Gmina będzie miała miesiąc na rozpatrzenie wniosku o finansowe wsparcie za udzielenie schronienia obywatelom Ukrainy. Świadczenie będzie wypłacane z dołu za liczbę dni, w których zapewniane było zakwaterowanie
40 zł dziennie za osobę wynosi świadczenie, o które mogą składać wnioski osoby, które przyjęły pod swój dach uchodźców z Ukrainy. Ma to być rekompensata kosztów związanych z zapewnianiem im noclegu i posiłków, która będzie przyznana za okres nie dłuższy niż 60 dni (z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach).
Szczegółowe zasady dotyczące udzielania tej pomocy są określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 15 marca 2022 r. (Dz.U. poz. 605). Wzór wniosku, który trzeba złożyć, wskazuje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 16 marca 2022 r. (Dz.U. poz. 608). Jego ostateczna wersja różni się od tej dołączonej do projektu rozporządzenia, które opisaliśmy wczoraj („40 zł przez 60 dni za przyjęcie uchodźcy” DGP nr 52/2022), a oprócz wniosku dodany został też wzór karty osoby przyjętej do zakwaterowania.
Gdzie trzeba złożyć wniosek o wypłatę świadczenia?
Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 marca br. przewiduje, że wniosek należy złożyć do urzędu gminy lub miasta. Może się to jednak zmienić, bo Maciej Wąsik, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zapowiedział, że będzie zmiana rozporządzenia, która umożliwi wójtom, burmistrzom i prezydentom miast przekazanie obsługi postępowań związanych z przyznawaniem świadczenia do innych jednostek organizacyjnych, np. ośrodka pomocy społecznej. Jeśli tak się stanie, to tam trzeba będzie złożyć wniosek i ta instytucja zajmie się jego rozpatrzeniem i wypłaceniem pieniędzy.
Czy osoba, która wynajęła mieszkanie dla uciekinierów z Ukrainy, bo np. nie miała w domu miejsca, aby ich ugościć, będzie mogła otrzymać wyższe świadczenie?
Przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 15 marca br. mówią, że wysokość świadczenia za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia wynosi 40 zł dziennie za jednego obywatela Ukrainy, ale dopuszczają możliwość jego zwiększenia przez wojewodę. Nie dotyczy to jednak osób prywatnych, ale samorządów, przedsiębiorców i osób prawnych.
Czy we wniosku trzeba podać tylko liczbę osób, którym udzielone zostało schronienie, i ich miejsce pobytu, czy również ich imiona i nazwiska oraz inne dotyczące ich dane?
Wzór wniosku, który został określony rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z 16 marca br., zawiera rubrykę, w której trzeba wpisać adres oraz liczbę przyjętych osób. Natomiast w karcie osoby przyjętej do zakwaterowania, której wzór również jest zawarty w tym rozporządzeniu, wymagane jest podanie jej imienia i nazwiska, numeru PESEL, a w przypadku jego braku - rodzaju oraz numeru i serii dokumentu potwierdzającego tożsamość. Należy też zaznaczyć liczbę dni, w trakcie których udzielany był nocleg i wyżywienie obywatelowi Ukrainy.
Czy trzeba będzie przedstawiać jakieś dokumenty potwierdzające koszty związane z zapewnianiem schronienia i posiłku uchodźcom, np. paragony lub rachunki za media?
Aby otrzymać świadczenie, potrzebne jest złożenie wniosku oraz załącznika - karty osoby przyjętej do zakwaterowania. W zależności od tego, ilu obywatelom Ukrainy zostało udzielone schronienie, tych załączników może być więcej, bo na druku karty jest miejsce do wpisania tylko jednej osoby. Nie trzeba natomiast do wniosku i załącznika dołączać żadnych dodatkowych dokumentów ani dowodów świadczących o kosztach poniesionych po przyjęciu uchodźców oraz ich wysokości.
Czy świadczenie będzie wypłacane z góry, zgodnie z deklarowanym okresem, w którym uchodźcy będą przebywać w domu, czy tylko za dni przed złożeniem wniosku?
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 15 marca br. świadczenie jest wypłacane za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, nie dłużej niż za 60 dni i jest wypłacane z dołu. To oznacza, że ma ono formę refundacji, która będzie wypłacona za czas od pierwszego dnia pobytu do dnia złożenia wniosku. Jeśli więc ktoś zamierza udzielać schronienia uchodźcom jeszcze przez jakiś czas, może już teraz złożyć wniosek i otrzyma wtedy świadczenie za wcześniejsze dni, a potem złożyć następny albo poczekać do momentu, aż obywatele Ukrainy opuszczą jej mieszkanie lub dom, i dopiero wtedy złożyć dokumenty.
Czy gmina przed przyznaniem świadczenia sprawdzi, czy obywatele Ukrainy rzeczywiście korzystają ze schronienia u wnioskodawcy i w jakich warunkach przebywają?
Samorząd może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia dokonywanej przez upoważnionych pracowników urzędu gminy. To oznacza, że nie będzie takiego obowiązku w stosunku do każdego złożonego wniosku, bo jest to uprawnienie fakultatywne. Weryfikacji nie będzie podlegała kwestia przebywania lub nie uchodźców pod adresem wskazanym we wniosku, tylko warunków zakwaterowania i wyżywienia, np. tego, czy nie zagrażają one ich życiu lub zdrowiu, bo wtedy świadczenie nie przysługuje.
W praktyce sprawdzenie tego może okazać się problematyczne, bo nie wiadomo, na podstawie jakich przesłanek urzędnicy mają stwierdzać, że dane warunki bytowe, a zwłaszcza żywieniowe, stanowią (lub nie) zagrożenie dla obywateli Ukrainy. Sprawdzenie warunków pobytu okaże się także niemożliwe w sytuacji, gdy wniosek o przyznanie świadczenia zostanie złożony już po tym, gdy uchodźcy opuszczą użyczone przez daną osobę miejsce schronienia.
Ile czasu ma gmina na wypłacenie świadczenia?
Wniosek o przyznanie świadczenia podlega rozpatrzeniu w ciągu miesiąca od daty jego złożenia. Po tym czasie gmina wypłaci pieniądze - jeżeli nie zostaną stwierdzone przesłanki negatywne do uzyskania wsparcia (podanie nieprawdziwych informacji lub występowanie zagrażających życiu lub zdrowiu warunków zakwaterowania).
Czy okres wypłaty świadczenia może być dłuższy niż 60 dni?
W uzasadnionych przypadkach możliwe będzie wydłużenie wypłaty świadczenia (przepisy nie precyzują, jakie to są okoliczności). Jeśli więc osoba chce otrzymywać wsparcie dłużej niż 60 dni, musi złożyć wniosek, w którym zaznaczy, że wnosi o takie przedłużenie, i opisze powody, dla których się o to stara. Decyzja w tej sprawie nie będzie należała do gminy, potrzebna będzie do tego dodatkowo zgoda wojewody, który określi czas dłuższego pobierania świadczenia. ©℗
