Gmina powinna w miarę posiadanych możliwości finansowych zabezpieczyć środki finansowe na zakup księgozbioru i wyposażenia podstawowego bibliotek. Wsparcie na rozwój bibliotek publicznych można otrzymać m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w działaniu Odnowa i rozwój wsi.
Biblioteka publiczna może otrzymać pomoc z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Sporadycznie pomoc finansową i materialną biblioteki otrzymują od osób fizycznych i prawnych.
Biblioteki gminne korzystają z różnych funduszy unijnych, jednak środki z nich pochodzące nie mogą być przeznaczane na zakup książek. W przypadku takich funduszy wspierane są głównie zakupy sprzętu i wyposażenia bibliotek oraz na digitalizacja zbiorów. Europejski Fundusz Społeczny proponuje wsparcie np. zakupu komputerów i programy edukacyjnych. Małe biblioteki w województwie zachodniopomorskim korzystały np. z programu Lider + przeznaczonego na wspieranie działalności oświatowej.

Wspieranie bibliotek

Gmina powinna w miarę posiadanych możliwości finansowych zabezpieczyć środki finansowe na zakup księgozbioru i wyposażenia podstawowego bibliotek. Władze gminne mają obowiązek zapewnić środki, niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności oraz do utrzymania obiektu, w którym jest prowadzona działalność. Na własny koszt gmina jest zobowiązana do remontów okresowych budynku biblioteki, modernizacji oraz innych niezbędnych inwestycji. W 2010 roku prawdopodobnie ma być wznowiony program – Infrastruktura Bibliotek administrowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Pomoc z UE

Wsparcie na rozwój bibliotek publicznych można otrzymać w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w działaniu – Odnowa i rozwój wsi. Dotacje są przyznawane dla gmin wiejskich i miejsko-wiejskich z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców. Pomoc finansowa przeznaczona jest na budowę, rozbudowę, remonty i zakupy wyposażenia obiektu bibliotecznego.
Maksymalna wielkość wsparcia w ramach PROW na realizacje projektów w jednej miejscowości wynosi 500 tys. zł w okresie trwania programu, tj. do 2013 roku. Dotacja nie może być mniejsza niż 25 tys. zł. Poziom pomocy we wszystkich przypadkach wynosi maksymalnie 75 proc. kosztów kwalifikowanych.
Gminy mogą pozyskać wsparcie na remonty i rozwój infrastruktury bibliotecznej także w ramach regionalnych programów operacyjnych (RPO). Wsparcie jest oferowane w ramach tzw. priorytetów kulturalnych. Poziom wsparcia w zasadzie nie jest większy niż 75 proc. wartości kosztów kwalifikowanych.



Centrum kultury

Wypożyczanie oraz udostępnianie zbiorów jest podstawą rozwoju działalności biblioteki, jako lokalnego centrum kultury, aktywnie uczestniczącego w życiu społeczności lokalnej. Zdarza się często, że biblioteka skutecznie zastępuje domy kultury.
Biblioteki gminne od lat uczestniczą w programach promocji czytelnictwa realizowanych m.in. przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Inicjatywy bibliotek na rzecz dzieci i młodzieży stanowią niezwykle ważną część ich działalności. Młodzież jest grupą społeczną najbardziej narażoną na zamianę kontaktu z książką na rzecz innych mediów (elektronicznych). Można przy współudziale władz samorządowych i lokalnych organizacji pozarządowych organizować konkursy, np. czytelnictwa lub ze znajomości lektur.
Poza gromadzeniem odpowiednich zbiorów bibliotecznych, biblioteki powinny oferować dostęp do różnorodnych współczesnych mediów (filmy, muzykę, audiobooki, multimedialne programy edukacyjne, gry komputerowe itp.). Atrakcyjnie i funkcjonalnie zorganizowana biblioteka powinna umożliwiać korzystanie z tych mediów poza biblioteką (wypożyczenia), jak i w bibliotece (dostęp do internetu, komputera, odtwarzaczy CD, DVD itp.) Biblioteka powinna być również miejscem spotkań i ciekawych lokalnych wydarzeń kulturalnych.
Biblioteki najczęściej organizują różnorodne akcje, samodzielnie opierając sie na własnym budżecie lub zasobach finansowych pochodzących z unijnych programów operacyjnych i od sponsorów.



Nowoczesna oferta

W zależności od możliwości finansowych, zaangażowania pracowników, warunków lokalowych, dostępności nowych technologii i środków finansowych współczesna biblioteka publiczna oferować powinna:
● indywidualne formy pracy z czytelnikiem (w tym: dobór książek, w zależności od potrzeb, rozmowy i objaśnienia, nauka użytkowania z komputerów, korzystania z internetu, katalogu elektronicznego),
● informacyjne formy pracy z czytelnikiem (strona internetowa, plakaty, afisze, ulotki, materiały reklamowe, ekspozycje),
● zbiorowe formy pracy z czytelnikiem (konkursy, wycieczki do biblioteki wśród młodzieży, prelekcje, wykłady, odczyty, czytanie bajek),
● zespołowe formy pracy z czytelnikiem (dyskusje, lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, inscenizacje na podstawie utworów literackich).
Nakłady finansowe
Dofinansowanie zakupu książek dla bibliotek publicznych z budżetu państwa rozpoczęto w połowie lat 90. Od 2000 roku dotacje celowe realizowane są corocznie. Na wzbogacenie i odnowienie zasobów bibliotek publicznych MKiDN przekazało w 2000 roku – 9 mln zł, w 2001 roku – 7 mln 463 tys. zł, w 2002 roku – 1 mln 150 tys. zł, w 2003 r. – 5 mln zł, w 2004 roku – 10 mln zł, w 2005 r. 30 mln zł. W latach 2006–2008 – 28, 5 mln zł, w 2009 roku – dotację obniżono do 10 mln zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. nr 114, poz. 493).