W związku ze zbliżającym się rozpoczęciem roku szkolnego w naszej gminie są prowadzone dwa konkursy na dyrektorów szkół. Mamy pytanie, czy w skład komisji konkursowej może wejść radny?
Wszystko zależy od tego, czyim przedstawicielem jest członek rady gminy. Jeżeli ma być reprezentantem organu zarządzającego szkołą, wówczas jego uczestnictwo w pracach komisji będzie niedopuszczalne. Jednak przepisy oświatowe nie zakazują uczestniczenia w pracach ww. gremium radnemu, który reprezentuje rodziców, a więc taka sytuacja jest dopuszczalna.
Przedstawiciel rodziców
Ponieważ w prawie oświatowym oraz rozporządzeniu ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 29 marca 2018 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły artystycznej lub publicznej placówki zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania oraz trybu pracy komisji konkursowej brak jest przepisów odnoszących się do trybu wyboru i delegowania przedstawicieli rady rodziców do komisji konkursowej, niezbędne jest skorzystanie z regulacji normujących działalność rady rodziców. Takim aktem, w myśl art. 83 ust. 4 prawa oświatowego, jest uchwalany przez nią regulamin, w którym określa się w szczególności wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 23 stycznia 2020 r., sygn. akt II SA/Rz 1309/19). Zgodnie z ww. przepisem: „Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:
1) wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;
2) szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki”.
Co ważne, rada rodziców jest wewnętrznym organem szkoły zaliczanym przez ustawę do społecznych organów w systemie oświaty; jest w istocie reprezentacją jednej z części społeczności szkoły, a mianowicie reprezentacją rodziców uczniów uczęszczających do danej szkoły. Jeśli więc radny będzie spełniał przewidziane regulaminem rady rodziców przesłanki i zostanie wybrany na przedstawiciela w przewidzianej formie, będzie mógł zasiadać w komisji konkursowej i wybierać dyrektora szkoły. Przepisy oświatowe bowiem tego nie zakazują, co oznacza, że taka sytuacja jest prawnie dopuszczalna. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że radny będzie wówczas działał jako rodzic, nie zaś jako osoba pełniąca funkcję radnego. Organ prowadzący powinien jednak zweryfikować regulamin rady rodziców i ocenić, czy przedstawiciel do komisji konkursowej został powołany prawidłowo. Organ prowadzący publiczną szkołę może więc żądać od dyrektora protokołów z zebrań rady rodziców w każdym czasie i dokonać oceny prawidłowości upoważnień do np. zasiadania w komisjach konkursowych (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 9 kwietnia 2019 r., sygn. akt III SA/Lu 606/18).
Reprezentant organu
Zgodnie z art. 63 ust. 14 prawa oświatowego organ prowadzący szkołę lub placówkę powołuje komisję konkursową i wyznacza do jej składu swoich trzech przedstawicieli. Ścisły podział zadań i kompetencji organu prowadzącego między organ stanowiący (radę gminy) oraz organ wykonawczy w gminie (wójta) prowadzi do wniosku, że przy wykonywaniu przez włodarza przypisanych mu zadań m.in. w zakresie powierzenia stanowiska dyrektorowi szkoły (art. 63 ust. 1 prawa oświatowego) czy też przeprowadzenia wcześniej postępowania konkursowego i powołania w tym celu komisji konkursowej (art. 63 ust. 14 u.p.o.) niedopuszczalnym jest udział radnego (członka organu stanowiącego w gminie) w czynnościach związanych z przeprowadzeniem konkursu. Wskazuje na to jednoznacznie art. 29 ust. 1 pkt 2 prawa oświatowego – to zadanie jest bowiem ściśle przypisane organowi wykonawczemu gminy, czyli wójtowi. Zatem jego przedstawicielem w komisji konkursowej nie może być osoba sprawująca mandat radnego, która w rzeczywistości jest przedstawicielem organu stanowiącego, czyli rady.
Pogląd ten jest ugruntowany w judykaturze sądów administracyjnych. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z 27 czerwca 2019 r. (sygn. akt I OSK 313/19) wyjaśnił, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego nie może powołać piastuna tegoż organu w skład komisji konkursowej, jak i wyznaczać do składu komisji konkursowej jako swych przedstawicieli członków organu stanowiącego, to jest rady gminy. W skład komisji konkursowej nie może bowiem wejść przedstawiciel żadnego innego organu czy podmiotu niż wymienione w sposób wyczerpujący w art. 63 ust. 14 prawa oświatowego. Rada gminy nie jest uprawniona do wskazywania swoich przedstawicieli do komisji konkursowej (por. także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 28 listopada 2019 r., sygn. akt II SA/Op 366/19).
Ważne:Jeśli radny będzie spełniał przewidziane regulaminem rady rodziców przesłanki i zostanie wybrany na jej przedstawiciela, może zasiadać w komisji konkursowej wybierającej nowego dyrektora szkoły. Będzie wówczas działał jako rodzic, nie zaś jako osoba pełniąca funkcję radnego.
Podstawa prawna
art. 63 ust. 14 oraz art. 83 ust. 4 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1730)
rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 29 marca 2018 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły artystycznej lub publicznej placówki zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2007)
Zapraszamy do zadawania pytań
