Niewiele ponad miesiąc został gminom na powiadomienie osób pobierających świadczenia opiekuńcze o zmianach, jakie czekają je od 2024 r. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) przekazało im pismo wskazujące, co powinno zostać uwzględnione w wysyłanej opiekunom informacji.

Obowiązek informacyjny nakłada na samorządy art. 63 ust. 16 ustawy z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. poz. 1429). Zgodnie z tym przepisem w ciągu dwóch miesięcy od jego wejścia w życie, a więc do 10 października br., ośrodki pomocy społecznej mają poinformować osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna o zmianach w zasadach otrzymywania, które nastąpią od 1 stycznia 2024 r. Wiele z nich zastanawiało się, co powinna zawierać taka informacja oraz jak ją należy przekazać opiekunom (pisaliśmy o tym: „Gminy muszą powiadomić o reformie świadczeń”, DGP nr 153/2023). Teraz wskazówkę w tej sprawie daje im materiał przekazany przez MRiPS dotyczący zmian wprowadzanych przez ustawę z 7 lipca br.

Resort tłumaczy, że dla celów dowodowych zasadne jest, aby wykonanie obowiązku informacyjnego zostało zrealizowane poprzez wysłanie pisemnej informacji osobom otrzymującym powyższe świadczenia. Rekomenduje przy tym umieszczenie w niej w szczególności ośmiu rzeczy. Pierwsze trzy są związane bezpośrednio z nowymi zasadami uzyskiwania świadczenia pielęgnacyjnego. Pismo dla opiekunów powinno wskazywać, że od przyszłego roku będzie ono przysługiwać z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną do ukończenia przez nią 18 lat, że osoba sprawująca opiekę, która teraz otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne i będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. pobierać je na podstawie nowych przepisów (z możliwością podejmowania zatrudnienia bez ograniczeń), musi po tej dacie zrezygnować ze świadczenia na starych zasadach i złożyć wniosek o jego przyznanie na podstawie tych nowych. Opiekun powinien dowiedzieć się też, że w sytuacji, gdy będzie otrzymywał je na mocy nowych przepisów, a będzie sprawował opiekę nad więcej niż jednym niepełnosprawnym dzieckiem, to wysokość świadczenia jest zwiększana o 100 proc. na każdego kolejnego potomka, ale pod warunkiem, że złoży wniosek o jego podwyższenie.

Kolejnym elementem pisma dla opiekunów powinna być szczegółowa informacja o przepisach przejściowych regulujących ochronę praw nabytych tych osób, które teraz pobierają świadczenia opiekuńcze, oraz o warunkach zachowania uprawnienia do nich, jakie będą obowiązywać od 1 stycznia 2024 r.

Cztery ostatnie elementy, które sugeruje resort rodziny, odnoszą się do wzajemnych relacji między trzema świadczeniami opiekuńczymi i świadczeniem wspierającym. Opiekun, który korzysta z jednego z nich, powinien wiedzieć, że nie będzie się należeć, jeśli osoba, nad którą sprawuje opiekę, będzie miała przyznane świadczenie wspierające przez ZUS, że już złożenie wniosku o jego przyznanie będzie skutkować wstrzymaniem wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego (specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna). Jeśli zaś zostanie ono wypłacone za okres, za który osoba niepełnosprawna otrzymała świadczenie wspierające, to będzie świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi wraz z odsetkami.

– Jesteśmy właśnie w trakcie przygotowywania informacji i dostosowaliśmy ją do zaleceń ministerstwa. Natomiast ani ustawa, ani pismo resortu nie mówią nic o osobach, które nabędą prawo do świadczeń opiekuńczych po 10 października br. – podkreśla Sebastian Gajdzik, kierownik działu świadczeń rodzinnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie.

Dodaje, że one również powinny uzyskać szczegółową informację o tym, co zmieni się w przepisach od przyszłego roku. Dlatego takie osoby razem z decyzją przyznającą świadczenie będą też otrzymywać tę samą informację, która teraz będzie wysyłana opiekunom.©℗