Brak przepisów przejściowych w nowelizacji z 28 listopada 2014 r. utrudnia interpretację woli ustawodawcy odnośnie dotychczasowych uchwał o stawkach opłaty. O tego typu przypadkach zadecyduje więc przyszłe orzecznictwo sądów administracyjnych - mówi w wywiadzie dla DGP Wojciech Lachiewicz z Regionalnej izby obrachunkowej w Krakowie.



Część samorządów zgodnie z pierwotnym zaleceniem Ministerstwa Środowiska podjęła nowe uchwały w sprawie opłat za śmieci. Związane to było z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzającą maksymalne stawki na nie, która weszła w życie 1 lutego 2015 r. Ze stanowiska resortu, z którego ten w ostatniej chwili się wycofał, wynikało, że dotychczasowe uchwały gmin o wysokości opłat utracą moc prawną i na ich podstawie nie będzie można pobierać pieniędzy od mieszkańców. Niektóre rady w pośpiechu przyjęły więc nowe, które weszły życie 1 lutego 2015 r. Czy są one ważne?

Ogólna zasada jest taka, że akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w wojewódzkich dziennikach urzędowych. Mogą one wejść z dniem podjęcia tylko wtedy, gdy uzasadniają to szczególne okoliczności i nie koliduje to z zasadami demokratycznego państwa prawa. W omawianym wypadku mamy do czynienia z trzema rodzajami uchwał. Jedne powtarzają obecnie obowiązujące stawki, inne obniżają je, a pozostałe je podwyższają. W pierwszych dwóch przypadkach podjęcie uchwały bez odpowiedniego vacatio legis jest dopuszczalne, w trzecim już nie.

Jakie konsekwencje mogą ponieść te gminy, które podwyższyły stawki i nie zachowały vacatio legis?

Takie uchwały mogą zostać zaskarżone do sądu administracyjnego przez każdego z mieszkańców, którzy po prostu mogą nie chcieć płacić za śmieci na ich podstawie. Pod kątem zgodności z prawem będą badane też przez regionalne izby obrachunkowe, które mogą je unieważnić.
Masz domek letniskowy? Musisz płacić za śmieci sezonowo
Masz domek letniskowy? Musisz płacić za śmieci sezonowo

Zobacz również

Ministerstwo Środowisko w pierwszym komunikacie alarmowało, że dotychczasowe uchwały o stawkach za śmieci tracą moc 1 lutego 2015 r. Niektóre gminy więc ich nie uchyliły, choć podjęły nowe. Czy postąpiły słusznie?

Brak przepisów przejściowych w nowelizacji z 28 listopada 2014 r. utrudnia interpretację woli ustawodawcy odnośnie dotychczasowych uchwał o stawkach opłaty. O tego typu przypadkach zadecyduje więc przyszłe orzecznictwo sądów administracyjnych. Będą je sprawdzały też regionalne izby obrachunkowe, które są właściwe do badania legalności uchwał rad gmin o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jeśli RIO uzna, że dotychczasowe akty prawa miejscowego nie utraciły mocy 1 lutego 2015 r., to może unieważnić nowe, które miałyby wejść w życie po tej dacie, uznając, że odstępstwo od ustawowej zasady wejścia w życie prawa miejscowego nie znajdowało w tym wypadku zastosowania.