Pan Marian z powodu swojego nazwiska narażony był nieustannie na różnego rodzaju nieprzyjemności. Zgodnie z prawem osoba, która nosi nazwisko ośmieszające, może je zmienić, składając odpowiedni wniosek do kierownika urzędu stanu cywilnego.
Przesłanki, na podstawie których można się ubiegać o zmianę nazwiska, określa ustawa o zmianie imion i nazwisk, zgodnie z którą nazwisko może zmienić tylko osoba, która posiada nazwisko ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka, mające formę imienia, o brzmieniu niepolskim. Ponadto można również zmienić własne nazwisko na nazwisko, którego się używa, lub powraca się do nazwiska zmienionego. Prawo nie pozwala na zmianę nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury, nauki, działalności społecznej, politycznej, wojskowej, chyba że ktoś posiada członków rodziny o tym nazwisku lub jest powszechnie znany pod tym nazwiskiem. Używanie nazwiska musi mieć miejsce podczas codziennych czynności dokonywanych w życiu realnym, a nie wirtualnym, np. używanie pożądanego nazwiska w portalach internetowych. Nazwisko zmieniane jest na wniosek zainteresowanej osoby.
Wniosek taki składa się do kierownika urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy. Jeśli wnioskodawca nie ma miejsca stałego pobytu, może złożyć wniosek u kierownika urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego. Sprawa zmiany nazwiska jest załatwiana w drodze decyzji administracyjnej. Jeśli wniosek o zmianę nazwiska nie został uwzględniony przez urząd stanu cywilnego, wnioskodawcy przysługuje prawo do złożenia odwołania do wojewody.
Jeśli nazwisko jest zmieniane przez obydwoje rodziców, to z urzędu następuje zmiana nazwiska małoletniego dziecka. Jeżeli nazwisko zmienia tylko jedno z rodziców, zmiana nazwiska małoletniego dziecka wymaga zgody drugiego z rodziców. Zgoda nie jest wymagana, jeśli drugi rodzic nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub nie jest znany albo jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Gdy dziecko ukończyło 14 lat, potrzebna jest również jego zgoda. Jeśli rodzice nie mogą się porozumieć co do nazwiska, mogą się zwrócić o rozstrzygnięcie do sądu rodzinnego i opiekuńczego.
Gdzie mieszkając za granicą złożyć wniosek o zmianę nazwiska
Jeżeli wnioskodawca zamieszkuje za granicą, podanie składa się za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej. W stosunku do wnioskodawców zamieszkałych za granicą właściwość miejscową organów określa się według ostatniego miejsca pobytu stałego tych wnioskodawców w Polsce. W przypadku braku takiego miejsca organem właściwym jest kierownik urzędu stanu cywilnego m.st. Warszawy.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska Dz.U. 2008 nr 220 poz. 1414