb i zależnie od ich indywidualnej sytuacji – na zmianę, nawet wielokrotną, między trzema nowymi świadczeniami. Przy czym na to samo dziecko za dany miesiąc będzie mogło być pobierane tylko jedno z nich.

Ponadto w projekcie znajdą się regulacje dające ministrowi rodziny, pracy i polityki społecznej możliwość ogłaszania programów obejmujących działania związane z poprawą jakości opieki świadczonej przez żłobki i kluby dziecięce. ©℗