Uchwałę dotacyjną trzeba wypełniać ściśle

Na początku stycznia br. gmina udzieliła klubowi sportowemu dotacji 100 tys. zł (zgodnie z ofertą i kryteriami uchwały dotacyjnej). Na początku maja klub złożył wniosek o zwiększenie dotacji o 50 tys. zł. Z uzasadnienia wniosku klubu wynika, że wzrosły koszty i dotacja była niedoszacowana. Czy można zmienić aneksem umowę dotacyjną i zwiększyć finansowanie?

W pierwszej kolejności warto powołać się na przepisy ustawy o sporcie. Na uwagę zasługuje art. 28 ust. 1, gdzie postanowiono, że klub sportowy, działający na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, niedziałający w celu osiągnięcia zysku, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki na podstawie uchwały, o której mowa w art. 27 ust. 2, z zastosowaniem przepisów ustawy o finansach publicznych w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku.

Realizacja celu publicznego

Dotacja ma służyć realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 2, i może być przeznaczona na różne wydatki, jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

Z art. 27 ust. 2 ustawy wynika, że organ stanowiący JST może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, o którym mowa w ust. 1, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka zamierza osiągnąć.

Jak wynika z orzecznictwa regionalnych izb obrachunkowych, skoro rada na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o sporcie zdecydowała się określić tryb finansowania sportu (poprzez dotacje), to winna to uczynić w sposób wyczerpujący. Zatem w uchwale dotacyjnej winny zostać wskazane wszystkie kryteria, jakimi będzie kierował się organ wykonawczy, dokonując oceny ofert (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 10 lutego 2021 r., nr 5/305/2021; źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl).

Przywołane wyżej regulacje prawne mogą więc stanowić podstawę dla rady gminy do wprowadzenia uchwały dotacyjnej na zadania w zakresie dotowania sportu. Co istotne, wraz z wejściem w życie takiej uchwały, istnieje powinność jej przestrzegania m.in. w kontekście zasad udzielania dotacji. Organ dotujący nie może postępować wbrew tej uchwale.

W podanym stanie faktycznym zapewne została wydana wspomniana uchwała dotacyjna określająca m.in. warunki i tryb finansowania zadań. Gmina udzieliła dotacji dla klubu sportowego na warunkach w niej przewidzianych, na kwotę 100 tys. zł. Do tego momentu działania gminy należy uznać za prawidłowe. Nie ma jednak podstaw, aby akceptować zawarcie aneksu do umowy dotacyjnej, przewidującego zwiększenie finansowania klubu sportowego. Stanowiłoby to naruszenie przepisów uchwały dotacyjnej, skoro oferta klubu została rozpoznana według określonych kryteriów. Jednocześnie doszłoby do naruszenia art. 44 ust. 2 ustawy o finansach, zgodnie z którym jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Naruszenie dyscypliny finansów

Co więcej, zgodnie z art. 8 pkt 1 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych naruszeniem tej dyscypliny jest przekazanie lub udzielenie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej przekazywania i udzielania. Gdyby więc wójt podjął decyzję o zwiększeniu poziomu finansowania o 50 tys. zł, to doszłoby do naruszenia przepisów. Na kanwie tej regulacji w orzecznictwie Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenia Dyscypliny Finansów Publicznych akcentowano, że naruszenia dyscypliny finansów publicznych polegającego na udzieleniu dotacji z naruszeniem obowiązującego trybu ich udzielenia nie można traktować jako czynu charakteryzującego się znikomą szkodliwością dla finansów publicznych ze względu na brak wymiernego skutku finansowego. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest czynem formalnym, do jego znamion nie należy zaistnienie uszczerbku w finansach jednostki, narusza ono niezbędny ład w finansach publicznych (por. orzeczenie z 25 czerwca 2018 r., sygn. akt BDF1.4800.42.2018). Natomiast formalnie odpowiedzialnym za ww. działanie byłby wójt gminy, który zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych ponosi odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej tej jednostki.

Podsumowując, w sytuacji opisanej w pytaniu brak jest możliwości uwzględnienia wniosku klubu. Dotacje mogą być udzielane jedynie na zasadach przewidzianych w uchwale dotacyjnej. W praktyce sprowadza się do to konieczności przeprowadzenia procedur, w tym ogłoszenia konkursu, złożenia wniosku. Podpisanie aneksu do dotychczasowej umowy dotacyjnej zwiększającego poziom finansowania byłoby działaniem nielegalnym i mogłoby skutkować dla wójta odpowiedzialnością na gruncie dyscypliny finansów publicznych. ©℗