Wszystko za sprawą tych zmian w klasyfikacji budżetowej, które weszły w życie 30 lipca z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r. Są jednak i takie, które zaczną obowiązywać w przyszłym roku, ale należy je uwzględnić w terminie do 15 listopada

Chodzi o rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 26 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. poz. 1382). Jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) mają w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia noweli rozporządzenia dostosować treść swoich uchwał budżetowych na 2021 r. (czyli bieżących) do nowych rozwiązań legislacyjnych. Termin na to upływa z dniem 30 października 2021 r.
Nowe paragrafy
Przede wszystkim JST muszą uwzględnić trzy nowe paragrafy dochodowe dotyczące specjalnych rozwiązań i środków przekazywanych z budżetu państwa dla samorządów, tj.:
  • „218 Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”;
  • „609 Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”;
  • „610 Dofinansowanie ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych”.
Przepisy je wprowadzające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia (czyli 30 lipca br.), ale z mocą od 1 stycznia 2021 r. JST będą więc musiały dokonać korekty w zakresie ujmowania klasyfikacyjnego środków przekazanych z tego funduszu – i to licząc wstecz za okres od 1 stycznia 2021 r.
Wskazane zmiany są kluczowe z punktu widzenia gospodarki budżetowej i klasyfikacyjnej i jak podano w uzasadnieniu do projektu ww. rozporządzenia, „dodanie paragrafów dochodowych zarówno dla dochodów bieżących, jak i majątkowych pozwoli na jednolite ujmowanie dochodów bud żetowych we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego oraz na bieżące monitorowanie i identyfikowanie wpływów z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w budżetach JST”. Z punktu widzenia przejrzystości finansów publicznych należy zatem ocenić je pozytywnie, bo pozwolą na usunięcie dotychczasowych wątpliwości w zakresie ujmowania klasyfikacyjnego ww. środków, a jednocześnie umożliwią „wyprostowanie” zawartości uchwał budżetowych w skali całego roku budżetowego, czyli 2021 r.
Wnikliwą weryfikację i tym samym proces ujednolicania uchwał budżetowych JST powinny rozpocząć już teraz. Ma on przebiegać co do zasady w trybie właściwym dla przyjmowania zmian w uchwale budżetowej, czyli punktem wyjścia jest projekt uchwały w sprawie zmiany uchwały budżetowej opracowany przez organ wykonawczy JST, a następnie sfinalizowany w formie uchwały organu stanowiącego tej jednostki.Ewentualne zaniechania dokonania zmian w uchwałach budżetowych w zakresie ww. nowych podziałek klasyfikacji budżetowych z dużym prawdopodobieństwem będą skutkowały interwencją ze strony właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej. I choć zasadniczo naruszenia dotyczące klasyfikacji budżetowej nie są naruszeniami skutkującymi stwierdzeniem nieważności zapisów uchwał budżetowych, to regionalne izby obrachunkowe mogą oddziaływać na jednostki samorządowe za pomocą innych form nacisku, m.in. w formie orzeczeń stwierdzających nieistotne naruszenia prawa – w toku postępowania nadzorczego, czy ewentualnie stwierdzając nieprawidłowości – w toku następczych kontroli gospodarki finansowej danej jednostki samorządu terytorialnego.
Pozostałe nowości
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej dotyczy również wielu innych incydentalnych zmian, które będą obowiązywały od 1 stycznia 2022 r. Dla JST będą one miały zatem znaczenie przy opracowywaniu projektów uchwał budżetowych na rok 2022, na co mają czas do 15 listopada danego roku budżetowego.
Na uwagę zasługują zmiany klasyfikacji budżetowej z załącznika 2 (Klasyfikacja rozdziałów), w tym m.in.:
  • uchylenie rozdziału „01010 Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi” oraz utworzenie nowego rozdziału „01043 Infrastruktura wodociągowa wsi”, a także „01044 Infrastruktura sanitacyjna wsi”;
  • utworzenie rozdziału „60019 Płatne parkowanie” oraz utworzenie rozdziału „60020 Funkcjonowanie przystanków komunikacyjnych” i „60021 Funkcjonowanie dworców i węzłów przesiadkowych” wraz z objaśnieniami, a także utworzenie rozdziału „60022 Funkcjonowanie systemów rowerów publicznych”;
  • utworzenie rozdziału „70007 Gospodarowanie mieszkaniowym zasobem gminy”;
  • dodanie objaśnień do rozdziału „71004 Plany zagospodarowania przestrzennego”;
  • przeniesienie rozdziału „Świetlice szkolne” z działu „854 – Edukacyjna opieka wychowawcza” do działu „801 – Oświata i wychowanie” poprzez uchylenie rozdziału „85401 Świetlice szkolne” oraz utworzenie rozdziału „80107 Świetlice szkolne”.
Nowelizacja objęła również zmiany w załączniku 4 (Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków [z objaśnieniami]). Tutaj:
  • dodano par. „479 Wynagrodzenia osobowe nauczycieli” oraz par. „480 Dodatkowe wynagrodzenie roczne nauczycieli”. Zmiany te polegają na wyodrębnieniu wynagrodzeń nauczycieli z par. „401 Wynagrodzenia osobowe pracowników” i „404 Dodatkowe wynagrodzenie roczne”. Dotyczą wynagrodzeń wszystkich nauczycieli bez względu na status organu prowadzącego i mają umożliwić pozyskiwanie danych dotyczących wydatków na finansowanie wynagrodzeń tej grupy zawodowej;
  • dodano objaśnienia do par. „401 Wynagrodzenia osobowe pracowników” oraz zmieniono objaśnienia do par. „404 Dodatkowe wynagrodzenie roczne” w celu ich doprecyzowania i powiązania z wprowadzanymi niniejszą zmianą par. 479 i 480.
Warto też odnotować przykładowo:
  • zmianę nazwy rozdziału 60018 na „60018 Działalność Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg” w związku z wejściem w życie ustawy z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2338). Ustawa ta zmieniła nazwę dotychczasowego Funduszu Dróg Samorządowych na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg;
  • zmianę nazwy rozdziału „70021 Towarzystwa budownictwa społecznego” na „70021 Społeczne inicjatywy mieszkaniowe” w związku z wejściem w życie 19 stycznia 2021 r. przepisów ustawy z 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 11), zgodnie z którymi nazwa „towarzystwa budownictwa społecznego” została zastąpiona przez nazwę „społeczne inicjatywy mieszkaniowe”.
Uwaga!Generalnie rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 26 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r., ale z wyjątkami. O tych, które dotyczą JST, piszemy wyżej. Natomiast nie omawiamy dziś co do zasady zmian ważnych dla jednostek państwowych, poza jedną dotyczącą rozdziału 60018.