Prowadzę żłobek. Niedawno rada miasta przyjęła uchwałę w sprawie planu nadzoru nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami działającymi na terenie gminy. W akcie określono, że w żłobkach mogą być prowadzone, bez uprzedniego zawiadomienia, czynności sprawdzające realizację zaleceń pokontrolnych. Czy taki zapis jest prawidłowy?
Nie. Taki zapis uchwały jest nieprawidłowy, gdyż modyfikuje art. 79 ust. 2 i 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (dalej: u.s.d.g.). Z tej regulacji wynika bowiem zasada, że organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Jej rozpoczęcie może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od doręczenia zawiadomienia o zamiarze jej przeprowadzenia. Jeśli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od doręczenia zawiadomienia, a organ nadal ma zamiar ją przeprowadzić, niezbędne jest ponowne zawiadomienie. Są wyjątki od tej reguły. Artykuł 79 ust. 2 u.s.d.g. przewiduje katalog przypadków, w których nie ma obowiązku powiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Uprzedzenie nie będzie konieczne, np. jeśli kontrola ma na celu przeciwdziałanie popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, gdy jest ona uzasadniona bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego itd.
Losowanie przy naborze do przedszkola jest niedopuszczalne

Zobacz również
Powyższy pogląd dodatkowo potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 17 grudnia 2015 r. (sygn. akt IV SA/Wr 680/15). W orzeczeniu w podobnej sprawie sąd stwierdził, że plan nadzoru podjęty przez radę gminy na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (dalej: u.o.d.) jako akt podstawowy nie może modyfikować ani powtarzać regulacji ustawowych. Jego treść sprowadza się bowiem do wskazania szczegółowego sposobu realizacji obowiązków jednego określonego podmiotu, jakim jest organ wykonawczy gminy (organ nadzoru), który na podstawie zawartych w uchwale wytycznych dokonuje czynności nadzorczych w zakresie warunków i jakości opieki świadczonej w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennego opiekuna.
Jak wyjaśnił z kolei wojewoda dolnośląski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 3 sierpnia 2015 r. (znak NK-N.4131.18.10.2015.RB), nadzór oznacza prawo do kontroli wraz z możliwością wiążącego wpływania na podmioty nadzorowane. Kontrola zaś to uprawnienie do sprawdzania przez podmiot kontrolujący działalności innych jednostek, bez możliwości wpływania na ich aktywność w sposób władczy. Zdaniem wojewody uprawnienie do nadzoru zawsze zawiera w sobie prawo do kontroli podmiotu nadzorowanego. W kontekście przepisów u.o.d. uprawnienia wójta, burmistrza i prezydenta miasta względem żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów mają zarówno charakter kontrolny, jak i nadzorczy. Do pierwszej grupy należy m.in. zaliczyć czynności przewidziane przez art. 57 ust. 4 u.o.d., który stanowi, że w celu zbadania, czy i w jakim zakresie są realizowane zalecenia pokontrolne, organ sprawujący nadzór może prowadzić czynności sprawdzające.
Ponadto należy wyjaśnić, że w myśl art. 26 u.o.d. prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest działalnością regulowaną w rozumieniu u.s.d.g. Zgodnie zaś z art. 5 pkt 5 u.s.d.g. za taką należy rozumieć działalność gospodarczą, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa. Zatem uprawnienia nadzorcze organu wykonawczego gminy względem tych podmiotów należy kwalifikować jako kontrolę działalności gospodarczej przedsiębiorcy w trybie art. 79–84d u.s.d.g.
WAŻNE Kontrola może się rozpocząć nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od zawiadomienia o jej przeprowadzeniu.
Podstawa prawna
Art. 26, art. 55 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 157).
Art. 79 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).