Pieniądze w tym tygodniu dostaną jednak tylko te samorządy, które trzymały rękę na pulsie i ich przedstawiciele wzięli udział w poniedziałkowym popołudniowym spotkaniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, poinformował na nim JST, że aby w pierwszej kolejności otrzymać zwrot poniesionych kosztów, należy złożyć wniosek do wojewody najpóźniej do wtorku 15 marca, do godz. 10. Samorządy dostały więc zaledwie kilkanaście godzin na dopełnienie formalności.

– O godz. 1 w nocy dotarła do nas ankieta internetowa, do której trzeba było wpisać dane – mówi Krzysztof Kosiński, prezydent Ciechanowa. Wniosek w wyznaczonym terminie złożył także Wrocław. – Opiewa na prawie 4 mln zł. Będziemy składali kolejne – poinformowała Agata Dzikowska z wrocławskiego urzędu miasta.
Ci, którzy nie zdążyli, także otrzymają pieniądze, ale później. – W skali kraju ankietę w wyznaczonym czasie wypełniło podobno niespełna 200 samorządów – mówi Krzysztof Kosiński.
Gminy miały poinformować o szacunkowych poniesionych dotąd kosztach na podstawie faktur i innych dokumentów, ale na tym etapie nie musiały ich dołączać. Leszek Świętalski ze Związku Gmin Wiejskich RP podkreśla jednak, że dokumenty poświadczające wydatkowanie pieniędzy na pomoc uchodźcom z Ukrainy są niezbędne, bo będą podstawą otrzymania zwrotu. Zaznaczył, że z przekazanych na posiedzeniu KWRiST informacji wynika, że na początku gminy dostaną zwrot kosztów poniesionych między 24 lutego a 15 marca.
– W kolejnych etapach rozliczana ma być pomoc udzielona do końca marca, a potem ta przekazana w kolejnych miesiącach. Na razie pieniądze będą pochodziły ze środków krajowych – dodał.
Związek Miast Polskich poinformował, że na początek rząd przygotował 500 mln zł na wypłaty dla JST. – Cała kwota na pokrycie rządowo-samorządowo-NGO wydatków ma wynieść 3,5 mld zł, z czego 2,4 mld zł zostanie przeznaczone na pokrycie kosztów noclegów i wyżywienia uchodźców – podaje ZMP.
Samorządy mogą uzyskać od wojewodów pieniądze na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa; Dz.U. z 2022 r. poz. 583), czyli na zapewnienie im noclegu, wyżywienia, transportu, środków higienicznych. Mogą też dostać zwrot kosztów zakwaterowania i wyżywienia wynikający z jej art. 13 ust. 1.