Organizacje pozarządowe alarmują, że Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) chce zmienić wytyczne dotyczące wykorzystania środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) na finansowanie opieki wytchnieniowej, co wykluczy je z możliwości ich uzyskania.

Tak wynika z pisma, jakie przedstawiciele kilkudziesięciu stowarzyszeń i fundacji zajmujących się usługami społecznymi wysłali do Komisji Europejskiej (KE). Opieka wytchnieniowa jest formą wsparcia dla opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy z różnych powodów czasowo nie mogą się nimi zajmować (np. potrzebują odpoczynku lub mają problemy zdrowotne wymagające pobytu w szpitalu). Problem w tym, że – jak wskazują sygnatariusze wspomnianego pisma – forsowane przez MRiPS rozwiązania zmierzają do tego, aby wsparcie wytchnieniowe o charakterze całodobowym było realizowane i finansowane w konkursach z udziałem pieniędzy EFS+ w tych placówkach, które podlegają nadzorowi administracji rządowej, czyli wojewody. Na tej zmianie, w ich opinii, skorzystają przede wszystkim domy pomocy społecznej (DPS), natomiast zostaną poszkodowane trzeci sektor oraz małe ośrodki pomocy społecznej, które oferują opiekę wytchnieniową w warunkach domowych.

– Ta zmiana jest uzasadniana tym, jakoby obecna opieka była sprawowana w garażach, hostelach, halach i magazynach, co nie jest prawdą i obraża wiele organizacji na co dzień zaangażowanych w pomoc osobom niepełnosprawnym – mówi Cezary Miżejewski, prezes Wspólnoty Roboczej Związków Organizacji Socjalnych.

Dodaje, że trzeci sektor nie jest przeciwny temu, aby DPS oraz inne placówki mogły korzystać z pieniędzy EFS+ na zapewnianie opieki wytchnieniowej, ale nie powinno się to odbywać jego kosztem.

Druga sprawa, która jest poruszona w piśmie do KE, dotyczy informacji, jakie dotarły do organizacji obywatelskich o trwających uzgodnieniach między Brukselą a MRIPS oraz Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie aneksu do wytycznych EFS+.

– Niestety nie znamy szczegółowych zapisów aneksu, bo nie został on upubliczniony, a organizacje pozarządowe nie zostały zaproszone do dyskusji na temat jego treści. Słyszeliśmy jedynie, że ma on regulować „otwieranie się placówek całodobowych” na usługi świadczone w społeczności lokalnej – wskazuje Cezary Miżejewski.

Dodaje, że w praktyce może to skutkować tym, że aneks np. umożliwi tworzenie w DPS mieszkań wspomaganych. Takie rozwiązanie jest zaś sprzeczne z ideą niezależnego życia i deinstytucjonalizacji, która zakłada proces przechodzenia z opieki instytucjonalnej do tej świadczonej w miejscu zamieszkania.

Organizacje pozarządowe zwracają się więc do KE o zablokowanie takich rozwiązań oraz włączenie do dialogu w sprawie aneksu, tak aby wspólnie zostały wypracowane regulacje, które będą wspierały rzeczywistą deinstytucjonalizację, a nie prowadziły do wykorzystania pieniędzy EFS+ na działania, które nie sprzyjają niezależnemu życiu. Podkreślają przy tym, że podejmowane w ostatnim czasie przedsięwzięcia zaczynają zmierzać w stronę wzmacniania placówek całodobowych. To zaś może zaprzepaścić możliwość efektywnego wykorzystania środków UE na realizację prawdziwej, zgodnej z międzynarodowymi standardami i praktykami polityki rozwoju środowiskowych usług społecznych. ©℗