Subskrybuj nas na Youtube
Po tym jak jedna z mieszkanek gminy złożyła skargę na decyzję o ograniczeniu działania oświetlenia ulicznego, RPO w piśmie do burmistrza Bojanowa zwraca uwagę na obowiązki, jakie na JST nakłada prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1385 ze zm.) i ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą z tego tytułu.
– Zdajemy sobie sprawę z odpowiedzialności za różne zdarzenia – czy to na drogach, czy chodnikach. Gminy muszą przecież ubezpieczać się od odpowiedzialności cywilnej – komentuje Krzysztof Kurpisz, zastępca burmistrza Bojanowa, i dodaje, że ograniczenia trwały niecały miesiąc.
Pod koniec września władze gminy poinformowały mieszkańców, że lampy uliczne są włączane o godzinę później, a wyłączane o pół godziny wcześniej. Decyzję tłumaczono podwyżkami cen energii elektrycznej. Jedna z mieszkanek złożyła w tej sprawie skargę, argumentując, że taka decyzja zagraża bezpieczeństwu publicznemu. Rada miejska uznała ją za bezzasadną pod koniec października, powołując się m.in. na prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 988 ze zm.), które obliguje kierujących i pieszych do dostosowania się do warunków panujących na drodze, w tym z ograniczoną widocznością.
O rozpatrzeniu skargi gmina poinformowała RPO w odpowiedzi na pierwsze pismo. W drugim rzecznik, wyrażając zrozumienie dla konieczności ograniczania wydatków przez samorządy, ponownie przypomniał o obowiązku finansowania oświetlenia dróg publicznych, który ciąży na gminach na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 3 prawa energetycznego i wiążącą się z nim odpowiedzialnością odszkodowawczą. – Zwrócić przy tym muszę uwagę, że tego rodzaju racjonalizacja paradoksalnie może okazać się pozorną, skoro gmina może odpowiadać cywilnie za potencjalne szkody wynikłe z nierealizowania obowiązku oświetlenia ulic – czytamy w piśmie.
Gmina zrezygnowała z ograniczeń w działaniu oświetlenia ulicznego, jeszcze zanim wpłynęło do niej pierwsze pismo od RPO. – Oświetlenie wróciło do regulacji wynikającej z tego, kiedy wstaje i zachodzi słońce, w momencie gdy nastąpiła zmiana czasu na zimowy – informuje Krzysztof Kurpisz.
Nie oznacza to jednak końca poszukiwania oszczędności. Podobnie jak w wielu innych samorządach, w tym roku w gminie nie będzie oświetlenia świątecznego czy dodatkowych iluminacji na rynku. Rozświetlona pozostanie tylko choinka. Dokonano również gruntownego przeglądu całego oświetlenia w gminie. – Odłączyliśmy ponad 200 opraw oświetleniowych. To niecała jedna trzecia wszystkich punktów świetlnych, których mamy ponad 700. Wszystkie ważne miejsca pozostawiliśmy oświetlone – przejścia dla pieszych, skrzyżowania i inne miejsca skupisk ludzi – podkreśla zastępca burmistrza.
Przypomnijmy, że w grudniu kierownicy jednostek sektora finansów publicznych (w tym jednostek samorządu terytorialnego), pod groźbą kary finansowej, zobligowani są do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej o 10 proc. względem średniorocznego zużycia z lat 2018–2019 na podstawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2127). W 2023 r. punktem odniesienia będzie tegoroczne zużycie. Początkowo samorządowcy interpretowali nowe przepisy jako konieczność wygenerowania oszczędności również w zakresie oświetlenia ulicznego. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyjaśniło jednak, że mają być one ograniczone do budynków zapewniających obsługę JST – urzędów gmin czy starostw powiatowych (pisaliśmy o tym w artykule „W urzędach zrobi się ciemniej”, DGP nr 231/2022).
Wobec wątpliwości interpretacyjnych Związek Powiatów Polskich w piśmie do przewodniczącej senackiej komisji gospodarki narodowej i innowacyjności zwrócił się o doprecyzowanie przepisów przy okazji prac nad przyjętą przez Sejm ustawą o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. ZPP chciałoby nowelizacji przepisów dotyczących oszczędności prądu w taki sposób, aby zamiast odniesienia do kierowników JST w ustawie wymienieni byli wprost kierownicy urzędów samorządowych. – Zaproponowane zmiany usuną zatem wątpliwości i nadadzą przepisom przedmiotowej ustawy brzmienie zgodne z wyrażanymi intencjami prawodawcy – podkreślają przedstawiciele powiatów. ©℗
