Wójt gminy startował w ostatnich wyborach parlamentarnych i uzyskał mandat posła. Zastanawia się, czy do czasu wyboru jego następcy będzie mógł nadal pracować na rzecz gminy.



Nie. Art. 103 konstytucji RP szczegółowo wskazuje, z jakimi funkcjami czy stanowiskami nie można łączyć mandatu posła, i pozostaje to w ścisłej korelacji z konstytucyjną zasadą trójpodziału władz. Wójt jest organem samorządu gminnego i przedstawicielem władzy wykonawczej na terenie swojej jednostki. Posłowie zaś tworzą izbę niższą parlamentu RP, czyli Sejm, stąd przynależą do władzy ustawodawczej. Pamiętać także należy, że posłowie z większości parlamentarnej często wchodzą w skład rządu, co przy podmiotowości publicznoprawej jednostek samorządu terytorialnego w razie możliwości łączenia stanowisk prowadziłoby do konfliktu interesów, co widać klarownie na przykładzie wysokości dotacji czy subwencji adresowanych dla samorządu. Interes państwa nie zawsze bowiem jest tożsamy z samorządowym. Przy czym należy zauważyć, że ani konstytucja, ani ustawa z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora wprost nie zabraniają łączenia funkcji wójta z mandatem poselskim. Wynika to zapewne z tego, że regulacje te obowiązywały jeszcze przed wprowadzeniem trójszczeblowego podziału administracyjnego kraju i były wynikiem szeroko pojętego kompromisu politycznego. Jednakże art. 27 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2011 r. poz. 1515 ze zm) wskazuje, że funkcji wójta lub jego zastępcy nie można łączyć z wykonywaniem mandatu posła lub senatora.
Wójt już jako poseł elekt – a więc jeszcze przed objęciem mandatu parlamentarzysty – ma obowiązek złożenia do przewodniczącego rady gminy pisemnego oświadczenia o zrzeczeniu się mandatu samorządowego. Rada gminy stwierdza wygaśnięcie mandatu w drodze uchwały najpóźniej w terminie miesiąca od dnia wystąpienia przesłanek wygaśnięcia mandatu. Finalnie w celu wyłonienia nowego wójta przeprowadza się wybory przedterminowe, a do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta jego funkcję pełni osoba wyznaczona przez prezesa Rady Ministrów.

Dr Piotr Zuzankiewicz, ekspert ds. administracji państwowej, Fundacja Instytut Prawa Ustrojowego