Otrzymaliśmy właśnie informację o zwiększeniu (o 50 tys. zł) środków na Fundusz Pracy na zadania powiatu związane z działalnością urzędu pracy, a konkretnie na koszty obsługi zadań takich jak dofinansowania i pożyczki dla przedsiębiorców i pracodawców z tarczy antykryzysowej. Czy zarząd powiatu nadal może wprowadzić te środki na mocy specjalnej regulacji tarczy, tj. art. 15zo tarczy, dotyczącej ryzyka istotnego naruszenia terminów i warunków realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego?

Zadania, których koszt obsługi ma zostać sfinansowany z Funduszu Pracy, wskazano w art. 15zzb–15zze tarczy antykryzysowej. I tak przykładowo art. 15zzb dotyczy dofinansowań części kosztów wynagrodzeń pracowników. Jak zaś wynika z ust. 1 tego artykułu, starosta może na podstawie zawartej umowy przyznać przedsiębiorcy dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz składek na ubezpieczenia społeczne należnych od tych wynagrodzeń, o ile ubiegający się o tego typu wsparcie odnotował spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Z kolei art. 15zzc dotyczy dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, ale niezatrudniającego pracowników.
Kłopotliwa kompetencja
Na ww. zadania powiat otrzymuje specjalne środki na pokrycie kosztów obsługi tych programów dla przedsiębiorców. Pieniądze te wpływają do budżetu powiatu. Mogą się jednak pojawić wątpliwości co do kompetencji organu powiatu właściwego do wprowadzenia tych środków do budżetu. W „normalnych” uwarunkowaniach prawnych (czyli bez stosowania specjalnych regulacji tarczy antykryzysowej) kompetencje do wprowadzenia owych środków do budżetu powiatu miałaby rady powiatu – czyli organ stanowiący. W tym miejscu należy także podkreślić, że organ wykonawczy – w kontekście nadal obowiązujących regulacji art. 257 i art. 258 ustawy o finansach publicznych – nie mógłby wprowadzić ww. środków do budżetu. Z art. 257 ww. ustawy wynika bowiem, że w toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego (JST) polegających wyłącznie na zmianach planu:
1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetów: państwa, innych JST oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
2) dochodów JST, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej;
3) wydatków JST w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
4) dochodów i wydatków JST związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych JST.
Z kolei z art. 258 ww. ustawy wynika m.in., że organ stanowiący JST może upoważnić zarząd do dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z wyłączeniem przeniesień wydatków między działami, a także do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków związanych ze:
a) zmianą kwot lub uzyskaniem płatności przekazywanych z budżetu środków europejskich, o ile zmiany te nie pogorszą wyniku budżetu,
b) zmianami w realizacji przedsięwzięcia finansowanego z udziałem środków europejskich albo środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, innych niż pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz udzielane przez państwa członkowskie EFTA – Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (art. 5 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy), o ile zmiany te nie pogorszą wyniku budżetu,
c) zwrotem płatności otrzymanych z budżetu środków europejskich.
Zatem z ustawy o finansach publicznych nie można wyprowadzić kompetencji zarządu powiatu do wprowadzenia do budżetu tej JST środków Funduszu Pracy.
Specjalna regulacja
Pewnym rozwiązaniem, o którym mowa także w zapytaniu, byłoby natomiast skorzystanie z art. 15zo tarczy antykryzysowej. Z jego treści bowiem wynika m.in., że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii – i związanego z tym ryzyka istotnego naruszenia terminów i warunków realizacji zadań JST – aż do odwołania ww. stanów wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu lub zarząd województwa może dokonać zmian i czynności, o których mowa w art. 15zn pkt 1 i 2 tarczy.
Problem polega jednak na tym, że wskazana regulacja odsyła w swej treści do wygasłego 31 grudnia 2020 r. art. 15zn tarczy antykryzysowej, który dawał organom wykonawczym praktycznie nieograniczone możliwości w zakresie dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu JST, w tym dokonywania przeniesień wydatków między działami klasyfikacji budżetowej. Właśnie zastosowanie łącznie regulacji art. 15zo w związku z art. 15zn tarczy antykryzysowej pozwalało organowi wykonawczemu – do 31 grudnia 2020 r. – na wprowadzenie m.in. wskazanych w zapytaniu środków Funduszu Pracy do budżetu powiatu. Jednakże od 1 stycznia 2021 r. taka możliwość już nie występuje. Dlatego też, obecnie nie ma podstaw prawnych, aby zarząd powiatu mógł samodzielnie wprowadzić do budżetu środki, o których mowa w zapytaniu. Obecnie kompetencje w tym zakresie ma organ stanowiący, czyli rada powiatu.
Podstawa prawna
art. 15zzb–15zze, art. 15zo, art. 15zn ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 180).
art. 257 i art. 258 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305)