Zastanawiamy się w szkole nad wprowadzeniem zmian w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jedną z propozycji jest zapis mówiący o tym, że świadczenie urlopowe otrzymują także pracownicy administracyjni szkoły. Czy możemy tak zrobić?
Wprowadzenie do regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) zapisu o wypłacaniu świadczenia urlopowego wszystkim pracownikom szkoły, zarówno nauczycielom, jak i pozostałym pracownikom, będzie sprzeczne z ustawą o ZFŚS. Świadczenie urlopowe na zasadach określonych w tej ustawie mogą wypłacać jedynie pracodawcy niemający obowiązku tworzenia ZFŚS. A w jednostkach oświatowych należących do sektora publicznego ZFŚS tworzony jest obowiązkowo na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy o ZFŚS. Dlatego też tych jednostek nie dotyczą zapisy ustawy o ZFŚS o tzw. świadczeniu urlopowym. Tym samym pracownikom jednostek oświatowych niebędącym nauczycielami, których w jednostkach oświatowych dotyczą przepisy ustawy o ZFŚS, nie przysługuje świadczenie urlopowe.
Nauczyciele i inni zatrudnieni
Świadczenie urlopowe, ale już na podstawie art. 53 Karty nauczyciela przysługuje nauczycieliom i to niezależnie od ich sytuacji bytowej. W 2023 r. wysokość świadczenia urlopowego przypadająca na jednego zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nauczyciela, pozostającego w stosunku pracy przez cały rok szkolny, w zależności od charakteru pracy wynosi 1662,97 zł lub 2217,29 zł. Powinno zostać wypłacone do końca sierpnia.
W szkołach odpisy na ZFŚS ‒ łącznie z odpisami podstawowymi na pozostałych pracowników oraz emerytów, rencistów i nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenia kompensacyjne-byłych pracowników ‒ tworzą jeden fundusz. Nauczyciele mają prawo zarówno do świadczenia urlopowego, jak i innych świadczeń przewidzianych w regulaminie ZFŚS.
Pozostali pracownicy szkoły to inna grupa zawodowa niż nauczyciele. Nie dotyczą ich przepisy Karty nauczyciela. Dlatego nie mogą oni korzystać z praw przewidzianych wyłącznie dla nauczycieli i nie mają prawa do świadczenia urlopowego. Mogą korzystać z pozostałych świadczeń wynikających z regulaminu ZFŚS. np. dopłat do wczasów pod gruszą. Jest to wypoczynek zorganizowany we własnym zakresie. Aby pracownicy mogli z takiej formy dofinansowania skorzystać, potrzebny jest odpowiedni zapis w regulaminie.
Istotne kryterium
Ważne jest, aby przy przygotowaniu zapisów regulaminu pamiętać, że pracodawca nie może środkami zgromadzonymi na ZFŚS dysponować dowolnie – przyznawanie świadczeń oraz ich wysokość powinny zależeć od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Natomiast nie można uzależniać dofinansowania do wczasów czy jego wysokości od kwalifikacji lub stanowiska pracownika albo stażu pracy (np. wyrok Sądu Najwyższego z 16 sierpnia 2005 r., sygn. akt. I PK 12/05). Pracodawca może w regulaminie określić minimalny okres wypoczynku, który uprawnia do dofinansowania do wczasów. Jednak nie jest to wymóg ustawowy. Najważniejsze jest wspomniane kryterium socjalne. Na podstawie regulaminu pracownicy mogą otrzymać dofinansowanie wczasów pod gruszą bez konieczności przedstawiania jakichkolwiek dokumentów. Jest to wygodne w szczególności dla pracowników organizujących indywidualny wypoczynek. Mimo faktycznego wypoczynku pracownicy ci nie zawsze mogą przedłożyć dokumenty potwierdzające poniesione w związku z nimkoszty. [ramka]
ramka
Propozycja zapisu w regulaminie ZFŚS ©℗
Wariant 1
1. Uprawniony może skorzystać z dofinansowania do wczasów turystycznych lub wypoczynku zorganizowanego we własnym zakresie ze środków Funduszu nie częściej niż jeden raz w roku kalendarzowym.
2. Podstawą dofinansowania wczasów turystycznych lub wypoczynku zorganizowanego we własnym zakresie jest wykorzystanie urlopu wypoczynkowego i weryfikacja kryterium socjalnego.
3. Wysokość dofinansowania jest określona w załączniku nr 1 do Regulaminu.
Wariant 2
1. Kwoty dofinansowania do różnych form wypoczynku osób uprawnionych przyznaje się według szczegółowej tabeli, opracowanej z zastosowaniem kryterium dochodowego przez pracodawcę, w uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.
2. Dopłata do jednej wybranej spośród wskazanych w regulaminie form wypoczynku, organizowanych dla dzieci i młodzieży oraz wypoczynku pracowników, przysługuje uprawnionemu tylko raz w roku.
3. Uzyskanie dofinansowania do form wypoczynku, organizowanych dla dzieci i młodzieży, możliwe jest po uprzednim ustnym zawiadomieniu przewodniczącego Komisji Socjalnej (przewodniczący ten fakt odnotowuje) o chęci skorzystania z takiej formy pomocy.
4. Podstawą do dopłaty przyznanej ze środków funduszu na wypoczynek zorganizowany w formie wczasów oraz organizowany we własnym zakresie (tzw. wczasy pod gruszą), jest skorzystanie przez pracownika z urlopu obejmującego co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych wypoczynku oraz legitymowaniem się określonym dochodem na osobę w rodzinie.
Ewidencja księgowa wypłaty dla pracownika będzie następująca:
1. Pracownikowi przyznano dofinansowanie:
- Wn „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”,
- Ma „Inne rozrachunki z pracownikami”.
2. Potrącenie zaliczki na PIT z dofinansowania powyżej kwoty wolnej:
- Wn „Inne rozrachunki z pracownikami”,
- Ma „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego”.
3. Wypłata dofinansowania:
- Wn „Inne rozrachunki z pracownikami”,
- Ma „Rachunek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych”. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 342)
art. 53 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984)
ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 998)
art. 3 ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 998)
