Subskrybuj nas na Youtube
Do końca marca musimy podjąć uchwałę w sprawie funduszu sołeckiego w kontekście kolejnych lat budżetowych. W przygotowanym przez wójta projekcie jest mowa o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na kolejny rok, tj. 2023 r. Mamy wątpliwości, czy jest to właściwy zapis.
Wątpliwości są słuszne, bo wyodrębnienie środków funduszu sołeckiego nie może dotyczyć jedynie kolejnego roku budżetowego, lecz kolejnych lat budżetowych. Ogólna zasada z art. 2 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim wskazuje, że rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących tego typu fundusz i podejmuje uchwałę, w której wyraża bądź nie zgodę na jego wyodrębnienie. Ponadto uchwała podjęta po 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy, jest nieważna.
Z innych jednostek redakcyjnych ww. artykułu wynika, że środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć zgłoszonych we wniosku sołectwa. Są one zadaniami własnymi gminy – zgodnymi ze strategią rozwoju tejże JST – i służą poprawie warunków życia mieszkańców. Mogą być też przeznaczone na pokrycie wydatków na działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej. Warto też zaznaczyć, że fundusz sołecki nie jest funduszem celowym w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Dwie perspektywy czasowe
Z punktu widzenia poruszonej w zapytaniu sprawy kluczowe są ust. 3 i 4 art. 2 ustawy o funduszu sołeckim. W pierwszym z ww.ustępów podano, że uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat budżetowych następujących po roku, w którym została podjęta. W drugim zaś postanowiono, że uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta. Z systematyki ww. zapisów należy wnioskować, że w obu tych sytuacjach uchwała w sprawie funduszu sołeckiego powinna wyglądać inaczej. W przypadku zamiaru wyodrębnienia funduszu sołeckiego, może być ona podjęta na przyszłość tylko w perspektywie kolejnych lat budżetowych. Zatem nie można się w niej odnieść tylko do konkretnego roku, np. 2023.
Wskazówki RIO
Podana problematyka była przedmiotem analizy prawnej Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie. W uchwale z 13 kwietnia 2021 r. (nr 15.128.2021) kolegium stwierdziło m.in., że „(…) rada gminy, podejmując uchwałę o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie środków stanowiących fundusz sołecki, nie może ograniczyć decyzji tylko do konkretnego roku (…), gdyż zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim, decyzja rady o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, podjęta w roku poprzedzającym rok, na który wyodrębnia się fundusz, jest ważna w każdym roku budżetowym (bez ograniczenia) następującym po roku, w którym została podjęta”. W dalszej części analizy regionalna izba obrachunkowa wskazała, że ograniczenie środków stanowiących fundusz sołecki tylko do konkretnego roku stanowi nieuprawnioną modyfikacją zakresu czasowego obowiązywania wyodrębnienia funduszu sołeckiego. Finalnie w podanej wyżej sprawie regionalna izba obrachunkowa orzekła w części nieważność uchwały w sprawie wyodrębnienia w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki., tj. w zakresie roku budżetowego 2022 r. Wskazano także, że w konsekwencji naruszono art. 2 ust. 3 ww. ustawy.
Reasumując, w kontekście podanych uwarunkowań prawnych propozycja uchwały przygotowana przez wójta gminy jest wadliwa i gdyby została przyjęta, to z dużym prawdopodobieństwem będzie zakwestionowana przez właściwą miejscowo regionalną izbę obrachunkową. Wówczas podstawa prawna rozstrzygnięcia nadzorczego byłaby dodatkowo rozszerzona o art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, z którego wynika, że uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia w trybie określonym w art. 90. ©℗
Podstawa prawna
art. 2 ust. 1, 3 i 4 ustawy z 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 301)
art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)
