Wynagrodzenie za wykonaną umowę nie może spowodować wygaszenia mandatu przedsiębiorcy-radnego samorządowego, jeżeli prace zostały ukończone przed upływem trzech miesięcy od ślubowania.

Sprawa dotyczyła wygaszenia mandatu radnego powiatu Z., właściciela firmy budowlanej, która wykonywała remont miejscowego szpitala powiatowego. Prace zakończyły się dokładnie 19 marca 2019 r., w tym dniu nastąpiły odbiory przebudowanych obiektów. Przedsiębiorca kandydował jednak w wyborach samorządowych w 2018 r. i zdobył mandat, a ślubowanie jako radny złożył 21 grudnia tego roku. Tymczasem ustawa o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1526) stanowi w art. 25b, że radny nie może prowadzić działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia powiatu, w którym uzyskał mandat. A jeśli prowadził ją wcześniej, to jest zobowiązany do zaprzestania w ciągu trzech miesięcy od złożenia ślubowania – pod rygorem utraty mandatu w trybie przewidzianym w kodeksie wyborczym. W tym przypadku roboty budowlane w szpitalu powiatowym – a więc działalność powodująca wygaszenie mandatu – skończyły się tuż przed upływem trzech miesięcy określonych w ustawie, jednak należności z tego tytułu zostały uregulowane przez szpital dopiero w kwietniu 2019 r. W tej sytuacji wojewoda podlaski, jako organ nadzorczy, stwierdził naruszenie art. 25b ustawy powiatowej. Ponieważ rada powiatu była innego zdania (uznała, że radny wypełnił obowiązki ustawowe, gdyż przed upływem ustawowego terminu zakończył prace w szpitalu będącym mieniem powiatowym), wojewoda wydał w sierpniu 2020 r. zarządzenie zastępcze, stwierdzające wygaśnięcie mandatu radnego. Ten natychmiast zaskarżył je do sądu administracyjnego i sprawę wygrał, ale dopiero przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Rozpoznający bowiem w I instancji skargę WSA w Białymstoku oddalił ją, argumentując, że zakaz prowadzenia przez radnego działalności z wykorzystaniem mienia powiatu, w którego radzie pełni mandat, jest bezwzględny. Zaś zapłata wynagrodzenia w kwietniu 2019 r. (czyli prawie cztery miesiące po ślubowaniu) także jest elementem takiej działalności, gdyż to z mienia powiatu radny otrzymał wynagrodzenie.
Komercyjne udostępnianie orlików tylko na jasnych zasadach
Komercyjne udostępnianie orlików tylko na jasnych zasadach

Zobacz również
Takie stanowisko zdecydowanie odrzucił NSA, który uwzględnił skargę, uchylił wyrok WSA, a następnie uchylił także zarządzenie zastępcze wojewody. Stwierdził, że nie budzi wątpliwości, iż prowadzona działalność mogła być zakwalifikowana jako prowadzona z wykorzystaniem mienia powiatu, co wiąże się z konsekwencjami, jakie wynikają z art. 25b ustawy o samorządzie powiatowym. – Ale ta działalność zakończyła się przed ustawowym terminem. Zaś fakt, że wypłata wynagrodzenia nastąpiła później, nie ma już żadnego znaczenia dla tej kwestii. Przecież mogą zdarzyć się różne sytuacje, gdy dojdzie do sporu między kontrahentami, wypłata może nastąpić z nawet kilkuletnim opóźnieniem. Nie można więc zapłaty za wykonane prace kwalifikować jako działalności z wykorzystaniem mienia publicznego i na tej podstawie stosować wobec radnego art. 25b ustawy o samorządzie powiatowym – podkreślił sędzia Mariusz Kotulski.
ORZECZNICTWO
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 września 2022 r., sygn. III OSK 4480/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia