Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Wątpliwości są słuszne, bo wyodrębnienie środków funduszu sołeckiego nie może dotyczyć jedynie kolejnego roku budżetowego, lecz kolejnych lat budżetowych. Ogólna zasada z art. 2 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim wskazuje, że rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących tego typu fundusz i podejmuje uchwałę, w której wyraża bądź nie zgodę na jego wyodrębnienie. Ponadto uchwała podjęta po 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy, jest nieważna.
Z innych jednostek redakcyjnych ww. artykułu wynika, że środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć zgłoszonych we wniosku sołectwa. Są one zadaniami własnymi gminy – zgodnymi ze strategią rozwoju tejże JST – i służą poprawie warunków życia mieszkańców. Mogą być też przeznaczone na pokrycie wydatków na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej. Warto też zaznaczyć, że fundusz sołecki nie jest funduszem celowym w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Dwie perspektywy czasowe
Z punktu widzenia poruszonej w zapytaniu sprawy kluczowe są ust. 3 i 4 art. 2 ustawy o funduszu sołeckim. W pierwszym z ww.ustępów podano, że uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta. W drugim zaś postanowiono, że uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta. Z systematyki ww. zapisów należy wnioskować, że w obu tych sytuacjach uchwała w sprawie funduszu sołeckiego powinna wyglądać inaczej. W przypadku zamiaru wyodrębnienia funduszu sołeckiego, może być ona podjęta na przyszłość tylko w perspektywie kolejnych lat budżetowych. Zatem nie można się w niej odnieść tylko do konkretnego roku, np. 2023.
Wskazówki RIO
Podana problematyka była przedmiotem analizy prawnej Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie. W uchwale z 13 kwietnia 2021 r. (nr 15.128.2021) kolegium stwierdziło m.in., że „(…) rada gminy, podejmując uchwałę o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie środków stanowiących fundusz sołecki, nie może ograniczyć decyzji tylko do konkretnego roku (…), gdyż zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim, decyzja rady o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, podjęta w roku poprzedzającym rok, na który wyodrębnia się fundusz, jest ważna w każdym roku budżetowym (bez ograniczenia) następującym po roku, w którym została podjęta”. W dalszej części analizy regionalna izba obrachunkowa wskazała, że ograniczenie środków stanowiących fundusz sołecki tylko do konkretnego roku stanowi nieuprawnioną modyfikacją zakresu czasowego obowiązywania wyodrębnienia funduszu sołeckiego. Finalnie w podanej wyżej sprawie regionalna izba obrachunkowa orzekła w części nieważność uchwały w sprawie wyodrębnienia w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki., tj. w zakresie roku budżetowego 2022 r. Wskazano także, że w konsekwencji naruszono art. 2 ust. 3 ww. ustawy.
Reasumując, w kontekście podanych uwarunkowań prawnych propozycja uchwały przygotowana przez wójta gminy jest wadliwa i gdyby została przyjęta, to z dużym prawdopodobieństwem będzie zakwestionowana przez właściwą miejscowo regionalną izbę obrachunkową. Wówczas podstawa prawna rozstrzygnięcia nadzorczego byłaby dodatkowo rozszerzona o art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, z którego wynika, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia w trybie określonym w art. 90. ©℗
Podstawa prawna
art. 2 ust. 1, 3 i 4 ustawy z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 301)
art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
