Wydatki budżetu w naszej gminie były niedoszacowane i brakuje nam ok. 10 tys. zł. Czy możemy skorzystać z rezerwy ogólnej i przeznaczyć środki z niej na spłatę odsetek od kredytów?
Ustawa o finansach publicznych wprowadza ograniczenia w sposobie wykorzystania rezerwy ogólnej. Ograniczenia te nie dotyczą jednak spłaty zobowiązań kredytowych czy pożyczkowych gminy, a ściślej rzecz ujmując, należności ubocznych od tych zobowiązań, czyli odsetek.
Jak wynika z art. 222 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) w budżecie jednostki samorządu terytorialnego tworzy się rezerwę ogólną, w wysokości nie niższej niż 0,1 proc. i nie wyższej niż 1 proc. wydatków budżetu.
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że rezerwa ogólną należy do grupy tzw. wydatków bieżących, zatem może stanowić źródło pokrycia kosztów związanych z bieżącą działalnością JST. Właściwie jedynym ograniczeniem jest art. 259 ust. 3 u.f.p., z którego wynika, że wydatki przenoszone z rezerwy ogólnej nie mogą zwiększać planowanych wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Regulacje te stwarzają jednak ograniczeń w możliwości pokrywania środkami rezerwy ogólnej np. odsetek od kredytów czy pożyczek. Dla przypomnienia samo przeznaczenie ww. zobowiązań może być znacznie zróżnicowane, co właśnie wynika z treści tej ostatniej regulacji, gdzie postanowiono, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na:
1) pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
2) finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
3) spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów,
4) wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
W kontekście podanego zapytania na uwagę zasługują także regulacje ustawy o samorządzie gminnym, w tym art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 4. Wynika z nich, że wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami, w tym odpowiada za wykonanie budżetu. Przysługuje mu również wyłączne prawo dysponowania rezerwami budżetu gminy.
Uzupełnieniem tej kompetencji jest art. 222 u.f.p., który nie stwarza ograniczeń w przeznaczeniu środków rezerwy ogólnej na odsetki od zobowiązań gminy w postaci kredytów czy pożyczek.
Podstawa prawna
art. 30 ust. 1, ust. 2 pkt 4, art. 60 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
art. 222 ust. 1 i 4, art. 259 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305)
