Jestem skarbnikiem w urzędzie miasta. Z końcem roku okazało się, że musimy szybko spłacić odsetki od zobowiązania kredytowego, a w budżecie zostały nam tylko środki w ramach rezerwy na zarządzanie kryzysowe. Czy można z nich skorzystać na podstawie zarządzenia burmistrza?

Nie ma możliwości, by środki z rezerwy celowej na zarządzanie kryzysowe przeznaczyć na poczet spłaty odsetek od kredytu. Są one bowiem przeznaczone na realizację konkretnych zadań związanych z sytuacjami kryzysowymi tylko w znaczeniu ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Takich warunków nie spełnia sytuacja związana z czasowym brakiem środków budżetowych na poczet spłaty zobowiązań gminy.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy o finansach publicznych jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na:
1) pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
3) spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów;
4) wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
Inwestycje lokalne, decyzje centralne. Włodarze chcą ujawnienia rozpatrywanych wniosków
Inwestycje lokalne, decyzje centralne. Włodarze chcą ujawnienia rozpatrywanych wniosków

Zobacz również
Zgodnie zaś z ust. 2 tej regulacji zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe przeznaczone na cel, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, podlegają spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
Z kontekstu zadanego pytania należy wnioskować, że gmina do końca bieżącego roku zamierza dokonać spłaty zobowiązania kredytowego wymienionego wyżej w pkt 1, czyli na przejściowy deficyt. Tylko że obowiązek spłaty zobowiązania musi być skorelowany z legalnością wydatkowania środków budżetowych. Jednostka sugeruje skorzystanie ze środków z rezerwy na zarządzanie kryzysowe. Zobaczmy, czy w świetle przepisów jest to możliwe. I tak, zgodnie z art. 222 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, w budżecie JST mogą być tworzone rezerwy celowe:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) na wydatki związane z realizacją programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2;
3) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
Jak zaś postanowiono w art. 259 ww. ustawy, rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel, na jaki zostały utworzone, oraz wykorzystane zgodnie z klasyfikacją budżetową wydatków.
Z kolei z art. 26 ust. 4 ustawy o zarządzaniu kryzysowym wynika, że w budżecie jednostki tworzy się rezerwę celową na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego w wysokości nie mniejszej niż 0,5 proc. wydatków budżetu pomniejszonych o wydatki:
  • inwestycyjne,
  • na wynagrodzenia i pochodne
  • na obsługę długu.
Zadania te, zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym, opracowuje i realizuje włodarz.
Z analizy przepisów więc wynika, że przeznaczenie rezerwy celowej na inne cele niż ściśle związane z zarządzaniem kryzysowym jest wadliwe. Jednocześnie należy podkreślić, że nie wyklucza to poniesienia z budżetu gminy wydatku na spłatę odsetek, tyle że nie może to nastąpić ze środków ww. rezerwy celowej. Jak bowiem wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 6 listopada 2019 r. (sygn. akt I SA/Sz 673/19) „(…) istota rezerwy na zarządzanie kryzysowe jest związana z wydatkami nieprzewidzianymi, nieplanowanymi, które mogą powstać w sytuacji kryzysowej będącej następstwem określonych zagrożeń. To, że zarządzanie kryzysowe polega m.in. na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, nie oznacza, iż z rezerwy na ten cel można dokonywać wydatków bez względu na okoliczności” (por. wyrok WSA w Warszawie z 8 lipca 2014 r., sygn. akt V SA/Wa 1122/14).
Podstawa prawna
•art. 89, 222 ust. 2 i 259 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r., poz. 1175)
•art. 26 ust. 4 ustawy z 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1856)