Subskrybuj nas na Youtube
Pracownik gminnego ośrodka pomocy społecznej od 2 do 14 listopada 2020 r. przebywał na urlopie wypoczynkowym. Jedna z pracownic księgowości ze strony ZUS PUE dowiedziała się, że w trakcie urlopu pracownik przebywał na kwarantannie od 6 do 12 listopada 2020 r. Czy mógł być na urlopie podczas kwarantanny?
Okres kwarantanny to okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika, która jest traktowana na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby. Wobec tego nie ma podstaw, by w tym okresie korzystać z urlopu wypoczynkowego. Kwarantanna automatycznie przerywa trwający wypoczynek. A niewykorzystaną część urlopu pracodawca zobowiązany jest udzielić pracownikowi w terminie późniejszym. Za okres od 6 do 12 listopada 2020 r. pracownikowi przysługują świadczenia chorobowe.
Dla wyrównania strat
Zdarza się, że zatrudnieni w czasie kwarantanny biorą urlop wypoczynkowy, gdyż świadczenia chorobowe są niższe od normalnego wynagrodzenia (w tym urlopowego). Miesięczny zasiłek chorobowy w przypadku kwarantanny wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednocześnie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną ‒ trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego ‒ pracownik zachowuje prawo do 80 proc. wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu (art. 92 ust. 1 pkt 1 kodeksu pracy; dalej: k.p.).
Ponadto jak wynika z art. 6 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się m.in. niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Czas orzeczonej kwarantanny stanowi zatem w świetle wskazanych przepisów czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy zrównany z nieobecnością chorobową. Za czas tej nieobecności pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego. Co istotne, wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy przysługują za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy.
Zasady dotyczące urlopu wypoczynkowego
Co do zasady urlop wypoczynkowy powinien zostać przez pracownika wykorzystany w roku, w którym pracownik nabył do niego prawo, w całości i w naturze, czyli w formie płatnego czasu wolnego od pracy.
Termin wykorzystania urlopu wypoczynkowego określa – zależnie od sytuacji – plan urlopów lub porozumienie pracownik–pracodawca. Również i w tym zakresie kodeks pracy przewiduje pewne wyjątki określając sytuacje, w których urlop wypoczynkowy albo w ogóle się nie rozpoczyna, albo zostaje przerwany. [ramka]
Obowiązkowe przesunięcie terminu
Pracodawca musi przesunąć urlop na termin późniejszy, jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym czasie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:
• czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
• odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do trzech miesięcy,
• urlopu macierzyńskiego.
W przypadkach, w których pracodawca musi przesunąć urlop, jest on na podstawie art. 166 k.p. zobowiązany do udzielenia w późniejszym terminie jego niewykorzystanej części. Przepis ten pośrednio zakazuje korzystania z urlopu w czasie kwarantanny. Jeżeli okres kwarantanny traktowany jest jako niezdolność z powodu choroby, to można tu zacytować orzeczenie Sądu Najwyższego wydane na kanwie udzielenia urlopu w trakcie zwolnienia lekarskiego. SN w wyroku z 28 października 2009 r. (sygn. akt II PK 123/09) stwierdził, że art. 165 k.p. niezdolność do pracy z powodu choroby uznaje za przeszkodę w rozpoczęciu urlopu wypoczynkowego, sformułowanie zawarte w art. 166 k.p. o niewykorzystaniu części urlopu z powodu niezdolności do pracy z powodu choroby jest zaś równoznaczne ze stwierdzeniem, że okres choroby nie jest i nie może być okresem wykorzystywania okresu wypoczynkowego. Zdaniem SN tego rodzaju regulacja prawna jest w sposób oczywisty związana z celem urlopu, który jest jedną z instytucji zabezpieczających prawo pracownika do wypoczynku (art. 14 k.p.), gwarantowane w art. 66 konstytucji. SN podkreślił, że niezdolność do pracy wyłącza możliwość korzystania z urlopu zgodnie z jego przeznaczeniem, w związku z czym jego udzielenie w okresie niezdolności do pracy jest prawnie niedopuszczalne, także wówczas, gdy pracownik wyraził na to zgodę.
Ponadto SN dodał, że udzielenie urlopu wypoczynkowego, także na żądanie (art. 1672 k.p.), pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby jest niezgodne z prawem. W tym zakresie wyjaśnił, że swoisty sposób udzielania części urlopu na żądanie pracownika nie czyni jej odrębną od urlopu wypoczynkowego. Według SN nie ma podstaw, aby twierdzić, że tej części urlopu pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi w sytuacji, w której jego udzielenie jest prawnie nieskuteczne. A taką jest niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby.
Podsumowanie. Kwarantanna to odosobnienie w związku z chorobą zakaźną, a zatem pracownik nie może w tym czasie skutecznie wykorzystać urlopu wypoczynkowego. Niewykorzystaną przez pracownika część urlopu z powodu skierowania na kwarantannę pracodawca jest zobowiązany mu udzielić w terminie późniejszym.
Podstawa prawna
•art. 14, art. 92 ust. 1 pkt 1, art. 165, art. 166, art. 1672 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)
•art. 6 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870)
