Na ostatniej sesji rady gminy przyjęto zmiany w budżecie dotyczące inwestycji. Limit wydatków na przedsięwzięcie w postaci budowy oczyszczalni ścieków w uchwale budżetowej określono na 2,5 mln zł, w wieloletniej prognozie finansowej zaś w wykazie przedsięwzięć widnieje kwota 2,6 mln zł, której przez pomyłkę nie zmieniono. Czy taka różnica może zostać wytknięta przez regionalną izbę obrachunkową w trakcie postępowania nadzorczego?
Analiza pytania wymaga odniesienia się do stosownych regulacji zawartych w ustawie o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). W pierwszej kolejności na uwagę zasługuje art. 226 ust. 1 u.f.p., w którym postanowiono m.in., że wieloletnia prognoza finansowa powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:
1) dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia,
2) dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
3) wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
4) przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu,
5) przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia,
6) kwotę długu jednostki samorządu.
Co wynika z przepisów
Z punktu widzenia zadanego pytania istotne znaczenie mają regulacje art. 226 ust. 3 i 4 u.f.p., dotyczą bowiem tzw. przedsięwzięć. Z ust. 3 wynika, że w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia:
1) nazwę i cel,
2) jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia,
3) okres realizacji i łączne nakłady finansowe,
4) limity wydatków w poszczególnych latach,
5) limit zobowiązań.
Z kolei, jak podano w ust. 4, przez przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 3, należy rozumieć wieloletnie programy, projekty lub zadania, w tym związane z:
1) programami finansowanymi z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3,
2) umowami o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Co ważne, limity wydatków w poszczególnych latach i limit zobowiązań na tego rodzaju przedsięwzięcia – zgodnie z przepisem art. 226 ust. 3 pkt 4 i pkt 5 u.f.p. – powinny być określone w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 6 grudnia 2012 r., nr KI-411/235/12).
Niespójność finansowa
W podanym stanie faktycznym limit wydatków w prognozie finansowej został ustalony na poziomie 2,6 mln zł (na przedsięwzięcie w postaci budowy oczyszczalni ścieków). Natomiast w budżecie zaplanowano na to zadanie kwotę 2,5 mln zł, czyli niższą o 100 tys. zł. Z takich zapisów budżetu i prognozy finansowej wynika więc, że uchwała budżetowa gminy na 2021 r. po prostu nie zapewnia w pełni środków na realizację wspomnianego przedsięwzięcia wykazanego w prognozie finansowej. Zachodzi więc niespójność między wydatkami na owo zadanie przewidzianymi w tych dokumentach finansowych.
Z uwagi na powyższe nieprawidłowości można stwierdzić, że doszło do naruszenia art. 231 ust. 2 u.f.p. Z tej regulacji wynika bowiem, że uchwały budżetowe określają wydatki na realizowane przedsięwzięcia w wysokości umożliwiającej ich terminowe zakończenie.
Na kanwie tej regulacji w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 13 stycznia 2016 r. (nr 1/33/2016) podano, że: „Dokonanie zmian w budżecie powiatu, które skutkują zaplanowaniem wydatku na realizację danego zadania w kwocie niższej niż przyjęto w wieloletniej prognozie finansowej, narusza przepis art. 231 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (…), który stanowi, że uchwała budżetowa określa wydatki na realizowane przedsięwzięcia w wysokości umożliwiającej ich terminowe zakończenie”.
Reasumując, z zestawienia ww. regulacji prawnych wnioskować należy, że powinna zachodzić korelacja między limitem wydatków (wydatkami zaplanowanymi na dany rok budżetowy) w budżecie jednostki samorządu terytorialnego a limitami rocznymi zawartymi w dotyczącym przedsięwzięć załączniku do wieloletniej prognozy finansowej. Przy takim założeniu wskazany w zapytaniu zapis o wydatkach na poziomie 2,5 mln zł w uchwale budżetowej narusza przywołane artykuły ustawy o finansach publicznych, nie zapewnia bowiem poziomu finansowania zadania w wysokości (2,6 mln zł) określonej w wieloletniej prognozie finansowej. Taka nieprawidłowość może zostać wykazana przez regionalną izbę obrachunkową w toku postępowania nadzorczego, co może skutkować wydaniem nawet rozstrzygnięcia nadzorczego. W tych okolicznościach wskazane jest, aby gmina samodzielnie zmodyfikowała wspomnianą nieprawidłowość, dokonując po prostu korekty zapisów dotyczących podanego wydatku na przedsięwzięcie zawartych w uchwale budżetowej, zwiększając go do poziomu określonego w prognozie finansowej.
!Określenie w uchwale budżetowej zapisu o wydatkach na przedsięwzięcie w mniejszej kwocie niż to jest w wieloletniej prognozie finansowej, nie zapewnia odpowiedniego poziomu finansowania zadania.
Podstawa prawna
• art. 226 ust. 2, 3 i 4 oraz art. 231 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
