Podanie z opóźnieniem danych o liczbie dzieci nie wyklucza przyznania dotacji dla przedszkola

Do wójta gminy wpłynął wniosek o przekazanie dotacji dla niepublicznego przedszkola z prośbą o wyrównanie od stycznia 2023 r. Problem w tym, że osoba prowadząca przedszkole zapomniała do końca września 2022 r. zgłosić do systemu informacji oświatowej danych o liczbie dzieci na bieżący rok. Jak w tej sytuacji powinien postąpić wójt?

Przesłanki wypłaty dotacji dla niepublicznego przedszkola uregulowano w art. 33 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.). W ust. 1 tego aktu prawnego postanowiono, że „dotacje, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26 i art. 28–32, są przekazywane pod warunkiem, że:

1) organ prowadzący przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę oraz placówkę, o której mowa w art. 2 pkt 6–8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże organowi dotującemu informację o planowanej liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych lub słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, nie później niż do dnia 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15, art. 17, art. 19, art. 21, art. 26 ust. 1, 2, 5 i 8, art. 29, art. 30, art. 31 ust. 1 i 1a oraz art. 31a ust. 1;

2) przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła oraz placówka, o której mowa w art. 2 pkt 6–8 ustawy – Prawo oświatowe, przekaże dane do systemu informacji oświatowej (czyli SIO) według stanu na dzień 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32”.

Odstąpienie od terminu

W kontekście odpowiedzi na zadane pytanie ważne znaczenie ma również art. 33 ust. 4. Zgodnie z jego treścią „na wniosek organu prowadzącego odpowiednio: przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego, szkołę lub placówkę, o której mowa w art. 2 pkt 6–8 ustawy – Prawo oświatowe, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do udzielenia dotacji, o której mowa odpowiednio w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–31a i art. 32, może wyrazić zgodę na odstąpienie od terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, lub na udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym niż od początku następnego roku budżetowego w przypadku nieprzekazania informacji i danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2”.

W orzecznictwie sądowym akcentuje się zaś, że użyte w art. 33 ust. 4 u.f.z.o. sformułowanie „może wyrazić zgodę” powoduje, że czynność ta pozostaje w sferze tzw. uznania organu dotującego, co nie przekreśla konieczności wykazania przesłanek, którymi się on kierował, odmawiając tego typu zgody (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19 października 2021 r., sygn. akt I SA/Łd 593/21). Do takiej konkluzji prowadzą zasada praworządności zawarta w art. 6 kodeksu postępowania administracyjnego oraz zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa zawarta w art. 8 k.p.a, zgodnie z którą organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Nie można też zapomnieć o nałożonym na organy administracji publicznej obowiązku wyjaśnienia stronom motywów podjętych decyzji lub powziętych czynności, którymi kierowali się przy załatwieniu sprawy (art. 11 k.p.a.).

Uznanie włodarza

Niestety art. 33 ust. 4 u.f.z.o. nie stanowi, jakimi przesłankami winien kierować się organ dotujący, korzystając z możliwości w nim zawartej. Uprawnienie organu do wyrażenia zgody na odstąpienie od terminu lub udzielenie dotacji w terminie wcześniejszym ustawodawca pozostawił bowiem uznaniu organu właściwego do udzielenia dotacji. Wobec tego sąd nie będzie weryfikował „woli” gminy wyrażonej w decyzji wójta. W podanym wyżej orzeczeniu bowiem, że: „W takim wypadku nie jest rolą sądu wkraczanie w sferę samego uznania administracyjnego, a właściwy organ, mimo niedotrzymania terminu przez organ prowadzący przedszkole, może dotację przyznać lub odmówić jej udzielenia. Nie oznacza to jednak, że działanie organu administracji publicznej w ramach uznania administracyjnego może być dowolne. Rolą sądu jest zatem ocena sytuacji poprzedzającej sam akt dotyczący ostatecznego uznania (por. wyrok NSA z 19 czerwca 2019 r., sygn. akt I GSK 613/19). Organ, procedując w sferze uznania administracyjnego, powinien ujawnić stronie przesłanki, jakimi kierował się, w szczególności odmawiając przyznania dotacji, oraz odnieść się do argumentacji strony przedstawionej w złożonym w trybie art. 33 ust. 4 u.f.z.o. wniosku”.

Wymagane uzasadnienie

Warto także zwrócić uwagę na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w wyroku z 30 maja 2022 r. (sygn. akt I SA/Kr 1476/21). Sąd ten zakwestionował odmowę przyznania dotacji z powodu braku terminowego złożenia wniosku o liczbie dzieci i przekazania danych do SIO. Po analizie prawnej decyzji prezydenta miasta, który odmówił wypłaty środków, sąd m.in. wskazał, że prezydent był zobowiązany wnikliwie rozważyć wszelkie aspekty sprawy, działając w poszanowaniu zasady demokratycznego państwa prawnego i zasady proporcjonalności oraz w sposób budzący zaufanie obywateli do organów władzy publicznej i samorządowej. Jak podkreślono, stosując przywołany wyżej przepis, organ dotujący powinien ocenić sytuację konkretnego wnioskodawcy i uwzględnić „szeroko pojęty cel dotacji, dobro dzieci uczęszczających do przedszkola (zwłaszcza przez pryzmat zasady, że są one w równym stopniu uprawnione do wsparcia dotacyjnego), dobro dzieci z przedszkoli publicznych, okoliczność, czy istnieje możliwość zwiększenia dotacji oświatowej i wygenerowania w ten sposób dodatkowych środków na ww. cel”. Zaś odmawiając środków, organ powinien adresatowi rozstrzygnięcia wyjaśnić, na podstawie jakich przepisów jest to niemożliwe, a także wskazać, jaka jest konkretna miesięczna wysokość dotacji dla skarżącej w perspektywie wydatków gminy na cele edukacji przedszkolnej. Dodano, że ocena powinna uwzględniać zasady współżycia społecznego i interes społeczny. Finalnie sąd uznał, że prezydent miasta naruszył art. 33 ust. 4 u.f.z.o., a także zasady określone w art. 7 i art. 8 k.p.a.

A zatem co do zasady wójt może zachować się dwojako: przyznać dotację albo odmówić jej przyznania. Odmowa przyznania dotacji musi być jednak bardzo dobrze uzasadniona merytorycznie. W opisanym przypadku warto więc rozważyć przyznanie dotacji, choćby ze względu na dobro dzieci uczęszczających do placówki przedszkolnej. Wójt gminy powinien brać pod uwagę całokształt okoliczności, bowiem ewentualna decyzja odmowna może być podważona przez wojewódzki sąd administracyjny. ©℗