Z boisk znajdujących się przy placówkach oświatowych (tzw. orlików), prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, korzystają nie tylko spontaniczne grupy młodzieży, lecz także kluby sportowe i stowarzyszenia. Te drugie nierzadko zajmują najatrakcyjniejsze terminy rezerwacji orlików, blokując je innym zorganizowanym drużynom.
Jak zwróciła uwagę w interpelacji posłanka Małgorzata Niemczyk, dobór grup nierzadko odbywa się na nieprzejrzystych zasadach. Dlatego zapytała Ministerstwo Sportu i Turystyki, jakie kryteria powinny decydować o wyborze podmiotów mogących korzystać z orlików.
Minister sportu Kamil Bortniczuk odpowiada jej, że w przypadku istnienia wielu podmiotów zainteresowanych prowadzeniem zajęć na danym obiekcie i braku możliwości zapewnienia im wszystkim dostępności zarządzający powinni przeprowadzić konkurs i określić w nim kryteria wyboru. Powinni przy tym kierować się przede wszystkim potrzebami użytkowników, w szczególności takimi jak: koszt zajęć ponoszony przez uczestników, zróżnicowanie oferty dla różnych grup wiekowych i płci, uwzględnienie potrzeb osób z niepełnosprawnościami itp. Brak przejrzystości wyboru minister sportu określił „ograniczeniem konkurencji”.
Maciej Kiełbus, partner w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners, przyznaje, że infrastruktura sportowa zrealizowana z pieniędzy publicznych nie może być wykorzystywana na zasadach niekonkurencyjnych przez ograniczony krąg podmiotów gospodarczych, prowadzących biznes przy jej wykorzystaniu. – Narusza to zasady konkurencyjności. Pojawia się bowiem pytanie, dlaczego na danym obiekcie odpłatne zajęcia sportowe może prowadzić podmiot A, a nie podmiot B i C – wskazuje. Zaznacza, że kwestia ta dotyczy wyłącznie zajęć o charakterze komercyjnym.
Prawnik wskazuje, że zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.) obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia oraz jego ochrona.
Minister Bortniczuk w swojej odpowiedzi podkreśla, że orliki powinny być ogólnodostępne i powinna być możliwość swobodnego korzystania z nich przez mieszkańców. Przy czym ogólnodostępność nie oznacza, że obiekt ma być otwarty 24 godziny na dobę. Dostęp do niego nie może być jednak ograniczany ze względu na płeć, wiek, pochodzenie czy status społeczny i inne cechy. – Nie powinno również dochodzić do sytuacji, że obiekt jest niejako zawłaszczany przez określony podmiot lub podmioty, co ograniczać może dostęp do niego pozostałym zainteresowanym – zastrzega.
Minister przypomina, że osoby niezadowolone z funkcjonowania obiektu mogą złożyć wniosek o zmianę zasad zarządzania boiskiem lub skargę. Ewentualnie zgłosić do Ministerstwa Sportu naruszenie zasad finansowania przez zarządcę orlika.
