Udostępnienie danych z rejestru stanu cywilnego konsulom ułatwi i odformalizuje załatwianie spraw przez Polaków mieszkających za granicą – wskazują eksperci.
Projekt nowelizacji ustawy o dokumentach paszportowych znajduje się aktualnie na etapie konsultacji społecznych (o jego założeniach pisaliśmy w tekście „Dane do paszportu urzędnik zaciągnie z centralnych rejestrów”, DGP nr 21/2021). Zakłada on m.in. utworzenie Rejestru Dokumentów Paszportowych. Ma on być częścią Systemu Rejestrów Państwowych, a co za tym idzie ma być kompatybilny z Rejestrem Dowodów Osobistych, rejestrem PESEL, Rejestrem Stanu Cywilnego. Dzięki temu urzędnik obsługujący wniosek paszportowy będzie mógł sprawdzić dane z tymi widniejącymi w innych państwowych bazach danych. Tym samym również konsul, jako organ właściwy do wydawania paszportów na mocy zmiany przepisów ustawy z 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 463 ze zm.), rykoszetem uzyska również dostęp do Rejestru Stanu Cywilnego.
Co istotne, zmiana ta wpłynie na komfort załatwiania innych spraw urzędowych przez Polaków mieszkających za granicą. Przykładowo polscy obywatele, którzy będą chcieli zawszeć małżeństwo przed konsulem, nie będą musieli przedkładać odpisu polskiego aktu urodzenia. Do tej pory, w przeciwieństwie do osób mieszkających na terenie kraju, zobowiązani byli we własnym zakresie wystąpić do polskiego USC o wydanie dokumentów oraz ich wysłanie. Zgodnie z nowymi zasadami organ sam będzie mógł sprawdzić dane z polskich ksiąg.
Zmiana jest oceniana pozytywnie. Jarosław Kurpiejewski, partner w KBiW sp. k. oraz senior associate w kancelarii imigracyjnej w Nowym Jorku, podkreśla, że utworzenie centralnej bazy danych paszportowych może zaoszczędzić problemów, z jakimi teraz borykają się osoby zawierające związek małżeński przed konsulem. – Zebranie odpowiednich dokumentów przez osoby mieszkające poza granicami Polski często wymaga angażowania osób trzecich bądź adwokata, co łączy się z dodatkowymi kosztami. Dostęp konsula to aktów stanu cywilnego zdecydowanie przyśpieszy proces. Oczywiście, o ile konsul będzie mógł przeprowadzić procedurę, polegając jedynie na informacjach elektronicznych bez konieczności otrzymania fizycznych dokumentów – wskazuje ekspert.
Zwraca także uwagę na potencjał w zakresie innych spraw urzędowych załatwianych przez Polaków za granicą. – Z utworzenia bazy danych skorzystają również osoby chcące odnowić paszport lub potwierdzić posiadanie obywatelstwa polskiego. Konsul będzie mógł zweryfikować fakt obywatelstwa w bazie PESEL oraz informacje o wydanych uprzednio dowodach osobistych – podkreśla mec. Kurpiejewski.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy w konsultacjach
